Uzun bir süre önce günümüz Ukrayna’sında yaşayan İskitlerin, insan derisinden eşyalar yaptığı neredeyse kesinleşti. Bu keşif, İskit yaşam tarzı hakkında kapsamlı yazılar yazan antik Yunan tarihçisi Herodot’un iddiasını doğruluyor.
Araştırmacılar, çalışmalarında güney Ukrayna’daki 14 farklı İskit bölgesinde bulunan deri kaynaklarını belirlemek için paleoproteomik kullanıyor. Çok çeşitli kaynaklar (koyun, keçi, sığır, at ve hatta insan) atlı bozkır gruplarının deri işleme konusunda gelişmiş bir bilgiye sahip olduğunu gösteriyor. Ekibin araştırması geçtiğimiz hafta PLOS One’da yayınlandı.
18 İskit mezarından alınan 45 deri örneği incelendi
İskit mezarlarının çoğu, Doğu Avrupa’da bulunan antik mezar höyükleri olan kurganlardaydı. Atların evcilleştirilmesine dair en eski kanıtlardan bazıları Romanya, Bulgaristan ve Macaristan’daki kurganlardan geliyor.
İskitler, Avrasya bozkırlarında genetik olarak çeşitlilik gösteren bir göçebe grubuydu. Yeni makaleye göre “Avrupa ve Asya'nın çeşitli yerleşik toplumlarını birbirine bağlayan hareketli köprü görevi gördüler.” İskitler kıtalar arasında teknoloji, mal ve fikir taşıdılar.
İskitler, yaklaşık 2.500 yıl önce Herodot tarafından, bazen ilk elden deneyimler yoluyla, ama aynı zamanda muhtemelen Doğu Asya’dan gelen ticaret yolları boyunca seyahat eden söylentiler yoluyla tanımlandı. Penn Müzesi tarafından belgelendiği üzere Herodot, İskitleri, her biri eksiksiz bir şekilde at sırtında ok atabilen ve sahip oldukları tek evleri vagonları olan bir halk olarak tanımladı.
Herodot, yaya olarak tercih ettikleri silahın savaş baltası olduğunu ekliyordu ve arkeolojik kanıtlar İskitlerin atlarına hayran olduklarını gösteriyor. Araştırmacıların belirttiği gibi Herodot, İskitlerin savaş alanında yendikleri düşmanlarının kanını içtikleri, kesilmiş kafaları ganimet için pazarlık simgesi olarak kullandıkları ve kıyafet yapmak için kafa derilerini bir araya diktikleri hikayelerini ayrıntılı olarak anlatıyordu. Bu araştırma için önemli olan bir nokta da Herodot’un şu açıklamasıydı: “Birçok kişi, ölü düşmanlarının sağ ellerinin derisini, tırnaklarını ve diğer her şeyini yüzüyor ve ok kılıfı için örtü yapıyordu.”
Kürk örneklerinin kızıl tilki ile kedi ve sincap familyalarına ait hayvanlar olduğu belirlendi. Ekip, tespit ettiği örneklerin %26’sında taksonomik kimlik elde edemedi, ancak tespit edilen örneklerin çoğunluğu muhtemelen keçiydi (C. hircus). İkinci sırada koyun derisi (~%19) yer alırken, diğer deri kaynakları örneklerde kabaca eşit şekilde temsil ediliyordu. Deri örneklerinden ikisi attan, ikisi ise insan derisiydi.
İnsan derisinin incelenmesi, ekibin deri parçalarının ilgili sadakların üst kısımlarına işlendiği sonucuna varmasını sağladı. Sadakların geri kalanı hayvan derisinden yapılmıştı. Ancak hayvan derisi sadakların yapımında bile farklı derilerin bir kombinasyonunu kullanılmıştı. Ekip, “her okçunun o anda mevcut olan malzemeleri kullanarak kendi sadağını yaptığını” öne sürüyor.
Bu eski savaşçılardan yalnızca birkaçı okluk olarak insan derisini kullanmış olsa da, bu çalışma Herodot’un İskitler hakkındaki korkutucu iddialarından en azından birini doğruluyor.