İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
Anker Soundcore P20i inceleme
Pusat Reflex Pro ve Pusat Reflex Ultra Kablosuz Oyuncu Mouse inceleme
AOC U27B3CF inceleme
Aqara Camera Hub G2H inceleme
PlayStation VR 2 inceleme
vivo V40 & v40 lite inceleme
Huawei WiFi 7 BE3 inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
Duşta idrar yapmak: Sağlıklı mı, sağlıksız mı?
Çernobil yasak bölgesi, insanlar için tekrar uygun olabilir mi?
Google Haritalar'da yeni dönem: Radarlar gidiyor, polisler geliyor
Çinli otomobil şirketinin marka elçisi Arda Turan oldu
Kemik iletimli Bluetooth kulaklık nasıl oluyor?
Cyberpunk 2077, daha dördüncü yılı dolmadan yakaladığı başarıyı kutluyor
Squid Game 2. sezon için yeni fragman yayınlandı
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2012
Kasım
CHIP Dergisi Arşivi: Kasım 2012 - Sayfa 111
109
110
111
112
113
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2024 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
Mozilla, kendi taşınabilir işletim sistemini geliştiriyor. iOS ve Android'e rakip olan işletim sistemi küçük, hızlı ve giriş seviyesi akıllı telefonlara uygun. MM / BARIŞ EMRE ALKIM N edir akıllı telefon dedikleri? Hatları çok belli değil, çünkü satın alanlar sadece aygıtın kendisini değil, uygulama mağazasını ve uygulamaları da seçmiş oluyor. Mozilla programcıları ve evrensel standartları, açık sistemleri destekleyenler için bu çok rahatsız edici bir durum. Mozilla Vakfı yeni taşınabilir işletim sistemiyle yazının girişindeki sorumuza yanıt veriyor. Firefox OS, platform olarak HTML5'i kullanıyor ve Web API adını taşıyan donanım arabirimlerini kullanan ilk sistem. Boot2Gecko (B2G) sayesinde Mozilla 2011 yılında mobil işletim sisteminin ilk prototipini sunmuştu. Bu yıl ürün farklı bir isimle karşımıza çıkıyor. Zira 2013 başında bu sistemi kullanan ilk modeller piyasaya sürülecek. Web kodlarının kısıtlanması: Artılar, eksiler Firefox OS tıpkı Firefox tarayıcısı gibi açık kaynak kodlu bir sistem olarak geliştiriliyor. Mimarisi sayesinde her donanımın önemli bileşenlerine ayak uydurabiliyor. İlginç bir şey, yazılım modeli olarak sadece HTML5, CSS ve JavaScript gibi web dillerinde programlanmış uygulamaların bu işletim sisteminde çalışması. Firefox OS, C/ C+ gibi native kodları veya Java temelli Android uygulamalarını ya da nesnel C ile yazılmış iOS uygulamalarını desteklemiyor. Android ve iOS elbette uygulamalarında web kodlarına izin veriyor ancak bunu ayrı bir program taşıyıcısında çalıştırıyor. Mozilla'nın iddiasına göre web koduyla yazılmış tüm uygulamaların %60'ı Firefox OS'a hemen taşınabiliyor. Sadece web kodlarıyla sınırlanmış olması, Firefox'un birçok görevde çok daha hızlı çalışmasını sağlıyor. Örneğin önyükleme sırasında, Java'nın aksine ek arabirimler yüklemesi gerekmediğinden daha hızlı açılıyor. Galaxy S II üzerinde bu işletim sisteminin yüklenmesi sadece 9 saniye sürüyor. Mozilla'ya göre bu yaklaşım güç tasarrufu da sağlıyor. Ancak web koduyla kısıtlı olması, karmaşık uygulamalar çalıştırıldığında bir dezavantaj. Zira Firefox OS bu görevleri tümüyle JavaScript'e devrediyor. Bu önde gelen, ancak çok kısıtlı