İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
Xiaomi Mix Flip inceleme
OPPO A3 inceleme
Nurus Me Too inceleme
Pusat Ghost Pro inceleme
nubia Z60 Ultra inceleme
Xiaomi Robot Vacuum S20 Plus inceleme
Shokz OpenRun Pro inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
Batman hayranlarını üzecek haber: Batman 2'ye büyük bir erteleme geldi
Volkswagen hack'lendi, yüzbinlerce araç sahibinin verileri sızdırıldı
Yapay zekanın 2024 yılında saçmaladığı, unutulmaz anlar
Google, bütün Android telefonlardan navigasyon ağı kuruyor
Merhaba 2025: Herkese mutlu yıllar!
Bilim insanları uyarıyor: Böyle bir felakete hiç hazır değiliz
Az Bir Bütçeyle Kocaman 6TB Depolama
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2013
Mart
CHIP Dergisi Arşivi: Mart 2013 - Sayfa 41
39
40
41
42
43
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2025 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
41 03/2013 WWW.CHIP.COM.TR Süper BİLGİSAYARLAR 11 Mayıs 1997'de bir bilgisayar adını satranç tarihine altın harflerle yazdırdı. Altıncı ve nihai maçta, IBM'in Deep Blue bilgisayarı dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u 2,5'a karşı 3,5 puanla yenilgiye uğrattı. İnsan ile makine savaşı sadece 19 hamle sürmüştü. Deep Blue, IBM tarafından sırf bu amaçla yapılmış, programlanmış ve sürekli modifiye edilmişti ancak asla dünyanın en hızlı bilgisayarı olamadı. Hatta diğer süper bilgisayarlarla karşılaştırıldığında yavaş bile kalıyordu. Haziran 1997'de bile süper bilgisayarların resmi sıralaması olan En İyi 500'de (top500.org) 259. sıradaydı. Geçen 15 yılın ardından elbette artık bu listede yer almıyor. Her yıl listenin birincisi değişiyor. Listedeki süper bilgisayarların büyük çoğunluğu Kuzey Amerika'dan. Avrupa'nın en hızlı bilgisayarı ise listenin dördüncü sırasında olan Almanya, Münih'teki SuperMuc. Süper bilgisayarlar akıl almaz bir ısı ürettikleri ve çok elektrik tükettikleri için, 2012 yılından beri bir de Yeşil 500 (Green500) listesi tutuluyor. Bu listede ölçüt olarak watt başına megaflops kullanılıyor. IBM'in BlueGene bilgisayarı listenin zirvesinde. Süper bilgisayarların kendileri de, tasarımcıları da bilgisayar dünyasının yıldızları. Milyonlarca dolara patlayan bu sistemler karmaşık ve uçsuz bucaksız veri akışlarıyla başa çıkabiliyor. Onlarca yıl sonrasının iklim modellerini hesaplayabiliyor ya da rüzgâr tünelindeki bir otomobilin boyasının günler, haftalar ya da aylar içinde nasıl değişime uğrayacağını simüle edebiliyor. Bu saydıklarımız, normal bir bilgisayarın bir insanın yaşam süresi boyunca yapabileceği hesaplamalar değil. Süper bilgisayarlar nükleer silahların patlama dalgalarını hesaplamak için de kullanılabilir. Bu gibi simülasyonlar sayesinde ABD artık gerçek nükleer test yapmayı bıraktı. Süper bilgisayarlar kozmik çarpışmaları, film sahnelerini, deprem riskini ya da hava tahminlerini hesaplayabiliyor. Gelişim şu anki gibi devam ederse 2030 yılında isabetli biçimde 14 günlük hava durumu tahminleri yapılabilecek. Geleceğin bilgisayar teknolojisi için test nesneleri Süper bilgisayarlar tarih sahnesine ilk defa 1964'te çıktı. Bu canavar bilgisayarın babası Amerikalı Seymour Cray'di. Dolap büyüklüğündeki süper bilgisayar, odaya zar zor sığıyordu. Seymour, "Herkes hızlı bir CPU yapabilir. Asıl zor olan hızlı ve eksiksiz bir sistem tasarlamaktır," diyordu. Bunun için de fikirler ve sistemlerde yeni bir çığır açarak önümüzdeki on yıl içinde sıradan bilgisayarların işlemcilerinde büyük bir sıçrama sağladı. Buluşunun adı "pipeline" yani boru hattıydı. Bilgisayarlar bu sayede komutları sıralı bir biçimde işlemek yerine küçük işlemlere ayırıyordu. Böylece işlemci, önceki komutun yerine getirilmesini beklemeden de yeni bir komut işleyebiliyordu. Seymour ticari bakımdan başarılı ilk süper bilgisayarı CDC firması için üretti. CDC-6600 saniyede üç milyon hesaplama işlemi (flops) yapabiliyordu. Kendi firmasını kurduktan sonra, 1976'da efsanevi Cray-1'i üretti. Bilgisayarın ilk örneği 8,8 milyon dolara Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'na satılmıştı ve 160 milyon flops kapasitesine sahipti. Flops, İngilizcede "saniyede gerçekleştirilen kayar noktalı işlem" sözcüklerinin kısaltması. Bu değer standart Linpack hız testiyle belirleniyor. 1964'te CDC-6600 olay yaratmıştı ancak günümüzde çok cılız kalıyor. 1997'de Deep Blue 11,38 milyar Flops'a ulaştı. Listenin o zamanki bir numarası ASCI Red teraflops düzeyine gelen ve saniyede 1.068 trilyon işlem yapan ilk bilgisayardı. Linpack işlemci hızını değil de bilgisayarın işlem kapasitesini ölçse de, hâlâ tartışma uyandırıyor. Çünkü belli bir mimariye ait bilgisayarlar Linpack'te daha yüksek puan alırken özel yapılı kimi bilgisayarlarda durum böyle değil. Buna rağmen tüm ülkeler dünyanın en hızlı süper bilgisayarına sahip olma unvanını bilimsel kurumlarına kazandırmak için kıyasıya yarışıyor. ABD uzun yıllar Top500 listesinin zirvesinde olsa da, 80'lerin sonunda Japonya karşısına ciddi bir rakip olarak dikildi. Çin de hızla yükseldi. O sıralar süper bilgisayarların lideri Asya'dandı. Fujitsu'nun yaptığı ve 2011'de Japonya – Kobe'de hizmete giren "K" adlı bilgisayarın Linux'la çalışan 705.024 adet işlemci çekirdeği var ve 10,51 petaflops değerine çıkabiliyor. Japonlar Kobe şehrindeki metro istasyonlarından birine bu bilgisayarın adını verdiler. K, 2010'un lideri Tianhe-1'den dört kat hızlı. Ne var ki kısa süre önce ABD, IBM'e ait Sequoia ile tekrar listenin zirvesine çıktı (16,32 petaflops). 1,6 milyon adet CPU çekirdeği bulunan Sequoia, uzun vadeli nükleer araştırmalar için Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'nda kullanılıyor. Ne var ki bilgisayarlar her zaman bu kadar önemli konuları araştırmıyor. Mesela patates cipsi üreticisi Pringles üretim sırasında cipslerin yürüyen banttan uçup gitmesi sorununa, süper bilgisayarlar tarafından hesaplanan aerodinamik bir tasarımla çözüm bulmuş. Bilgisayar dünyasının yıldızları sadece prestij nesnesi değil. Süper bilgisayarlar ordu için veri hesaplaması ve sanayi için modellemenin yanı sıra bazen de sıradan şeyler yapıyor. PS / BARIŞ EMRE ALKIM
