Dünya ve Türkiye Corona Virüs'le mücadele ederken bugün Çin'den gelen bir haber sosyal medyanın gündemine oturdu: Hanta virüs... Çin gazetesi Global Times'ın osyal medyada paylaştığı habere göre Çin'de bir adamın otobüs yolculuğu sırasında yaşamını yitirdiği, hanta virüs test sonucunun pozitif çıktığı ifadeleri yer aldı. Peki, fare ve kemirgenlerden bulaşan hanta virüs nedir?
A person from Yunnan Province died while on his way back to Shandong Province for work on a chartered bus on Monday. He was tested positive for #hantavirus. Other 32 people on bus were tested. pic.twitter.com/SXzBpWmHvW
— Global Times (@globaltimesnews) March 24, 2020
Bilkent Üniversitesi Sağlık Merkezi'nde hanta virüsle ilgili yer alan bilgilendirme şöyle:
HANTA VİRÜS NEDİR?
Hantavirüs ilk izole edildiği yer olan Güney Kore'deki Hantaan nehrinden adını alıyor. Fareler ve diğer bazı kemirgenler hantavirus taşıyıcısı. Özellikle kırsal bölgelerde ve şehirlerde insanlar için ciddi tehlike teşkil ediyorlar.
Bu grupta bulunan virüsler temel olarak şu şekildedir;
HANTA VİRÜS NASIL BULAŞIR?
Fareler ve diğer bazı kemirgenler hantavirus taşıyıcısıdır. Virüsün insandan insana geçmediği, insana bulaşma yolunun özellikle enfekte kemirgenlerinin virüs bulaşlı çıkartılarının, solunması aracılığıyla olduğu düşünülüyor. Kemirgen ve farelerin bu virüsten etkilenmediği, sadece taşıyıcı oldukları, 1 ay ile 12 ay boyunca virüsü dışkı ve idrar yoluyla etrafa yaydıları bilgisi veriliyor.
Hipertansiyona, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir tabloya yol açabilir.
Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB) internet sitesinde ise Hantavirüsle ilgili şu bilgiler yer almış (2009): Hantavirus ilk defa Kore'de 1978 yılında izole edilmiştir. Tüm Avrasya'da değişik bölgelerde bulunabilen bir virüstür.
HANTA VİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELER?
Hantavirüs enfeksiyonları damar çeperlerinin hasar gördüğü viral bir hastalıktır. Damar geçirgenliğinin artması ve trombositopeni sonucu hemorajik (kanamalı) belirtilerle seyredebilir.Hipertansiyona, akciğer ödemi, böbrek yetmezliği ve şoka kadar gidebilen ölümcül bir tabloya yol açabilir.
Erken belirtiler: Yorgunluk, ateş, kalça, sırt, omuz gibi büyük kas gruplarında ağrıyı içerir. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, ishal, kuma, bulantı gibi nonspesifik semptomlar da görülebilir.
Geç belirtiler: Hastalığın başlangıcından 4-10 gün sonra, Hantavirüs Pulmoner Sendromu tablosu gelişir.Akciğer ödemi ve buna bağlı olarak öksürük, nefes darlığı gibi geç bulguları görülür.HFRS sendromu gelişmişse: Oliguri (idrar miktarında azalma) ve böbrek yetmezliği gelişir.
Nadiren geç tablo olarak kulak ağrısı, boğaz ağrısı gibi nadir semptomlar da görülebilir.
HANTA VİRÜS NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hantavirus enfeksiyonun aşısı veya spesifik bir tedavisi yoktur.Hastanın hayati fonksiyonları desteklenmelidir. Erken dönemde entübasyon ve yoğun bakım şartlarında Oksijen inhalasyon tedavisi ile solunum, sıvı replasmanı ile de kan basıncı desteklenmelidir. Bilim adamları bu virüse karşı aşı geliştirme çalışmaları sürdürmektedir.
HANTA VİRÜSTEN NASIL KORUNULUR?
- Evlerde evcil hayvan olarak fare yada benzeri kemirgenler beslenmemelidir.
- Evde kedi besleyenler için eğer kedi enfekte olmuş bir kemirgeni, fareyi yemişse konut içerisinde hastalık etkenini taşıyabilir ve çeşitli sekresyon ve çıkartıları ile enfeksiyonu insanlara bulaştırabilir olduğu akılda tutulmalıdır.
- Evlerde genel olarak farelere yönelik önlemler (yiyeceklerin kapalı kaplarda saklanması, farelerin yerleşebileceği boşlukların tamiri, genel hijyen kurallarına uyulması) alınmalıdır.
- Kemirgenlerin yaşadığı ortamlarda çalışanlar eldiven ve maske takılması, dezenfektan kullanılmalıdır.
Kapı ve pencerelere sineklik konulmalı, çöp konteynırlarının kapakları sürekli kapalı tutulmalıdır. - Kemirgenlerin yaşam alanı olan rögar kapakları tamir edilmeli.
- Depolarda fare gibi kemirgenlere yaşam alanı olabilecek gereksiz eşya saklanmamalı, hijyen tedbirlerine özen gösterilmelidir.
- Bulaşma şüphesi varsa ilk olarak vücudunuzun bu virüsle temas etme ihtimali olan kısmını dezenfekte edip en kısa zamanda doktora başvurmalısınız.
- Farenin yaşadığını tahmin ettiğiniz alanları eğer kullanıyorsanız, karıştırmadan(süpürmeden,kurcalamadan) alan deterjanlı su ile yıkanmalıdır.
- Fare veya herhangi bir kemirgenin leşlerinin bulunduğu bir alanda bulunmak zorundaysanız eldiven ve maske kullanarak alan karıştırılmadan çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.