Uzun yolda uyku gelmemesi için ne yapmalı? İşte 'uyanık tutar' sanılan şehir efsaneleri
Uzun yolda uyku gelmemesi için neler yapmalı? Şeker yemek, müzik dinlemek, pencere açmak, kendini cimdiklemek gerçekten sanıldığı gibi uyanık tutar mı? Bu makalede bu soruların yanıtlarına bakıyoruz. Ayrıca uyku geldiğini gösteren işaretler, öneriler, yapılması gerekenler de haberimizde.
7
12
GÜNÜN SAATİ: Uykulu sürüşten kaynaklanan trafik kazaları en sık gece yarısı ile sabah 06.00 arasında veya ikindi vaktinde meydana gelir; bu iki zaman dilimi uyku halinin en yüksek olduğu zamanlardır.
ABD Ulaştırma Bakanlığı bu konuda şu yorumu yapıyor: Uykulu sürüş en sık gece yarısı ile sabah 6 arasında veya öğleden sonra geç saatlerde ortaya çıkar. Günün her iki saatinde, insanlar sirkadiyen ritimlerinde -insan vücudunun uykuyu düzenleyen iç saatinde- düşüşler yaşarlar;
8
12
KİMLER UYKULU SÜRÜŞ RİSKİ ALTINDA?
Sleep Foundation daha fazla uykulu sürüş riski altında olan grupları da şöyle sıralıyor:
-Uzun yol kamyoncuları veya otobüs şoförleri gibi geçimini sağlamak için araba kullanan insanlar.
-Uzun saatler, düzensiz vardiyalar veya gece vardiyalarında çalışanlar
-Uykusuzluk veya diğer uyku bozuklukları dahil olmak üzere ciddi uyku sorunları olan kişiler.
-Daha az sürüş deneyimine ve yüksek uyku yetersizliği oranlarına sahip gençler.
9
12
ARAÇ KULLANIRKEN UYKU GELMEMESİ İÇİN NE YAPILMALI?
Peki, araç kullanırken uyku gelmemesi için ne yapılmalı? Farklı kaynakların uykulu sürüşe karşı önerileri şöyle:
-Evden çıkmadan önce 20 dakikalık bir egzersiz yapın. Egzersiz beyne giden kan akışını arttırır ve stres hormonları seviyenizi düşürebilir. Bunlar, sürüş sırasında sizi daha uyanık tutabilir.
-Toplam sürüş saatlerini sınırlamak için önceden plan yapın: Mümkün olduğunca seyahatinizi daha küçük bölümlere ayırın ve aşırı uzun sürüş sürelerine bağlı kalmayın.
-Günün en uykulu saatlerinde araba kullanmaktan kaçının: Vücudun iç saati genellikle gece yarısı ile sabah 06.00 arasında ve öğleden sonra erken saatlerde kişileri daha uykulu yapar, bu yüzden bu saatlerde araba kullanma ihtiyacınızı azaltmaya çalışın.
-Dinlenmek için zaman ayırın: ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi, "Araba sürerken uykunuz gelmeye başlarsa, bir veya iki fincan kahve için ve güvenli bir dinlenme tesisinde 20 dakikalık kısa bir şekerleme için kenara çekin. Bunun bilimsel çalışmalarda uyanıklığı arttırdığı, ancak yalnızca kısa süreler için gösterilmiştir" diyor.
-İyi bir gece uykusu alın: Seyahatinizden önceki gece iyi ve kesintisiz şekilde uyumaya çalışın.
10
12
-Alkolden kaçının:
-Bir seyahat arkadaşınız olsun: Aracınızda ehliyeti olan bir kişinin varlığı ve sürüş sürelerini paylaşmak da uykulu sürüşe karşı alınabilecek önlemlerdendir.
-Uyku işaretlerine dikkat edin: Araç kullanırken herhangi bir uyku hissi, uyku belirtisi hissederseniz hemen durup dinlenmek için uygun bir yer bulun.
-Kafein: Kafein sizi birkaç saat daha uyanık hale getirebilecek bir uyarıcıdır. Ancak, unutmamalı ki her derde deva değildir. Kafeinin etkisi geçtiğinde, muhtemelen tekrar uykunuz gelir.
Bu konuda ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi şu uyarıyı yapıyor:
Tek başına kahve veya enerji içeceği içmek her zaman yeterli değildir. Uyanık hissetmenize yardımcı olabilirler, ancak etkileri çok kısa sürer ve düşündüğünüz kadar uyanık olmayabilirsiniz. Kahve içerseniz ve ciddi şekilde uykudan mahrum kalırsanız, yine de “mikro uykular” veya dört veya beş saniye sürebilen kısa bilinç kayıplarınız olabilir. Bu uykudayken yolda 100 metreden fazla seyahat ettiğiniz anlamına gelir. Kazaya neden olmak için çok zaman vardır.
MÜZİK, ŞEKER, KENDİNİ ÇİMDİKLEMEK İŞE YARAR MI? HAYIR
-Müzik, pencere açmak, kendini çimdiklemek işe yarar mı?:
Bazı insanlar uyanık kalmak için pencereler, klimalar veya radyolarla oynamaya çalışır, ancak bu dikkatinizi yoldan uzaklaştırabilir. Bunlar yerine durmak ve vücudunuzun ihtiyaç duyduğu dinlenme ihtiyacını gidermek daha faydalıdır.
Örneğin Verywell health bu konuda şunları söylüyor: Birçok insan, pencereyi açmanın, yüksek sesle müzik çalmanın veya telefonda konuşmanın uyanık kalmalarına ve uykudan kaçınmalarına yardımcı olduğunu düşünür. Aslında oldukça tehlikelidirler çünkü sizi araba kullanmaktan uzaklaştırırlar. Aynı zamanda size sahte bir güvenlik hissi vererek, gerçekten durmanız gerektiğinde arabayı sürmekte sorun yokmuş gibi hissetmenizi sağlar.
Cleveland Clinic de benzer öneriler için uyarıyor ve şu yorumları yapıyor:
İnsanların direksiyon başında uyanık kalmak için güvendiği bazı yaygın taktikler arasında telefonda konuşmak, şeker veya atıştırmalık yemek ya da pencereleri açmak sayılabilir. Bazıları kendilerini tokatlamaya veya çimdiklemeye başvurabilir.
Ancak uykuluysanız, ne yazık ki bu tekniklerin hiçbiri sizi daha uyanık yapmaz.
Uyku tıbbı uzmanı Nancy Foldvary-Schaefer'e göre çözüm yola çıkmadan önce hazırlanmakta. Ona göre aracınızı seyahatleriniz sırasında kraker veya şeker gibi benzin istasyonu yiyecekleriyle stoklarsanız, karbonhidrat ve şeker muhtemelen uyku getirecektir.
Dr. Foldvary-Schaefer, "Kan dolaşımınızdaki şeker yükselişi geçtiğinde, uyku hali daha da artabilir. Bu sadece soruna katkıda bulunur" diyor.
Kendinize vurmak veya çimdiklemek sadece can sıkıcı fiziksel ağrılara neden olur ve beyninizin tekrar uyarılması gereken kısmını uyandırmak için çok az işe yarar.