Art Yakıcı (Afterburner) nedir?
Art yakıcı (Afterburner - yeniden ısıtma), çoğunlukla askeri süpersonik uçaklar olmak üzere bazı jet motorlarında bulunan ek bir bileşendir. Amacı, genellikle süpersonik uçuş, kalkış ve savaş durumları için itiş gücünde bir artış sağlamaktır.
Art yakıcı, türbinin akış aşağısındaki (yani sonrasındaki) jet borusuna ilave yakıt enjekte edilmesiyle elde edilir. Art yakmanın avantajı önemli ölçüde artan itme gücüdür; dezavantajı ise çok yüksek yakıt tüketimi ve verimsizliğidir, ancak bu durum genellikle kullanıldığı kısa süreler için kabul edilebilir olarak değerlendirilir.
Nasıl çalışıyor?
Jet motorunun itme gücü, genel kütle akış hızı prensibine göre yönetilir. İtme gücü iki şeye bağlıdır: Egzoz gazının hızı ve bu gazın kütlesi. Bir jet motoru ya gazı daha yüksek bir hıza çıkararak ya da motordan daha büyük bir gaz kütlesinin çıkmasını sağlayarak daha fazla itme gücü üretebilir.
İkinci prensip etrafında temel bir turbojet motoru tasarlamak, daha yavaş ancak daha fazla gaz üreten turbofan motorunu gerektirir. Turbofanlar yüksek yakıt verimliliğine sahiptir ve uzun süreler boyunca yüksek itiş gücü sağlayabilir.
Kısa süreler içinde daha kompakt bir motorla daha fazla güç üretmek için bir motorun art yakıcıya ihtiyacı vardır. Art yakıcı, esas olarak egzoz gazını daha yüksek bir hıza çıkararak itme gücünü artırır. Egzoza eklenen yakıtın kütlesi itme gücünün artmasına katkıda bulunsa da, bu etki egzoz hızındaki artışa kıyasla küçüktür.