Hayatımızı değiştiren 50 dev teknoloji

Hibrid araçların geçmişi neredeyse 1900'lü yıllara kadar uzanıyor. İlk örneği efsanevi mühendis Ferdinand Porsche tarafından ortaya konulan hibrid otomobiller, 1997 yılında lityum-iyon ve nikel-metal batarya türünün kullanılmaya başlanmasıyla seri üretime geçme şansı buldu. En büyük çıkışını ise hibrid araç Toyota Prius ile yapan hibrid otomobiller, 2009 yılı esas alındığında ABD'de satışa sunulan araçların şimdilik yüzde 2.5'lik dilimini oluşturuyor.ABD'de başlarda hakettiği değeri bir türlü göremeyen ve asıl çıkışını 1992 yılında yapan MiniDisc, daha çok Japonya'da kullanıcılardan yoğun ilgi gördü. Sony'nin ATRAC formatını kullanmasıyla bu ülkede kullanımı bir hayli yaygınlaşan MiniDisc, yüksek çözünürlükte ses kaydını da mümkün kılıyordu. Düz ekran bir televizyondan 90'lı yıllarda en iyisini bekleyen kullanıcıları sevindiren renkli plazma ekranların kenar kaplamaları biraz daha geniş tutulmuştu. Renklerin daha parlak olduğu bu ekranların öncüsü ise Fujitsu idi ve şirket ilk renkli plazma ekranıyla 1992 yılında dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştı. Her bilgisayarda kullanılan ve kullanıcıların bilgisayara olan hakimiyetini klavyeye oranla daha fazla artıran fareler de çeşitlilik gösteriyor. İlk fareler içerisindeki topun dönmesi suretiyle çalışır, ancak oda ortamında fazla toz yutması neticesinde ara ara içinin temizlenmesi gerekirdi. HP ile birlikte satışı oldukça popülerleşen optik farelerde ise bu problem ortadan kalktı. LED veya lazer teknolojisiyle çalışabilen bu fareler, çok daha yüksek çözünürlükte bir kullanımı mümkün kılmaya başladı. 80'li yıllarda MIT ve Xerox tarafından geliştirilen bu teknoloji, yaygın kullanımını ise HP Labs'da çalışan Thomas Hornak ve Mark T. Smith'e borçlu...Açılımı Light-emitting diodes olan LED teknolojisi, bugün için birçok alanda kullanılıyor. LED teknolojisinin gelişmesiyle birlikte LED, araçların ön farlarında da görülmeye başladı. Bu anlamda ilk adımı ise 2009 yılında Audi attı. Ön farlarında artık LED lambalara yer vermeye başlayan otomobil devi, böylece far ışıklarından daha fazla verim almayı ve tasarımında LED'den sonuna kadar faydalanmasını bildi.Teknolojinin gelişmesi çoğunlukla tüketicinin yararına olmuştur. Bunun bir örneği de araçlarla her gün geçtiğimiz köptü veya diğer yollardaki elektronik gişeler... İnsan gücünün yerini alan ve OGS veya KGS adıyla geçişin mümkün olduğu bu gişelerde kullanılan teknoloji, böylece trafik yoğunluğunu da eskiye oranla azaltmış oldu. Ülkemizde ASELSAN'ın geliştirdiği bu sistemlerin ilk örneği ise 1986 yılında Norveç'te görüldü. LED TV'ye daha yeni yeni alışırken OLED TV'lerin LED'in takipçisi olduğu artık hemen hemen kesinleşti. OLED teknolojisinin LED'e göre en önemli farkı ise yapısında gizli... LED ekranlara göre kıvrılabilen ve esnek yapısıyla yakın gelecekte hemen her yerde görmeye başlayacağımız OLED ekranların ucuza tüketiciye ulaşması için de yıllar gerekecek. Organik bileşenlerden imal edilen bu ekranlar, esnek yapısının yanında neredeyse kredi kartı kadar olan ince yapısıyla da görenleri büyülüyor. Disket, CD, DVD derken Blu-ray, HD-DVD ile olan mücadelesini kazanarak geleceğin optik formatı olmayı başardı. Kullanımı henüz yaygınlaşmasa da, fiyat etiketinin düşmesiyle birlikte Blu-ray disk ve okuyucuların satışında yakın gelecekte patlama yaşanacağına kesin gözüyle bakılıyor. 