Uzun yolda uyku gelmemesi için ne yapmalı? Durmanız gerektiğini söyleyen işaretler...

Uykuluyken araç kullanmak oldukça tehlikeli bir durum çünkü trafik kazası riskini artırabilir. Bir kişinin sadece birkaç saniye uykuya dalmasını ifade eden mikro uyku sırasında aracın kontrolden çıkması oldukça mümkün. Bir kişi gerçekten uyumasa bile uykulu araç kullanmak oldukça tehlikeli. Sağlık sitesi healthline'ın aktardığı bir araştırmaya göre uykulu araç kullanma, alkol etkisi altındayken araç kullanmaya benzer bozukluklara neden oluyor. Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi sözcüsü Dr. Nathaniel Watson da "Dikkati azaltarak, tepki sürelerini geciktirerek ve karar verme becerilerini engelleyerek sürüş yeteneğini tehlikeye atması bakımından alkole benzer. Uykulu sürüş ölümcüldür, ancak önlenebilir" diyor. Bu makalenin ardından Arabayla uzun yola çıkmak için en iyi ve en kötü saatler hangisi? Bu saatlere dikkat! başlıklı yazımıza da bakabilirsiniz... UYKULU ARAÇ KULLANMANIN ETKİSİ Bu durumda güvenli sürüş için ihtiyaç duyulan bazı beceriler ortadan kalkıyor. Bu fonksiyonlardan bazıları şöyle: -görme doğruluğu-gözlerin karanlığa uyum sağlama yeteneği-seslere tepki süresi-ışıklara tepki süresi-derinlik algısı-hızı değerlendirme yeteneği Uykulu araç kullanan bir kişinin dikkati kolay dağılır, tepki süreleri yavaşlar. Yetersiz uyku ile yola çıkmak direksiyon başında risk almaya yol açabilecek kötü karar vermeyle de bağlantılıdır.ARAÇ KULLANIRKEN UYKU GELMESİNİN NEDENLERİ NE? Peki, araç kullanırken neden uyku gelir? Sleep Foundation'a göre bazı sebepleri şöyle: UYKU EKSİKLİĞİ: Uykusuz kalmak araç kullanırken uyku hali gelmesinin en önemli nedenlerindendir. Yetişkinler her gece yedi ila dokuz saat arasında uyumalıdırUYKU BOZUKLUKLARI: Obstrüktif uyku apnesi gibi birçok uyku bozukluğu, kişinin uykusunun kesintiye uğramasına yol açar. Birçok uyku bozukluğu teşhis edilmez ve tedavi edilmediğinde gündüz uyuşukluğuna neden olabilir.ALKOL: Alkol almak, araba kazası riskini artıracak şekilde tepki süresini ve karar vermeyi etkilerken uyku halini tetikleyebilir.İLAÇLAR: Kullanılan bazı ilaçlar da araç kullanırken uyku getirebilir. İlaç etiketlerini her zaman kontrol ederek kullanımlarından dolayı uyku halinin gelip gelmeyeceğini öğrenebilirsiniz. Uzmanlar bu konuda "Yan etki olarak uyuşukluğa neden olabilecek ilaçlar alıyorsanız, mümkünse toplu taşıma araçlarını kullanın" uyarısını yapıyor. GÜNÜN SAATİ: Uykulu sürüşten kaynaklanan trafik kazaları en sık gece yarısı ile sabah 06.00 arasında veya ikindi vaktinde meydana gelir; bu iki zaman dilimi uyku halinin en yüksek olduğu zamanlardır. ABD Ulaştırma Bakanlığı bu konuda şu yorumu yapıyor: Uykulu sürüş en sık gece yarısı ile sabah 6 arasında veya öğleden sonra geç saatlerde ortaya çıkar. Günün her iki saatinde, insanlar sirkadiyen ritimlerinde -insan vücudunun uykuyu düzenleyen iç saatinde- düşüşler yaşarlar;KİMLER UYKULU SÜRÜŞ RİSKİ ALTINDA? Sleep Foundation daha fazla uykulu sürüş riski altında olan grupları da şöyle sıralıyor: -Uzun yol kamyoncuları veya otobüs şoförleri gibi geçimini sağlamak için araba kullanan insanlar.