Black & White
Yapım: Lionhead Studios
Dağıtım: EA Games
Çıkış Yılı: 2001
Black & White piyasaya çıkıncaya kadar tam olarak ne ile karşılaştığımızı bilmiyorduk. Bir Tanrı rolünü üstlendiğimiz oyunda bir yandan seçtiğimiz yaratıkları geliştirirken, bir yandan da bize tapan insanları mutlu etmeye çalışıyorduk. Oyunculara ilk defa strateji oyunu oynarken kendilerini bu kadar güçlü hissettiren oyun olan Black & White, özellikle oyun içi etkileşimiyle oyuncuların gönlünde taht kurmayı başardı. Yapay zekanın harika çalıştığı oyundaki yaratıklarımızın yaptıklarımıza verdiği tepkiler gerçekten muhteşemdi. Bu iletişim, dönemi için devrimsel olduğu gibi günümüzdeki birçok oyunun dinamiklerine de yansımış durumda.
Shogun: Total War
Yapım: Creative Assembly
Dağıtım:Electronic Arts
Çıkış Yılı:2004
Total War ismini ilk kez işittiğimiz yapım, birçok PC sahibine daha fazla RAM almaya yönlendirmiş bir oyundu. Gerçek zamanlı strateji konusunda bir devrim gerçekleştiren yapım, çıktığı güne kadar üretilmiş stratejilerden büyük farklar içeriyordu. Bu farkların başında şüphesiz detaylı diplomasi ve harita üzerinde yapılan stratejiler yer alıyordu. Harita üzerinde tur tabanlı olan yapım, iş savaşa geldiğinde daha önce görülmemiş büyüklükte orduları kontrol etmemize imkan tanıyordu. Üretilen her birimin Edo dönemi Japonya'sına ışık tutması bir yana, savaş alanındaki özellikleri de dönemi çok iyi yansıtıyordu. Büyük savaş alanlarında kurulan stratejiler, bizleri gerçek birer komutan havasına sokmaya yetmiş de artmıştı bile.
Heroes III hala bir efsane
Dungeon Keeper 2
Yapım: Bullfrog Productions
Dağıtım:Electronic Arts
Çıkış Yılı:1999
"Kötü karakter" teması belki de en iyi kullanmış oyunlardan bir tanesi olarak strateji ve oyun dünyasına damgasını vuran oyun, günümüzde Overlord gibi oyunlarla bir kez daha hayat bulmuş durumda. İlginç kontrol yapısıyla dikkat çeken oyun, istediğimiz işlemleri yapan "imp" cinsi yaratıkların omuzlarına kuruluydu. 3D oyun modellemesinin ilk defa bu kadar detaylı ve kaliteli kullanılmasından tutun da oyun dinamiklerindeki yapıya kadar uzanan büyük değişimlerin öncüsüydü. Bize verilen mağara duvarlarını kazmak suretiyle açtığımız bölgelere bina inşa etmek ve inşa ettiğimiz binalara göre bize yardım için farklı karakterlerin oyuna dahil olması, Dungeon Keeper 2'nin temelini oluşturuyordu. Ayrıca bir yetenek sayesinde yukarı kamera görüntüsünden direk olarak oyunda bulunan karakterlerin gözünden dünyayı görmek büyük bir devrimdi.
Heroes of Might & Magic III
Yapım: New World Computing
Dağıtım:3DO
Çıkış Yılı:1999
Heroes of Might & Magic III denildiği zaman strateji severler için akan sular durur. Çıkan dördüncü oyunuyla bir hüsran yaratan yapım, her ne kadar beşinci ve altıncı oyunuyla yeni oyuncuların beğenisini kazansa da halen üçüncü oyunundan daha iyi bir yapım ile karşımıza çıkamadı. Tur tabanlı stratejilerin tavan noktası olarak görülen yapım, sekiz farklı kalenin birbirinden farklı yaratıkları ve kahramanlarıyla envai çeşit haritada görev yapmamıza imkan tanıyordu. RPG temasının oyunun kalbinde yer alıyor olması onu daha da dikkat çeken bir oyun yaptığı gibi, özellikle oyun içerisindeki inanılmaz denge sayesinde halen en çok oynanan oyunlar arasında yer alıyor.
