İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
Huawei FreeBuds Pro 4 inceleme
WD MyPassport 6TB inceleme
TP-Link Archer BE230 inceleme
Dreame L10 Prime inceleme
SteelSeries Arctis GameBuds inceleme
Xiaomi Mix Flip inceleme
OPPO A3 inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
Microsoft'tan masaüstünüz için yepyeni duvar kağıtları
2025 Skoda Enyaq tanıtıldı: Özellikleri...
ASUS, yeni Zenbook A14'ü Türkiye’de ön siparişe açtı
Tüm zamanların en çok izlenen Netflix filmleri: İşte ilk 20
1977'de kaybolan Ay taşının garip hikayesi ortaya çıktı
Yeni Instagram kararı, Zuckerberg'i Trump'ın öfkesinden kurtarabilecek mi?
PUBG'ye yapay zeka destekli NPC'ler geliyor
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2012
Mayıs
CHIP Dergisi Arşivi: Mayıs 2012 - Sayfa 31
29
30
31
32
33
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2025 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
31 05/2012 WWW.CHIP.COM.TR 1 994'te Amerikalı programcı Ward Cunningham, bir yazılıma isim arıyordu. Bu yazılım, web sayfası programlamak gibi karmaşık bir şeyi öğrenmek zorunda kalmadan, herkesin kolayca yayıncılık yapmasına fırsat tanıyacaktı. O günlerde internet çok yeniydi. 1993'ün sonunda halk adına World Wide Web denilen bir şeyin şekillenmekte olduğunun farkına yeni varıyordu. Cunningham'ın aklına Hawaii tatili geldi. Honolulu Uluslararası Havaalanı'nda birisi, aktarma yapan yolcuları terminaller arasında taşıyan mekik seferlerine dikkatini çekmişti. Bu otobüslere "Wiki Wiki Otobüsü" deniyordu, zira Hawaii dilinde "wiki" hızlı demekti. Ne ilginçtir ki çoğu yolcu 1970'lerden beri kullanılan, klimasız, eski ve çok da yavaş olan bu otobüslerden çok şikayetçiydi ve nihayetinde Wiki Wiki'ler yerlerini yürüyen yollara bıraktılar. Cunningham bu sözcükten hoşlanmıştı, o yüzden de yeni web sitesinin adını WikiWikiWeb koydu. Cunningham şöyle diyor: "Wiki fikri insanlara ilk başta tuhaf gelmişti ama yakından bakıp tüm bağlantıları dolaştıktan sonra ısınıverdiler. Wiki, bir kişinin bir şeyler üretmek için kullanabileceği bir ürün, bir tartışma ortamı, bir altın madeni... bir birlikte çalışma aracı. Ne olduğunu hiçbirimiz tam olarak bilmesek de dünyayı saran ağda belli bir gecikmeyle birlikte çalışmak için eğlenceli bir imkan sunduğuna hepimiz hemfikiriz." Bilgi kültürü, dünya dinine dönüşüyor Wiki, yoğunlaştırılmış bilgi için imbik görevi üstleniyor. Bilgiyi farklı yerlerden farklı kişiler tarafından toplanmış üzümlere benzetebilirsiniz. Bunlar damıtıldıkça ortaya giderek daha konsantre, daha berrak ve daha değerli bir Wiki çıkıyor. Veriler bilgiye dönüşüyor. Konuların zamana göre sıralan dığı web günlüklerinin ya da çevrimiçi forumların aksine, bilgi bir Wiki'de giderek birikiyor. İsterseniz Wiki kültürüne din gözüyle de bakabilirsiniz. Bununla birlikte, geleneksel dini toplulukların ahlaki somutlaştırmasından hatırı sayılır oranda farklı, açık bir sistemden söz ediyoruz. Wikiler motive olmuş, canlı bir toplum yaratma becerisine sahip modern modeller. Wikilerin ne din adamına ihtiyacı var ne de Papa'ya. Hatta Wikiler büyük oranda kendi kendilerini organize ediyorlar. Bir Wiki üyesi olur olmaz uzun zamandır yitirdiğiniz ve özlemini duyduğunuz o kesinlik hissinize tekrar kavuşuyorsunuz. Sırf bir medya tüketicisinden ibaret olmadığınıza, bir şeyler yapabileceğinize olan