-Uzun saatler, düzensiz vardiyalar veya gece vardiyalarında çalışanlar-Uykusuzluk veya diğer uyku bozuklukları dahil olmak üzere ciddi uyku sorunları olan kişiler.-Daha az sürüş deneyimine ve yüksek uyku yetersizliği oranlarına sahip gençler.ARAÇ KULLANIRKEN UYKU GELMEMESİ İÇİN NE YAPILMALI? Peki, araç kullanırken uyku gelmemesi için ne yapılmalı? Farklı kaynakların uykulu sürüşe karşı önerileri şöyle: -Evden çıkmadan önce 20 dakikalık bir egzersiz yapın. Egzersiz beyne giden kan akışını arttırır ve stres hormonları seviyenizi düşürebilir. Bunlar, sürüş sırasında sizi daha uyanık tutabilir. -Toplam sürüş saatlerini sınırlamak için önceden plan yapın: Mümkün olduğunca seyahatinizi daha küçük bölümlere ayırın ve aşırı uzun sürüş sürelerine bağlı kalmayın. -Günün en uykulu saatlerinde araba kullanmaktan kaçının: Vücudun iç saati genellikle gece yarısı ile sabah 06.00 arasında ve öğleden sonra erken saatlerde kişileri daha uykulu yapar, bu yüzden bu saatlerde araba kullanma ihtiyacınızı azaltmaya çalışın. -Dinlenmek için zaman ayırın: ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi, "Araba sürerken uykunuz gelmeye başlarsa, bir veya iki fincan kahve için ve güvenli bir dinlenme tesisinde 20 dakikalık kısa bir şekerleme için kenara çekin. Bunun bilimsel çalışmalarda uyanıklığı arttırdığı, ancak yalnızca kısa süreler için gösterilmiştir" diyor. -İyi bir gece uykusu alın: Seyahatinizden önceki gece iyi ve kesintisiz şekilde uyumaya çalışın. -Alkolden kaçının: -Bir seyahat arkadaşınız olsun: Aracınızda ehliyeti olan bir kişinin varlığı ve sürüş sürelerini paylaşmak da uykulu sürüşe karşı alınabilecek önlemlerdendir. -Uyku işaretlerine dikkat edin: Araç kullanırken herhangi bir uyku hissi, uyku belirtisi hissederseniz hemen durup dinlenmek için uygun bir yer bulun. -Kafein: Kafein sizi birkaç saat daha uyanık hale getirebilecek bir uyarıcıdır. Ancak, unutmamalı ki her derde deva değildir. Kafeinin etkisi geçtiğinde, muhtemelen tekrar uykunuz gelir. Bu konuda ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi şu uyarıyı yapıyor: Tek başına kahve veya enerji içeceği içmek her zaman yeterli değildir. Uyanık hissetmenize yardımcı olabilirler, ancak etkileri çok kısa sürer ve düşündüğünüz kadar uyanık olmayabilirsiniz. Kahve içerseniz ve ciddi şekilde uykudan mahrum kalırsanız, yine de “mikro uykular” veya dört veya beş saniye sürebilen kısa bilinç kayıplarınız olabilir. Bu uykudayken yolda 100 metreden fazla seyahat ettiğiniz anlamına gelir. Kazaya neden olmak için çok zaman vardır. MÜZİK, ŞEKER, KENDİNİ ÇİMDİKLEMEK İŞE YARAR MI? HAYIR -Müzik, pencere açmak, kendini çimdiklemek işe yarar mı?: Bazı insanlar uyanık kalmak için pencereler, klimalar veya radyolarla oynamaya çalışır, ancak bu dikkatinizi yoldan uzaklaştırabilir. Bunlar yerine durmak ve vücudunuzun ihtiyaç duyduğu dinlenme ihtiyacını gidermek daha faydalıdır. Örneğin Verywell health bu konuda şunları söylüyor: Birçok insan, pencereyi açmanın, yüksek sesle müzik çalmanın veya telefonda konuşmanın uyanık kalmalarına ve uykudan