İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
MOVA S20 Ultra inceleme
Lenovo ThinkPad X1 Carbon Gen 12 inceleme
Huawei FreeBuds Pro 4 inceleme
WD MyPassport 6TB inceleme
TP-Link Archer BE230 inceleme
Dreame L10 Prime inceleme
SteelSeries Arctis GameBuds inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
Russo kardeşler, yeni Avengers filmleri için neden geri döndü?
Yapay zeka destekli telefonların Türkiye'de ve dünyada etkileri nasıl olacak?
HP'nin 2024 vizyonu: İş alanlarında yapay zeka ve inovasyon
Yerli uydular uzaya fırlatıldı
Gaia görevi bitiyor: 11 yılda tarih yazdı, yarın emekli oluyor
Hem geniş bant kulesi, hem de kuş yuvası!
Zuckerberg, Apple'ı yerden yere vurdu
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2013
Mart
CHIP Dergisi Arşivi: Mart 2013 - Sayfa 111
109
110
111
112
113
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2025 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
111 03/2013 WWW.CHIP.COM.TR Windows 8'in MODERN KALBİ Yeni WinRT arabirimi Windows 8'i ARM uyumlu hale getirirken, diğer işletim sistemlerinden daha güvenli ve kararlı olmasını sağlıyor. CS / BARIŞ EMRE ALKIM M icrosoft, Windows'u 8. sürümünde tepeden tırnağa yeniledi ve köklü değişiklikler yaptı. Masaüstü uygulamaları hâlâ desteklense de, artık karşımızda zayıf tabletlerde bile düzgün şekilde çalışan yepyeni bir program kategorisi olan düz uygulamalar var. Microsoft bunlar için WinRT adlı yeni bir arabirim geliştirdi. Windows Runtime (Windows Çalışma Zamanı) sözcüklerinin kısaltması olan WinRT'yi, ARM tabletlerde tüm yeni kutucuk uygulamalarını çalıştırabilen Windows RT ile kesinlikle karıştırmamak lazım. Windows çalışma zamanı Windows'un iki sürümünün de kalbinde yer alıyor ve uygulamaları çalıştırıyor. Aynı zamanda virüslere karşı savunmasızlık ve kararsızlık problemleri gibi Windows zaaflarını da ortadan kaldırıyor. Sıkı kontrol verimi artırıyor Masaüstü programları C ya da C++ gibi API'lere (işletim sistemini sağladığı programlama arabirimlerine) doğrudan erişebilen, donanımla ilgili dillerde yazılıyor. Bu, programların performansını artırsa da sistemin verimliliği, güvenliliği ve kararlılığı için olumsuz. Eğer birden çok masaüstü programı çalıştırıyorsanız Windows, talep edilen kaynakları yönetebiliyor. Eğer bir program zararlı bir yazılımın saldırısına uğradıysa diğer süreçleri etkileyebiliyor ya da onlara bulaşabiliyor. Bir programdaki hata tüm ana belleğin dolmasına ve sistemin çökmesine yol açabiliyor. Bunlar yetmezmiş gibi C programı geliştirmek pahalıya da çıkıyor çünkü en basit işlevlerin bile sıfırdan yazılması gerekiyor. WinRT'nin getirdiği yeni tür ise yazılımı yöneterek tüm bu problemleri gideriyor. Çalışma zamanında, geleneksel yazılımlardan farklı olarak sadece yeni kutucuk uygulamaları byte code ile çalışıyor. WinRT bunu sadece çalışma süresi boyunca makine koduna dönüştürüyor ve işletiyor. Böylece çalışma zamanı sistem kaynakları üzerinde tam kontrole sahip oluyor ve bu kaynakları dokunmatik ekranın tepki süresini en iyi düzeyde tutmak için yöneterek süreçleri arka plana atıyor. Microsoft buna benzer ancak daha verimsiz bir çalışma zamanı konseptini .NET ile geliştirmişti. Oysa WinRT bunu reddediyor ve onun yerine daha Windows 3.1'den kalma bir başka kavram olan COM'u (Component Object Model yani Bileşen Nesne Modeli) tercih ediyor. Böylece, hangi yazılım nesnelerinin (programların, program bileşenlerinin ya da kütüphanelerin [DLL'lerin]) hangi dilde yazıldıkları fark etmeksizin birbirleriyle iletişim kurabileceğini belirleyen bir standart oluşturuyor. Veri değiş tokuşu için tek bir arabirim gerekli. Diğer nesnenin veriyi ne şekilde aldığının ya da işlediğinin hiçbir önemi yok. Orijinal COM'la kıyaslandığında Microsoft'un COM'u WinRT'de verimlilik ve yeni programlama dilleriyle uyumluluk için optimize ettiği göze çarpıyor. Dahası, nesneler arabirimleri ve işlevleri konusunda hemen bilgilendirilebiliyor. WinRT'nin her nesne ve arabirimi hakkında bilgiyi kaydeden standart bir meta veri biçimi var. Yazılım nesneleri arasındaki bu iyileştirme sayesinde uygulama programcısı daha az "zamk kodu" yani uygulamanın bileşenleriyle işletim sistemi arasında iletişim kuran program kodu yazıyor. Bu da yeni yazılımların hem geliştirilmesini hem de çalıştırılmasını hızlandırıyor. WinRT, Javascript gibi web dilleriyle programlanmış uygulamaları Internet Explorer'ın Chakra motoruyla çalıştırıyor. Chakra, kodları adım adım yorumlayıp sonra çalıştırmak yerine, tüm kodu doğrudan x86 makine koduna dönüştürüyor. WinRT kutucuk uygulamalarının hızını artırmak için bir hile daha yapıyor: Birden çok WinRT API'si asenkron biçimde oluşturuluyor. Giriş ve çıkışları birbirinden bağımsız olacak şekilde ayrılıyor ancak programcının birkaç iş süreciyle çalışması gerekiyor. Eğer bir uygulama kullanıcısı pencereyi oynatırsa, asenkron çalışan WinRT API'si bu hareketi gecikmesiz olarak görüntülüyor ve sayfa içeriği netten yüklenip gösteriliyor. Android'dekine benzer güvenlik konsepti WinRT'nin güvenlik konsepti Android'inkini andırıyor. Uygulamalar bir kum havuzunda çalışıyor ve sistem kaynaklarına ancak katı kurallar dahilinde erişebiliyor. O yüzden de Internet Explorer'ın kutucuk sürümünün özellikleri kısıtlanmış. Flash gibi eklentiler hiç çalışmıyor, hatta "sınırsız" masaüstü sürümüyle yer imlerini değiş tokuş etmeniz bile güçleşiyor. WinRT'nin bir faydası, aynı kutucuk yazılımlarının tümüyle farklı iki mimari olan Intel x86 ve ARM üzerinde çalışmasına izin vermesi. Zira uygulamalar doğrudan sistem üzerinde değil, platformlar üstü WinRT'de çalıştırılıyor. Bu da Windows RT'de kutucuk yazılımlarındaki kısıtlamayı açıklıyor. Masaüstü uygulamalarının ARM mimarisine taşınması, sonra yeni baştan derlenmesi lazım. Bu da Microsoft'un Windows RT'deki sadece az sayıda masaüstü programı için yaptığı bir şey. balkim@chip.com.tr