inancınız pekişiyor. Siz de Wikizm üyesi olursanız, dünyanın düzenlenebileceğine inanıyorsunuz. Wikiler, Bild'in "Biz Papayız" başlığına yeni bir de anlam kazandırıyor. Aslında bu sistemin de papaları var ya da bir başka deyişle, eski hiyerarşiler büyük oranda ortadan kaldırılmış. Elbette Wikipedia kurucusu Jimmy Wales gibi ara sıra kurallara dikkat çeken "özel" kişiler var. Yöneticiler de var, bunlar bazı maddelerin sorumluluklarını üzerlerine alıyor ve kimi zaman tartışmalı konularda aktif katılımcılarla birbirlerine bile giriyorlar (ünlü "edit" savaşları). Bununla birlikte Wikilerde engizisyon yok. Onun yerine, ancak nette görülebilecek hızda kendini gösteren bir topluluk ruhu var. 2001'in Ocak ayında Wikipedia'yı kurmadan önce Jimmy Wales, Larry Sanger'la birlikte Nupedia projesinde çalışıyordu. Nupedia çok karmaşık kalite kontrollerine sahip olan bir çevrimiçi sözlüktü. Hatta başlangıcından 3,5 yıl sonra terk edildiğinde, sözlüğün sadece 24 maddesi tamamlanabilmişti. Wikipedia'da ise Wales dizginleri katılımcılara bıraktı. 2004'ün Eylül ayında Wikipedia'ya verilen destek 1 milyon rakamını ilk defa geçti. Wikipedia bir yandan da 260'tan fazla dilde yayınlanır oldu. Sadece Almanca Wikipedia'da 1,3 milyon madde var ve bu bile 660 adet normal sözlüğü doldurmaya yetiyor. İnsanoğlunun bu tür bir organize kültür biçimine bir anda geçişi daha önce görülmemiş bir başarı öyküsü. Wikilerin süper yıldızı artık sadece dünyanın en büyük ödev arşivi değil; bir yandan da politik direniş platformu. İşte çevrimiçi ansiklopedinin kontrol gücüne bir örnek: İtalyan Wikipedia'sı 4 Ekim 2011'de hükümetin bir yayın yasağı talebine karşı harekete geçti ve tüm erişimleri bir protesto bildirisine yönlendirdi. Sonuçta yasa tasarısı geri çekildi ve Berlusconi hükümetinin dağılışından bu yana da söz konusu tasarıdan ses seda yok. 18 Ocak 2012'de ise İngilizce Wikipedia, ABD'de internet erişimini kısıtlayan iki yasayı protesto etmek için 24 saatliğine kapatıldı. Google, Mozilla ve hatta kedi blog imparatorluğu icanhascheezburger.com bile protestoya katıldı ve sonuç olarak, kanunla meclisten geçemedi. GuttenPlag - web topluluğunun gücü 2011 başında Alman Savunma Bakanı Karl-Theodor zu Guttenberg hızlı bir yükselişin ardından bir anda gözden düştü. Sebebi, GuttenPlag adlı bir Wiki'nin 17 Şubat 2011 tarihli yayınıydı. Araştırmacılar, Guttenberg'in en yüksek notu almış doktora tezinin kopya olduğunu öne sürüyorlardı. Bakan bu durumu önemsemeyip geçtiyse de, yeni ortaya çıkan bilgiler bu can sıkıcı Wiki'de birikmeye başladı. Savunma bakanı, "kendini savunma bakanı"na dönüşüp çıkmıştı. 23 Şubat 2011'de ise Bayreuth Üniversitesi sayısız delil ışığında Guttenberg'in doktora unvanını elinden aldı ve bir hafta geçmeden Karl-Theodor zu Guttenberg de makamından istifa ettiğini duyurdu. Politik gücün eski ve yeni biçimleri arasındaki karşılaşma (önceki yıl bir başka Wiki'de olmuştu) SAYISAL DÜNYA DİNLERİ APPLE GOOGLE FACEBOOK WIKI LINUX YAZI DİZİSİ Tanrı'nın sözlerinin yazıya dökülmüş hali (İncil kitabını oluşturacak şekliyle) Roma Katolik kilisesinin temel taşlarından biri. Ancak geçtiğimiz on yıl içinde Wikipedia, sayısız insanın yazılı sözünü taşıyarak dijital neslin bilgisinin temeli oldu. Wikipedia, eleştirmek değil de ayrıntılı şekilde incelemek amacıyla kutsal siteleri gezen modern bir hacı gibi.