4.5 GB'lık DVD'lere nazaran 25 GB'lık bir kapasite sunan Blu-ray diskler, böylece yüksek çözünürlükteki filmlere ve yeni dönem oyunlara ev sahipliği yapabiliyor. PS3 ile birlikte halihazırda kullanıcılara sunulan bu teknoloji, 3D teknolojisi için de sıçrama tahtası olacak.Asıl çıkışını 1994 yılında Direc TV ile yapan uydu televizyonlar, yüksek çözünürlükteki yayınların dünyanın her yerinden izlenebilmesine olanak veriyor. Öncüsü Pioneer olan ve 1997 yılında görülmeye başlanan DVD-R'ler, DVD üzerine kayıt yapılabilme olanağını kullanıcılara veriyordu. Milyonlarca pil, tükenmesiyle birlikte çöpe gidiyor ve dünyada pillerin yarattığı kirlilik önemli bir tehdit unsuru haline geldi. Bu tehlikeyi kısmen ortadan kaldıracak teknoloji ise pillerin tekrar şarj edilebilir yapıya bürünmesiydi. Böylece kullanıcının defalarca aynı pili kullanarak hem maliyeti düşürmesi hem de çevreyi kirletmesinin önüne geçilmesi amaçlandı. Bu alanda ilk adımı ise 1992 yılında Energizer isimli şirket yaptı. 1993 yılında optik medya alanında iki büyük isim vardı. Birisi Sony ve Philips'in arkasında olduğu Multimedia Compact Disc, diğeri de Toshiba, Time Warner, Pioneer ve JVC'nin öncüsü olduğu Super Density Disc. Ancak IBM, iki devin özelliklerini tek diskte görmek istediğinde asıl teknolojinin IBM'ce geleceği de ortaya çıktı. 9.4 GB'a kadar (çift katman) kapasite sunan DVD'ler, kullanıcıların film izleme alışkanlığını da yeni baştan belirleyecekti.1988 yılında Philips ve Sony'nin önderliğinde kullanımı yaygınlaşmaya başlayan CD-R'lar, CD'lerin üzerine veri girişini mümkün kılıyordu. 700 MB'lık kapasite sunan ve bugün için halen kullanılan yazılabilir CD'lerin tüketicilerin evine ulaşması ise 90'lı yılların başına tekabül ediyor. 1990'lı yılların başında şirketler, hisselerin internet üzerinden alışverişine olanak vermeye başladı. Kişiler, internet üzerinden hisse alıyor veya bu sistem sayesinde satışa sunabiliyordu. Radar, RAdio Detecting And Ranging kelimelerinin kısaltmasıdır. Radarlar ilk kez 1950'li yıllarda meteorolojide kullanılmaya başlanmıştır. 1970'li yıllardan itibaren Doppler radar teknolojisine geçilerek radarlardan dijital formda bilgiler alınmaya başlanmıştır. Meteoroloji alanında radarların kullanılmasıyla özellikle şiddetli yağışlar, dolu, tornado, taşkın ve selleri önceden belirleyebilmek mümkün olmuştur. Radarlar, aktif bir uzaktan algılama sistemleridir. Meteorolojik radarlar ile, hedefin yeri ve hızı belirlenerek, meteorolojik hadisenin tipi ve miktarı hakkında bilgi sahibi olunabilir. (Kaynak: Devlet Meteroloji İşleri Genel Müdürlüğü) İlk uygulama ise 1990 yılında Weather Channel tarafından geliştirilmiştir. Halen yeni bir standart geliştiriliyor olsa da, bugün için ortaya çıkan en son sistem, Moving Pictures Expert Group tarafından geliştiridildi ve bugün için bu format MPEG-4 olarak da biliniyor. Steve Jobs'ın yıllar önce Apple bilgisayarlardan disket sürücüleri kaldıracağını açıklaması insanlara çılgınca bir fikir gibi gelmişti. Aynı şekilde Macbook'lardan optik sürücüyü de kaldıran Apple, bir kez daha şaşkınlığa neden olmuştu. Ancak flaş hafızaların yaygınlaşmasıyla birlikte aslında optik sürücüye ihtiyaç olmayacağı da ortaya çıktı. Fiyatları hızla düşen flaş hafızalar, artık kullanıcıların yanından