betik dili geçmişte tarayıcı optimizasyonları sayesinde ciddi bir performans artışı sergilese de, Java'nın bir gömlek altında. Aynı zamanda, web dillerinin açıklığı kullanıcının sistemi yönetmesini sağlıyor, sistemin kullanıcıyı değil. Örneğin iPhone'da sistem, kullanıcıyı yönetiyor ve dosya sistemine erişime izin vermiyor. Bunun avantajıysa programcılık konusunda azıcık bilgi sahibi olan birinin bile yepyeni bir arabirim tasarlayabilmesi. Bunun nasıl olduğunu sistem mimarisiyle ilgili kısımda daha ayrıntılı göreceksiniz (solda). Açılış sırasında önyükleyici, o hafif Linux çekirdeği olan Gonk'u etkinleştiriyor. Bu da tıpkı Android'deki gibi, ilgili donanım sürücüsünü çalıştırıyor. Sonra başlangıç prosesi, işletim sisteminin diğer bileşenlerini yüklüyor. Örneğin sistem hizmetleri. Aynı zamanda proses yöneticisi olarak da çalışıyor. Bu noktaya kadar Firefox OS ile Android ya da diğer Linux temelli işletim sistemleri arasında bir fark yok. Açılış prosesi aynı zamanda merkezi B2G prosesini de başlatıyor. Bu da sistemi denetliyor ve çekirdekle diğer bileşenler (kamera, ekran ya da GPS) arasında arabirim olarak çalışıyor. B2G ayrıca radyo arabirim katmanı (RIL) ile iletişimi üstleniyor. RIL, her cep telefonu üreticisi tarafından kullanılıyor ve tıpkı Androidli telefonlarda olduğu gibi, modem yongasıyla mobil iletişimi sağlıyor. Sistemin kalbi ise Gecko motoru. Bu motor, uygulamaların web kodunu ve Gaia masaüstünü (bu da tümüyle web koduyla yazılmış) yönetiyor. Gaia'yı kendi kişisel tercihlerinize göre ayarlamak için azıcık HTML ve CSS bilmeniz ya da bir HTML düzenleyici kullanmanız gerekli. Firefox OS, Gecko motorunun web API'leriyle ilginçleşiyor. Bunlar tıpkı çekirdeğe oradan da donanıma ulaşan arabirimler olarak görev yapıyor. Web kodu böylelikle ilk defa JavaScript'i telefon ya da kamera gibi akıllı telefon bileşenlerine entegre ediyor. Mozilla bir yandan da bir dizi Web API geliştirmiş ama bunlar sayıca çok değil. İsterseniz arewemobile.net adresinden incelemeniz mümkün. Yakın alan iletişimi (NFC) ve USB için API'lerin üstünde hala çalışılıyor. Telefon görüşmesi yapmak, SMS atmak ve kamerayı kullanmak gibi beceriler zaten dahil edilmiş. En önemlisi de grafik yongalarının donanımsal hızlandırmasını kullanmayı sağlayan OpenGL API'si. Java Script'e gömülü WebGL kodu doğrudan grafik yongasında işlem görüyor. O yüzden Android ya da iOS kullanan aygıtlarda aynı performansı beklemek mümkün. Mozilla, Mozilla Marketspace'te apayrı bir uygulama dükkanı açacak. Fakat Apple'ın tersine, uygulama satın alma sadece burasıyla kısıtlı kalmayacak. Şu anda Firefox OS hala alfa safhasında fakat altyapısı hazır sayılır. Mozilla daha şimdiden Almanya'dan Deutsche Telekom ve Telefonica'yla (O2), ABD'li operatör Sprint'le ve İtalyan Telekom'la anlaşma imzaladı. Alcatel ve ZTE, Qualcomm yongalı ilk aygıtları tasarlıyorlar. Telefonica 2013 başından itibaren bunları piyasaya sürecek. İlk hedef, giderek büyüyen, 100 avronun altındaki ucuz akıllı telefon pazarı. Zira donanım gereksinimleri düşük ve Firefox OS elbette bedava. balkim@chip.com.tr 111 11/2012 WWW.CHIP.COM.TR Akıllı telefonlara FIREFOX OS
