İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
MOVA S20 Ultra inceleme
Lenovo ThinkPad X1 Carbon Gen 12 inceleme
Huawei FreeBuds Pro 4 inceleme
WD MyPassport 6TB inceleme
TP-Link Archer BE230 inceleme
Dreame L10 Prime inceleme
SteelSeries Arctis GameBuds inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
Microsoft, Phoneix projesiyle Edge tarayıcısını yeniliyor
ABD'deki yangınlar, The Last of Us'ı gerçek mi yapacak?
Akıllı telefon pazarı için nihayet iyi haber geldi
Klozetler neden beyaz olur? İşte bu sorunun yanıtı
AJet, indirimli bilet kampanyasını duyurdu
Hacker'lar, iMessage kullanıcılarını işte böyle kandırıyor
Russo kardeşler, yeni Avengers filmleri için neden geri döndü?
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2014
Ekim
CHIP Dergisi Arşivi: Ekim 2014 - Sayfa 111
109
110
111
112
113
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2025 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
Tarayıcıda kopya koruması Hollywood ticari web videolarının sadece şifreli sürümlerini izlememizi istiyor. Şifreli medya uzantılarıysa artık tarayıcılara gömülüyor. MM / Barış Emre ALKIMB edava internet buraya kadar. Artık tarayıcılarla kopya koruma sistemleri omuz omuza. Çoğu kullanıcı farkına varmasa da, kopya koruma sistemi sessiz sedasız Chrome'a eklendi. Tıpkı Windos 8'li Internet Explorer'a eklendiği gibi. Bu, HTML5 web standardının bir genişletmesini temsil eden EME (Encrypted Media Extensions, yani şifreli medya uzantıları) ile ilgili. World Wide Web konsorsiyumunun (W3C) tarayıcı eklentilerini (mesela Adobe Flash ya da Microsoft Silverlight) devre dışı bırakma ve videoları HTML üzerinden oynatma çabasının bir sonucu bu. Söz konusu eklentilerin özellikle Flash Player'ın zararlı kodların sistemlere sızması için adeta bir kapı olduğu biliniyor. Onun yerine, JavaScript ve HTML kodları bir araya gelerek zengin multimedya içeriği sunuyor. Bu medya kaynak uzantıları (Media Source Extensions, yani MSE) bir JavaScript arabirimi üzerinden akıllı oynatma işlevleri sağlıyor. Bit oranını dinamik olarak, kullanıcının veri bağlantısına göre ayarlıyor. Darboğazlarla karşılaşırsa bit oranını ve görüntü kalitesini düşürüyor, yeterli bant genişliği açılana kadar da bu düzeyde tutuyor. Ne var ki ticari akış hizmetleri için bu yeterli değil. Onların, korsanları uzak tutmak için bir de şifreleme katmanına gereksinimi var. Geçtiğimiz yıl Microsoft, Google ve Netflix bir araya gelerek HTML web standardının bir genişletmesi diyebileceğimiz EME'yi duyurdular. EME, DRM modülleriyle anahtar değiş tokuşu yapabilen bir JavaScript arabirimi barındırıyor. İçerik deşifre modülleri (CDM) ise ya işletim sisteminin (Windows 8.1) ya da tarayıcının (Chrome) bir parçası oluyor ve üçüncü parti sağlayıcılardan edinilebiliyor. Söz gelimi Google bu iş için Widevine adlı şirketi yeni satın aldı. CDM'nin içinde olan biteni ne tarayıcı görebiliyor ne de işletim sistemi. Google ve Microsoft: DRM'nin öncüleri HTML DRM sistemi basit. Korumalı video içeren bir web sitesini Chrome ya da Internet Explorer ile ziyaret ettiğinizde tarayıcı, video akışlarının şifreli olduğunu anlıyor. Ardından tarayıcıya yüklenmiş olan JavaScript uygulaması web