ayıramayacağı bir eşya haline geldi.Mavi Diş olarak Türkçe'ye çevrilen, ancak daha çok orjinal ismiyle kullanılan Bluetooth, Ericsson tarafından 1994 yılında geliştirildi. Bluetooth ile kullanıcılar kısa mesafe de olsa veri alışverişini kablosuz olarak yapabilir konuma geldi. Bugün için kulaklıklar dahi bluetooth teknolojisinden faydalandığından kabloya ihtiyaç duymuyor. Bazı hoparlör modelleri de bluetooth'u kullanmaktan geri kalmıyor.GPS devi TomTom'la birlikte popülerleşen GPS, uyduyu kullanarak kullanıcıların kolayca nereye gidebileceğini görebilmelerini sağlayan bir teknoloji... Günümüzde ise navigasyon artık milyar dolarlık bir endüstriyi ifade eder hale geldi.Ses düzenleme yazılımlarının ortaya çıkmasıyla birlikte kullanıcılar ses dosyaları üzerinde birçok işlemi yapabilmeye başladı. Böylece müzik sektörü, bu yazılımlar sayesinde çok daha farklı yerlere gelebilmeyi başardı.Videolar üzerinde montajlama işlemi, bu araçlar sayesinde daha detaylı bir şekilde yapılabilmeye başlandı. Kulanıcılar, kendi çektikleri videoları dahi montajlayıp diledikleri hale getirebiliyor. Popülaritesini Panasonic'e borçlu olan kaydedici kameralar, video kasetlerinin kullanılmasıyla dışarıdan görüntü alınabilmesini sağlıyordu. 1985 yılında ilk kez kullanılan bu teknoloji, Betamax standardını destekliyordu. Daha sonraki yıllar camcorder olarak da bilinen bu kameraların yerini VHS modelleri alacaktı. Porno, artık eskisi gibi olmayacaktı.Analog makineleri geride bırakan dijital fotoğraf makinelerinin DSLR modellerinde CCD veya CMOS sensör üzerine algılama yapılırken, SLR'da ise film üzerine bu işlem gerçekleşir. DSLR'ın bir diğer farkı da kaset yerine hafıza kartını kullanması...Bir işlemciden daha iyisi nedir? Tabii ki birden fazla işlemci... Çok çekirdekli işlemcilerin özellikle IBM tarafından 2001 yılında ortaya çıkmasıyla birlikte örneğin çift çekirdekli işlemciler, aynı işi iki kat daha hızlı bir şekilde gerçekleştirebilir duruma geldi. Hala radyo dinleyenlerden misiniz? O halde uydu radyoyu da biliyorsunuz. XM/Sirius'un geliştirdiği XM Satellite Radio, ABD ve Kanada'da kullanılan en büyük iki uydu radyosundan biridir. 73 farklı müzik kanalı başta olmak üzere onlarca haber, spor kanalını da içeren uydu radyolar, XM etiketiyle betimleniyor.Ön kapağı açılıp kapanabilen ve iki ayrı parçadan oluşan telefonların öncüsü, Motorola'nın StarTAC isimli cep telefonuydu. Kapağı açıldığında tuş anahtarı ortaya çıkan telefon, kapandığında normal telefonlara göre çok daha küçük bir yapıya bürünüyordu. HDTV ile birlikte kullanıcıların film izleme alışkanlığı baştan sona değişti. Dijital HDTV ilk kez 1994 yılında ortaya çıktı. Hızla yaygınlaşmaya devam eden HDTV ürünlerinin fiyatları da gün geçtikçe düşüyor.1988 yılında IRC, AOL ve ICQ ile birlikte ortaya çıkan anlık mesajlaşma yazılımları, internetin e-mail dışında iletişim sağlanabildiği diğer platformlar oldu. İnsanlar yazdıkları her şeye anında yanıt bulmaları bir yana, milyonlarca insan birbirlerine en hızlı şekilde bu platformlar aracılığıyla ulaşabilmeye başladı. Bugün için bu saydığımız platformlar ülkemizde popüler olmasa da, Microsoft'un Live Messenger servisi bu açığı çoktan kapattı bile...Dijital kameraların son kullanıcıya ulaşması 1988 yılından sonralara kaldı. Bu alanda öncü olan isim ise Fuji Film'di. 90'lı yılların ortasında