Tek üniteyle neler yapılabileceğini öğrendik
Commandos: Behind Enemy Lines
Yapım:Pyro Studios
Dağıtım:Eidos Studios
Çıkış Yılı:1998
Commandos piyasaya çıkıncaya kadar alıştığımız, şehir kur, kaynak topla, saldır oyun yapısından dışarı çıkan strateji oyunu bulmak bir hayli zordu. Nitekim 1998 yılında bir anda karşımıza çıkan oyun, tüm dünya tarafından fazlasıyla ilgi uyandıran İkinci Dünya Savaşı döneminde geçiyordu. Bir grup asker ve sahip oldukları spesifik özelliklerle strateji oyunculuğunu bambaşka bir yöne doğru iten yapım, aynı zamanda hala bilinen en zor oyunlardan olmasıyla da ünlü. Belirli bir harita sınırı içerisinde, bir takım görevleri yapmamızı isteyen Commandos, karakterlerimizi hareket ettirmeden önce defalarca bizi düşündüren bir yapımdı. İkinci ve üçüncü oyunuyla büyük gelişme gösterdiyse de ne yazık ki hiçbir şekilde ilk oyundaki kadar sükse yapamadı.
Europa Universalis II
Yapım: Paradox Interactive
Dağıtım:Strategy First
Çıkış Yılı: 2001
Paradox Interactive ürettiği ilk oyundan günümüze kadar strateji oyunculuğuna damgasını vurmuş bir firma. Europa Universalis II'de 2001 yılında yapmış olduğu ve daha önce görülmemiş detaylara sahip bir yapım. Tamamen harita üzerinde oynana oyun, orta çağ tarihi hakkında inanılmaz bir veri sistemine sahip. Dönemi çok iyi yansıtan oyunda, farklı ırklarla müttefik olmak, alış veriş yapmak ve kontrol ettiğimiz ülkeyi büyük bir imparatorluğa çevirmeye çalışıyorduk. Sıra tabanlı oynanışa sahip olan yapım, aynı zamanda gerçek zamanlı strateji tasarımını da içerisinde bulundurmasıyla benzerlerinden ayrılmıştı. İkinci oyunuyla oynanabilir ülke sayısını ve toplam senaryo süresini uzatan Universalis II, tarih ile alakalı strateji oyun meraklıları için biçilmiş kaftan.
Warhammer ile büyük bir değişim yaşandı
Worms 2
Yapım: Team 17
Dağıtım: MicroProse
Çıkış Yılı: 1997
Günümüzde hala efsane olan yapımlardan bir tanesi olan Worms 2, şirin ve bir o kadar da psikopat solucanların birbirlerini yok etmeye çalışmasını bizlere sunan bir yapımdı. İki takımın birbirine, farklı haritalar üzerinde girmesi, son solucan da yok oluncaya kadar ilerliyordu. Birbirinden farklı silah ve özelliklere sahip solucanlarımız; "Şoryuken." "Kamikaze" gibi replikleriyle halen akıllardan silinmedi. Özellikle rüzgarın büyük önem taşıdığı yapımda, yapığımız atışların hedefe gitmesi gerçekten zor olduğu gibi, bize verilen kısa sürede düşmanın yanına farklı yollardan gidip kendisine zarar vermek de mümkündü. Tamamen 2D olan Worms 2, strateji türüne basitliği ve bu basitlik içerisindeki derin hesaplamayı göstermişti.