sitesinden anahtar talep ediyor. Lisansı ve anahtarı ise hak sahibinden temin ediyor. Aynı anda bir dosya sunucusundan da şifreli video akışını istiyor. Tarayıcı ardından anahtarı ve şifreli akışı CDM'ye veriyor. Modül akışın şifresini ve kodunu çözüyor, sonra video karelerini tarayıcıya gönderiyor. Tarayıcı da videoyu görüntülüyor. Şifrelemenin türü ve kuvveti EME'nin içinde belirtilmiyor; bu parametrelerden, uygulanan CDM sistemi sorumlu. Bu prosedür değişebiliyor zira EME'de sadece JavaScript kodu belirtiliyor. Dolayısıyla deşifre modülü oynatma işlemi sırasında tarayıcıyı ve işletim sistemini baypas ediyor ve kareleri grafik kartı aracılığıyla dosdoğru HDMI çıkışına yolluyor. Bu da karelerin kullanıcının bilgisayarına yasadışı olarak kaydedilmesini önlüyor. Diğer yandan şifreli medya uzantıları CDM içermeyen bir anahtarsız işleme de izin veriyor. Bu durumda kullanıcının ne lisans sunucusuna ne de ayrı bir şifreleme sistemine ihtiyacı oluyor. JavaScript uygulaması anahtarı doğrudan akış sitesinden alıp tarayıcıya yolluyor. Ardından videonun şifresinin ve kodunun çözülmesinden sadece tarayıcı sorumlu oluyor. Hollywood'un bu işlemi kullanmayacağı kesin. İnternette özgürlük mücadelesinin karşısında Elektronik Cephe Vakfı ve Mozilla gibi özgür internet savunucusu örgütler EME'ye karşı çıkıyor. Argümanlarıysa şöyle: Teorik olarak, bir içerik deşifre modülü her türden içeriği seçici olarak engellemek için kullanılabilir. Bu durumda internetteki açıklık ilkesinden geriye hiçbir şey kalmıyor. Bir başka sorun da geliştiricilerin, örneğin Firefox geliştiricilerinin CDM'nin içini görememesi. CDM'nin hangi güvenlik risklerini barındırdığı bilinmiyor ve Flash eklentisinin aksine, bir deşifre modülünü kolayca sistemden kaldırmak mümkün değil. EME'nin savunucularıysa şöyle diyor: İnternette dolaşanların hayatı kolaylaşıyor çünkü artık filmler doğru dürüst gözükecek mi kaygısı yok. Dahası, Microsoft da Silverlight'ı geliştirmeyi bıraktı ve tüm destek hizmetini önümüzdeki yıl çekmeyi düşünüyor. Bununla birlikte Netflix, kullanıcıların EME uyumlu tarayıcısının olmaması ihtimaline karşı hâlâ Silverlight ile çalışıyor (soldaki tabloya bakınız). Uzun vadede, akış hizmetlerinin piyasa liderinin yeni bir sisteme ihtiyacı olacak. Flash player bir alternatif bile değil çünkü o kadar çok güvenlik sorunu var ki, mobil işletim sistemleri Flash'tan tümüyle uzak duruyor. Çok yakında Almanya'da da hizmete girecek olan Netflix o kadar kuvvetli ki, Mozilla bile ısrarlara dayanamayarak EME'yi Firefox'a eklemeyi kabul etti. Bunun için tarayıcı, Adobe'den kara kutu olarak davranacağı bir CDM alacak. Şifrelenmiş filmleri modüle gönderecek ve filmler modülden deşifre edilmiş halde çıkacak. Güvenlik problemlerini en aza indirgemek amacıyla da bir kum havuzu kullanılıyor (sandbox). Kum havuzu, Adobe CDM'nin işletilebilir kodunu sarmalıyor. Mozilla bu konuda ne denli ihtiyatlı davransa da Firefox'un teslim bayrağı çekmesi, DRM'nin şifreli medya uzantıları aracılığıyla büyük ölçekte yayılmasının önündeki son engelin de kalkması demek. Apple bile EME'yi yeni Mac OS X'e ekledi. EME'ler iOS'a da yayılınca tüm web daha da ticarileşecek. s balkim@chip.com.tr 11110/2014