fiyatları bir hayli düşen dijital kameralar, tüketici elektroniği pazarının da büyüyen ismi oldu. Joint Photographic Experts Group tarafından geliştirilen ve 1988 yılı sonrasına damgasını vuran JPEG formatı, fotoğrafların kalitesi bozulmadan boyutunu düşüren bir format olarak bilinir. Özellikle dijital fotoğraf makinelerinde çekilen görüntülerin JPEG formatı sayesinde çok yer kaplamaması da önemli bir gelişmeydi. Yani JPEG, hem kaliteyi arayanlara hitap ediyor, hem de az yer kapladığı için depolama birimlerini zorlamıyordu.Twitter ve türevlerinin 2005 yılında patlamasıyla birlikte, paylaşım mantığı da bir hayli değişti. Kullanıcılar artık hemen her yerden istediği zaman kendini ifade edebiliyor ve bunu listedeki kişilerle paylaşabiliyor. Telefonlarda arayan numaraların görünmesini sağlayan bu sistem ilk kez 1988 yılında Bell South tarafından kullanıldı. Bugün için cep telefonları ve ev telelefonlarını arayan numaralar bu sistem sayesinde görülebiliyor. Mobilleşmenin bir hayli arttığı günümüzde kullanıcılar artık yoğun bir şekilde internete mobil bir cihazla giriyor. Ancak bunun ilk adımı, 2001 yılında NTT DoCoMo isimli operatör tarafından atılmıştı. Kullanıcılar mobil internet sayesinde internet sayfalarını dilediği her yerde gezebiliyor, cep telefonlarıyla haberleri takip edip müzik dinleyebiliyor.1994 yılında Blogger altında yayılmaya başlayan blog servisi, artık hemen herkes tarafından kullanılıyor. Blog sayfaları hazırlayan kullanıcılar, yazılarını, fotoğraflarını veya diğer içeriklerini blogları aracılığıyla paylaşıp dünyaya "ben de varım" diyebiliyor.Önceleri Walkman, sonraları CD-Walkman'le yoluna devam eden MP3 çalarlar, artık ufak bir cihazın içinde kullanıcılara sunuluyor ve müzik dosyaları içerisindeki dahili hafızaya yükleniyor. Günümüzde kullanılan MP3 player'ların ilk örneği ise Apple/Nathan Schulhof tarafından ortaya çıkarılmıştı. 1985 yılında Microsoft Word'un ortaya çıkmasıyla birlikte bilgisayar başında yazı yazmak daha keyifli bir hale gelmişti. Gerçek zamanlı olarak dokümanlar üzerinde çalışma yapabilme olanağı veren Word kelime işlemcisi, çeşitli sürümlerle yıldan yıla yenilenmiş, Office 2010 paketiyle son olarak kullanıcıların karşısına çıkmıştır. Bilindiği gibi, TV kaydı dendiğinde TiVo, uzun bir zamandır hiç tartışmasız alanının en iyi teknolojilerinden biri. Diğer rakipleri ise TiVo'dan çok sonra adını yavaş yavaş kullanıcılara duyurmaya başladı. Ancak dijital video kaydedicilerin (DVR) bir numaralı ismi olan TiVo her ne kadar oldukça popüler bir platform olsa da, kullanım alanı oldukça dar. TiVo, şu an için Kanada, İngiltere, Meksika ve Avustralya gibi sadece belli ülkelerde kullanılabiliyor.Önceleri parmak izi teknolojisi bir kişiyi tanımlamakta yoğun olarak kullanılıyordu. Ancak 1987 yılı ve sonrasında Sir Alec Jefferys'in önderliğinde geliştirilen DNA profilleme, insanların DNA'larına bakılarak da tanımlanabileceğini ortaya koydu. Cinayet olaylarında ve bunun gibi günlük hayatta birçok alanda kullanılan DNA profili, kişiyi bugün en kesin şekilde ifade eden kimliği olarak kabul ediliyor.Sosyal ağ denildiğinde akla ilk gelen isim şüphesiz Facebook... Ancak Facebook'tan önce bu alanda en popüler isim şu an kapalı bir servis olan Geocities idi. Geocities'in farklı bir sürümü olan Facebook ve MySpace ise, sosyal ağ kavramını yeni baştan