Warhammer 40k: Dawn of War
Yapım: Relic Entertainment
Dağıtım: THQ
Çıkış Yılı: 2004
Efsane masaüstü oyun Warhammer'ın 40k versiyonu birazcık geç de olsa bu oyunla beraber bilgisayar oyun sektöründe de boy göstermişti. Çıktığı gibi efsane olan yapım, özellikle masaüstü oyuncularından tam not alarak zirveye oynadı. Warhammer adını hiç duymayanların da onu tanımasına olanak tanıyan yapım, kullandığı "strategic point" mantığı ile bambaşka bir strateji kurmamızı sağladı. Ele geçirilen her nokta sayesinde kaynak toplama hızının arttırıldığı oyun yapısı sayesinde savaşlar sürekli aktif hale getirildi. Bu sayede üssünde ünite biriktir ve saldır mantığı tamamen ortadan kalktığı gibi, en güçlü ünite bile tek başında bir anlam ifade etmiyordu. Birbirinden farklı birimlerin, birbirinden farklı silahları ve oyuna etkileriyle de fark yaratan yapım, oyun içerisindeki karakter animasyonlarıyla da strateji oyunlarında neler yapılabileceğini göstermiş oldu.
İki farklı strateji, iki efsane
Warcraft III: Reign of Chaos
Yapım: Blizzard Enertainment
Dağıtım:Blizzard Entertainment
Çıkış Yılı: 2002
İlk oyunuyla strateji oyunlarının kaderini belirleyen iki yapımdan birisini oluşturan Warcraft, ikinci oyunuyla da bilgisayar oyun eleştirmenlerinden tam not almıştı. Üçüncü oyununun ne zaman çıkacağı tam bir dedikoduya dönen yapım, 2002 yılında karşımıza Orcs, Undead ve Night Elves ırklarıyla çıktı. Önceki oyunlarına göre büyük bir değişim geçirerek strateji oyun yapısı içerisinne bir de "Hero" koymasıyla dikkatleri üzerine çekti. Irklar arası dengenin harika olduğu yapım, RTS oyun yapısına gerçekten farklı bir bakış açısı getirdi. Tek kişilik senaryosunun derinliği bir yana, sahip olduğu demolarla da efsane olan Warcraft III, multiplayer desteği ve farklı multiplayer oyun yapısıyla da farklı bir oyuna bürünebiliyor, büyük mücadelelere ev sahipliği yapıyordu. Turnuvalarıysa günümüzde halen aktif bir şekilde gerçekleştiriliyor.
Command & Conquer: Red Alert
Yapım: Westwood Studios
Dağıtım: Virgin Interactive
Çıkış Yılı: 1996
Command & Conquer 95'in hemen ardından piyasaya çıkan oyun, başlangıç demosu ve arkasında barındırdığı ilginç senaryoyla dikkatleri çekmeyi başarmıştı: Hitler'siz bir İkinci Dünya Savaşı. Her ne kadar yavaş bir oyun sistemine sahip olsa da üs kurma, kaynak toplama ve de farklı üniteleriyle harika bir oynanışa sahip olduğu gibi, demolarında bir dönem tüm oyunlarda olduğu gibi gerçek insanları kullanması, oyuncuları kendisine daha çok çekiyordu. Herkese hitap eden rahat kullanıcı ara yüzü ve kafa karıştırmayan tek kaynak sistemiyle çok sayıda insana stratejiyi sevdiren yapım, Müttefik ve Sovyet güçlerin çarpışmasını konu alıyordu. Her ne kadar multipayer desteği zayıf olsa da tek kişilik senaryosuyla efsane olan oyun halen "Hell March" şarkısıyla anılıyor.
CoH ile İkinci Dünya Savaşı kumandanı olduk
Company of Heroes
Yapım: Relic
Dağıtım: THQ
Çıkış Yılı: 2006
Warhammer'dan sonra bu firmadan korkmamız gerektiğini fark etmiştik ama İkinci Dünya Savaşı temelleri üzerine kurulu bu derece efsane bir oyun da beklemiyorduk. Şu günlerde ikinci oyununu beklediğimiz seri, iki adet eklenti paketine sahip. Tıpkı Warhammer 40k'da olduğu gibi "strategic point" elde tutma temeline dayanan sistem, farklı olarak üç kaynak toplamamızı zorunlu kılıyordu. Piyadelerin daha önce görülmemiş derecede hareket etmesi, tankların savaş alanlarında gerçekten neler yapabileceklerini göstermeleri bu oyunu bambaşka kılmıştı. Ayrıca ufak gibi gözüken ama daha önce görülmemiş, bomba koyma, ünitelerin ağır ateş altında hareket edememesi gibi mükemmel detayları da beraberinde getiren yapım, çağının ötesindeki grafikleri ve seslendirmeleriyle de oyunculara stratejiyi bir kez daha anlatmıştı.
