BBC haber yaptı: Türkiye'nin 20 bin kişilik yer altı şehri... Saklı mucize nasıl yapıldı?
BBC Travel'da "20 bin kişilik bir yeraltı şehri: 1960'lara kadar yabancılar için bir sır olarak kaldı..." tanıtımıyla Kapadokya'daki muhteşem yer altı şehri Derinkuyu anlatıldı. Haberde "Dünyanın en büyük yeraltı şehri Derinkuyu, nasıl dahiyane bir şekilde inşa edildi? sorusuna da yanıt aranıyor.
2
10
BBC'nin makalesinde "Kapadokya'nın ünlü peribacalarının 85 metre altında, binlerce yıldır neredeyse sürekli kullanılan devasa bir yeraltı şehri yatıyor.
Kapadokya'nın yüzeyinin altında, yüzyıllardır bir mucize saklıydı; 20.000 kadar insanın nerede olduğunu aylarca gizleyebilen bir yeraltı şehri. Dünyanın kazılan en büyük yeraltı şehri, Friglerden Perslere, Bizans Dönemi Hıristiyanlarına el değiştirerek binlerce yıldır neredeyse sürekli kullanımdaydı" deniliyor.
3
10
BBC'nin haberinde "1920'lerde, Kapadokya'daki Rumların mübadelesi sonrası yer altı şehrinin tamamen unutulduğu, 1963'te yeniden tesadüfen bulunduğu" yorumu yapılıyor ve şöyle devam ediliyor:
"Mağara benzeri odaları yüzlerce mil boyunca uzanmakla kalmıyor, aynı zamanda bölgede keşfedilen 200'den fazla küçük, ayrı yeraltı şehrinin bu tünellere bağlanarak devasa bir yeraltı ağı oluşturabileceği düşünülüyor" deniliyor.
TESADÜFEN BULUNDU
Makale yazarı, "Rehberime göre Derinkuyu ancak 1963'te tavuklarını kaybetmeye devam eden kimliği belirsiz bir kişi tarafından "yeniden keşfedildi". Söz konusu işi evini yenilerken, kümes hayvanları, tadilat sırasında küçük bir yarıktan kaybolacaktı. Araştırması, karanlık bir geçidi ortaya çıkardı. Yeraltı şehri Derinkuyu'ya giden özel evlerde bulunan 600'den fazla girişten ilkiydi" diyor.
4
10
Makalede özetle şu ifadeler paylaşılmış:
-Florida Eyalet Üniversitesi'nde klasik çalışmalar alanında uzman Andrea DeGiorgi'ye göre Kapadokya, toprakta su bulunmaması ve kolayca şekillendirilebilen kayaları nedeniyle bu tür yeraltı yapıları için çok uygundu. Bölgeye damga vuran ve tüf olarak da bilinen süngertaşı, kazma ve kürek gibi basit aletlerle rahatça oyulabiliyordu. Masalsı peribacaları da bu jeolojik yapı sayesinde mevcut şekillerini almıştı.
-Şehrin kesin yapım tarihi tartışmalıdır, ancak Atinalı Ksenophon tarafından MÖ 370 dolaylarında yazılan Anabasis, Derinkuyu'ya atıfta bulunan en eski yazılı eserdir. Kitapta, Kapadokya bölgesinde veya yakınında, bölgede iyi bilinen daha popüler kayalık mağara evlerinden ziyade, yeraltında kazılmış evlerde yaşayan Anadolu halkından bahseder.
5
10
İLK KİMİN İNŞA ETTİĞİ BİR SIR..
-Derinkuyu yeraltı şehrini ilk olarak kimlerin inşa ettiği konusu gizemini korumaya devam ediyor. Akdeniz mağaraları uzmanı A. Bucci'nin bir makalesine göre, geniş yeraltı mağaraları ağının temeli genellikle "M.Ö. 1200 civarında Frigyalıların saldırısına uğradıklarında kayadaki ilk birkaç katı kazmış olabilecek" Hititlere atfedilmektedir. Derinkuyu'da Hitit eserlerinin bulunması bu hipotezi güçlendiriyor.
-Bununla birlikte, şehrin büyük bir kısmı büyük olasılıkla, ayrıntılı yeraltı tesisleri inşa etme araçlarına sahip olan son derece yetenekli Demir Çağı mimarları olan Frigler tarafından inşa edilmiştir.
DeGiorgi, "Frigler, Anadolu'nun en önde gelen erken imparatorluklarından biriydi. MÖ 1. binyılın sonlarında Batı Anadolu'da geliştiler ve kaya oluşumlarını anıtlaştırmak ve kayaya oyulmuş çarpıcı cepheler yaratma eğilimindeydiler. Krallıkları Derinkuyu bölgesi de dahil olmak üzere Batı ve Orta Anadolu'nun çoğunu kapsayacak şekilde yayıldı" diyor.
-Başlangıçta, Derinkuyu muhtemelen malların depolanması için kullanılıyordu, ancak asıl amacı yüzyıllar boyunca işgalcilere karşı geçici bir sığınaktı.
-Başkalarının yanı sıra Frigler, Persler ve Selçuklular bölgede yaşamış ve sonraki yüzyıllarda yeraltı şehrini genişletmiş olsa da, Derinkuyu'nun nüfusu Bizans döneminde zirveye ulaşmış ve yaklaşık 20.000 kişi yeraltında yaşamıştı.