belirledi. Facebook'un sadece bugün için 500 milyonun üzerinde kayıtlı kullanıcısı bulunuyor. Gerçekten korkunç bir rakam...Bir icat olarak ifade edilmese de, insanların genetik olarak sıralanabilmesi de insanlık tarihinde önemli bir teknolojik gelişmedir. John Craig Venter'ın önderliğinde geliştirilen Human Genome Project (İnsan Genom Projesi), insan genomunun tamamen bir sıra dahilinde oluştuğunu ortaya çıkarmış ve sınırsız bir veritabanı su yüzüne çıkmıştı.1995 yılından itibaren web tabanlı e-mail'ler sayesinde insanlar artık internet üzerinden hızlı ve etkin bir şekilde konuşabilmeye başladı. WebCrawler, Lycos, Infoseek, AltaVista, Dogpile, Ask Jeevs ve aklımıza şu an için gelmeyen nice arama motorları... İnsanların internette aradıkları şeyi kolayca bulabilmelerini sağlayan bu servislere son noktayı ise Google koydu. Google, arama motoru olarak devleşirken, farklı servislere de el atarak sadece "arama motoru" olarak kalmaktan kurtuldu.Akıllı telefonlar (Smartphone), hemen hemen bir bilgisayar donanımına kısmen sahip olan cep telefonlarını ifade ediyor. Yani kullanıcıyı internete bağlayan, çeşitli gelişmiş uygulamaların çalışabilmesine izin veren, Bluetooth, 3G gibi teknolojileri destekleyen, dahili kamerası olan telefonlar genel olarak akıllı telefon olarak tanımlanır. iPhone, BlackBerry veya Nokia N97 bu telefonlara örnek olarak gösterilebilir. Bu telefonların öncüsü ise 1992 yılında ortaya çıkan Palm ve BlackBerry... Vodafone tarafından 1992 yılında ilk kez kullanılan SMS teknolojisi, cep telefonları üzerinden kullanıcıların birbirleriyle salt yazı diliyle konuşabilmesini sağlıyordu. SMS, bugün de halen yaygın bir şekilde kullanılıyor. 802.11 standarıyla birlikte artık her yerde özgürce internete girebilme şansına sahip olduk. Diğer bir deyişle, artık bilgisayarların başına oturmak zorunda kalmayan kullanıcılar, mobil halde de internete girebilmeye başladı. MP3 formatı ilk olarak Napster tarafından popüler olmaya başladı. Napster ile kullanıcılar hemen her şarkıya hızlı bir şekilde ulaşabiliyordu. MP3'ün az yer kaplaması ve sesin kalitesini bozmaması onu alanında kısa sürede bir numaraya taşıdı. Paylaşım mantığına bakıldığında ise Napster'da yer alan şarkıların az yer kaplıyor olması ise paylaşım ağınının hızla genişlemesine sebep oldu.Çevirmeli bağlantıyla internete girdiğiniz günleri tekrar gözünüzün önüne getirin. Ya da getirmeyin, boşverin... O kabus dolu günler geride kaldı nasılsa... Artık genişbant internet hayatımızda... Kullanıcıların 1996 yılında Rogers isimli firmayla birlikte hayatında gittikçe popüler bir hale gelen genişbant internet, hemen her eve internetin girebilmesini sağladı.Açılımı Personal Computer olan PC'lerin geçmişi 1970'li yıllara kadar uzansa da, popülaritesi 1983 yılından sonra başladı. Apple ve IBM, kullanıcılarına sundukları PC'lerle evlere girmeye başladı.Dünya çapında ağ olarak da Türkçe'ye çevrilen WWW, örümcek ağları gibi birbiriyle bağlantılı sayfaları tanımlar ve www ile başlayan sayfaların adreslerini görüntüleyen bir servistir. Transistor olmasaydı, bugün kullanılan birçok teknolojik oyuncak da olmayacaktı. Olsaydı bile, bu oyuncakların ebatları belki Belçika sınırları kadar geniş olacaktı. Her bir elektronik aygıtın yapı taşı olan transistör, 1947 yılında John Bardeen ve Walter Brattain tarafından geliştirildi.