Age of Empires II: Age of Kings
Yapım: Ensemble Studios
Dağıtım: Microsoft Games Studios
Çıkış Yılı: 1999
İlk oyunuyla ikiden çok kaynak toplamak zorunda kaldığımız yapım, tarihin derinliklerine ışık tutan, kendisini oynadığımız sürece orta çağda yaşamamıza sebep olan bir yapımdı. İzometrik 2D yapıya sahip olan Age of Empires, başlangıçta tarihi akışa sahip senaryosuyla kullanıcıyı kendisine bağladıktan sonra, oyun içi grafikleri ile tamamen hapsediyordu. Yapılacakların resmen sonu yoktu; ufak bir evle başlayan süreç, en son dünya harikaları yaratmaya kadar gidiyordu. Her ırkın kendisine ait özel bir ünitesi bulunması, birbirinden farklı çağlarda, o dönemin silahlarıyla düşmanlarımıza korku salmak harika bir deneyimdi. Hele bir de multiplayer oyun modları vardır ki halen bolca oynanan bir strateji oyunu olmasına şaşmamak lazım. Birbirinden farklı üniteleri, çekilen duvarlar arkasına yapılan şehirler ve yüzlerce askerin birbirine girdiği, dengeli bir oyun yapısını sundu bizlere Age of Empires II: Age of Kings. Keşke bunu üçüncü oyunu için de söyleyebilseydik.
Starcraft ile strateji boyut değiştirdi
Civilization IV
Yapım: Firaxis Games
Dağıtım: 2K Games
Çıkış Yılı: 2007
Civilizatin II'nin üzerine daha iyisi yapılıp, yapılamayacağı tartışılırken bir anda dördüncü oyunuyla gerekeni yapmayı başaran Firaxis Games, beşinci oyunu ve eklentisiyle kendisini yeni nesle gayet iyi aktarmış durumda. Diplomasiyi daha önce görülmemiş bir şekilde oyun severlerin beğenisine sunan oyun, strateji severlere sıfırdan bir medeniyet kurmanın zevkini yaşattığı gibi, sadece harita üzerinde olmasına rağmen harika detaylara sahip savaş stratejileriyle de mükemmeli sunuyordu. Şehrimizde oturup, komşularımızla nasıl ilişkiler kurmamız gerektiğini belirlememiz gerektiği gibi, harika yapay zekaya karşı attığımız her adım büyük tehlike içeriyordu. Her ne kadar Civilization II severlerin bir kısmı yeni oyunları beğenmiyor olsa da bu oyuna bir kere başladığınız zaman strateji oyunu yapısına yeni bir anlam yükleyeceğiniz bir gerçek.
Starcraft
Yapım: Blizzard Entertainment
Dağıtım: Blizzard Entertainment
Çıkış Yılı: 1998
RTS yani gerçek zamanlı strateji denildiği zaman akla ilk gelen strateji oyunu olan Starcraft, günümüzde Güney Kore'nin milli sporu olduğu gibi aynı zamanda da kullandığı algoritma ve kodlama sistemi Amerika'nın birçok üniversitesinde ders olarak veriliyor. Protoss, Terran ve Zerg olarak üçe bölünen ırklar, birbirlerinden tamamen farklı ve kendilerine özel yeteneklere sahipler. İnanılması gerçekten güç olan bir dengeye sahip olan oyun, 1998 yılında çıkmış olmasına rağmen halen RTS konusunda üzerine daha iyisi yapılamamış bir oyun. Temelde kaynak topla, asker üret, saldır mantığına dayanan oyun yapısı, harita üzerine dağılmış kaynak noktaları sayesinde sürekli hareketli olduğu gibi, 200 kişilik ünite limiti sayesinde düzenli olarak savaşmaya olanak tanıyan bir yapı sunuyor. Starcraft II'nin ardından bile oyuncu kitlesinden çok bir şey kaybetmemesi de kalitesini bir kez daha ortaya koydu.