kaçınmalarına yardımcı olduğunu düşünür. Aslında oldukça tehlikelidirler çünkü sizi araba kullanmaktan uzaklaştırırlar. Aynı zamanda size sahte bir güvenlik hissi vererek, gerçekten durmanız gerektiğinde arabayı sürmekte sorun yokmuş gibi hissetmenizi sağlar. Cleveland Clinic de benzer öneriler için uyarıyor ve şu yorumları yapıyor: İnsanların direksiyon başında uyanık kalmak için güvendiği bazı yaygın taktikler arasında telefonda konuşmak, şeker veya atıştırmalık yemek ya da pencereleri açmak sayılabilir. Bazıları kendilerini tokatlamaya veya çimdiklemeye başvurabilir. Ancak uykuluysanız, ne yazık ki bu tekniklerin hiçbiri sizi daha uyanık yapmaz. Uyku tıbbı uzmanı Nancy Foldvary-Schaefer'e göre çözüm yola çıkmadan önce hazırlanmakta. Ona göre aracınızı seyahatleriniz sırasında kraker veya şeker gibi benzin istasyonu yiyecekleriyle stoklarsanız, karbonhidrat ve şeker muhtemelen uyku getirecektir. Dr. Foldvary-Schaefer, "Kan dolaşımınızdaki şeker yükselişi geçtiğinde, uyku hali daha da artabilir. Bu sadece soruna katkıda bulunur" diyor. Kendinize vurmak veya çimdiklemek sadece can sıkıcı fiziksel ağrılara neden olur ve beyninizin tekrar uyarılması gereken kısmını uyandırmak için çok az işe yarar.-Sağlıklı Uyku Alışkanlıkları: Uzun vadede, iyi uyku, uykulu sürüşe karşı en iyi korumadır. Alışkanlıklarınızı ve uyku düzeninizi içeren uyku hijyenine odaklanmak, her gece daha iyi uyumanızı sağlayabilir. Uyku hijyeni örnekleri arasında sabit bir uyku programı sürdürmek, yatmadan önce elektronik cihazların kullanımını sınırlamak ve yatak odanızın sessiz, karanlık ve kesintisiz dinlenmeye elverişli olduğundan emin olmak yer alır. Uyku hijyeni iyileştirmelerine ek olarak, uykuya dalma veya uykuyu sürdürme ile ilgili kalıcı veya ciddi sorunlarınız varsa bir doktorla konuşmalısınız. Bu şekide altta yatan bir uyku bozukluğundan etkilenip etkilenmediğinizi belirleyebilirsiniz.ARAÇ KULLANIRKEN UYKU GELİRSE NE YAPILMALI? Araç kullanırken uyku işaretleri yaşıyorsanız durmanız ve dinlenmeniz gerekir. Bazı uyku işaretleri ise şöyledir: -Kontrolsüz ve sık sık esniyorsanız,-Kendinizi “başınızı sallarken” yakalarsınız ve başınızı dik tutmakta güçlük çekersiniz.-Gözleriniz açık ancak son birkaç kilometreyi nasıl geçtiğinizi hatırlamıyorsanız,-Gözlerinizi daha fazla kırpıyorsanız,-Etrafınızda olup bitene karşı odaklanamıyorsanız,-Göz kapaklarınızı normalden daha ağır hissediyorsanız,-Başınızın bir tarafa eğilmeye veya düşmeye başladığını hissediyorsunuz,-Aniden başka bir şeride sürüklendiğinizi fark ediyorsunuz,-Başka bir şeritteki bir sürücü, düzensiz sürdüğünüz için size korna çalıyorsa, Uykulu sürüşün etkisi altındasınız. Ve bu durumda araç kullanmaya devam etmeyin ve şu önerileri uygulayın: -Mümkün olan en kısa sürede kenara çekin.-Güvenli bir şekilde park edebileceğiniz, rahatsız edilmeyeceğiniz sessiz bir alan bulun.-Anahtarı kontaktan çıkarın ve kapılarınızı kilitleyin.-Arabanızda uykuya dalmak için rahat bir yer bulun .-En az 15 ila 20 dakika uyumanıza izin verin. Aceleniz yoksa, doğal olarak uyanana kadar uyuyun.-Uyanın ve devam edin.