İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
Huawei FreeBuds Pro 4 inceleme
WD MyPassport 6TB inceleme
TP-Link Archer BE230 inceleme
Dreame L10 Prime inceleme
SteelSeries Arctis GameBuds inceleme
Xiaomi Mix Flip inceleme
OPPO A3 inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
Otoyol ve köprü geçiş ücretlerine zam geldi: İşte yeni fiyatlar
Netflix'ten "daha fazla yapay zeka" için yeni patent
Squid Game'in geçemediği tek Netflix dizisi: Kendisi!
İnsan vücudunun karanlıkta parladığını biliyor muydunuz?
PS5 kullanıcılarının tercihi hangisi: Kapatmak mı, Dinlenme Moduna almak mı?
TCL, CES 2025'te hangi ürünlerini tanıttı ve 2025 yılında bizleri neler bekliyor?
Microsoft ve BlackBerry el sıkıştı: Bu kez konu telefonlar değil!
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2011
Aralık
CHIP Dergisi Arşivi: Aralık 2011 - Sayfa 90
88
89
90
91
92
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2025 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
sekse. Örneğin bir köpeğin 250 milyon koku alma hücresi var ve bir milyon civarı koku bileşimini tanıyabiliyor. Kıyaslandığında yapay burun (e-burun) çok ilkel kalıyor ve 32 algılayıcıdan oluşan yapay koku hücreleriyle çalışıyor. Üstelik her kokuda yeniden kalibre edilmesi gerekiyor. Bu da yetmezmiş gibi, makine sadece veritabanında depolanmış kokuları tanıyabiliyor. Fakat araştırmacıların tümü aynı fikirde. E-burun ileride alarm sistemi olarak ve tıp dünyasında büyük önem taşıyacak. Algılayıcılar: Kokular terazide tartılıyor Elektronik burunların tümünde işe yarayacak, genel geçer bir çözüm bulunmuyor. Bu yüzden de bilim adamları özel amaçlar için geliştirilmiş farklı sistemlerden faydalanıyorlar. Ancak bütün e-burunların bir ortak yanı bulunuyor: Koku moleküllerini yakalayıp elektrik sinyaline çeviren bir algılayıcı. "Piezoelektrik kristaller ve metalik oksitler en yaygın kullanılan algılayıcılar," diyor Tübingen Üniversitesi'nden Prof. Dr. Udo Weimar. Piezoelektrik kristali (QMB algılayıcısı) molekülleri mikrodenge yöntemiyle yakalıyor. Koku molekülünün türü ve sayısı kristalin doğal osilasyonunu değiştiriyor, böylece sinyal bilgisayara yollanıyor. Diğer yandan, metalik oksit algılayıcılarda (MOS) koku molekülleri incecik bir metalik oksit katmanına yapışarak katmanın iletkenliğini değiştiriyor. Bu teknolojiler gerçek bir burundan temelde farklı çalışıyor. İnsan burnundaki her bir koku hücresi ayrı bir koku molekülüne duyarlıyken, algılayıcılar farklı koku moleküllerini yakalayıp elektrik sinyaline dönüştürebiliyorlar. Algılayıcıların da belirli kokulara karşı duyarlı olmasını sağlamak için bilim adamları teneke oksit ya da çinko oksit gibi materyaller kullanarak şarap çeşitleri gibi bazı koku desenlerini saptamaya çabalıyorlar (sağdaki şemaya bakınız). "Bu süreçte ne kadar çok oksit bileşimi kullanırsak analizler o derece isabetli oluyor," diyor Bremen Yüksek Okulu'ndan Prof. Dr. Rolf Klinthworth. Sonuçlar ancak birden çok algılayıcı bir araya getirildiğinde güvenilir duruma geliyor. Adına "dizi" denilen bu sistemler genelde 4 ila 32 algılayıcıdan oluşuyorlar. Fakat algılayıcı kurşunsuz benzin kokusunu parfümden tek başına ayırt edemiyor. Sadece moleküllerin kaydını tutuyor fakat değerlendirmeyi gerçekleştiremiyor; sadece kimyasal saptama düzeyini belirliyor. Matematiksel tanımlama işlemi bilgisayarda yapılıyor. Arabirim tıpkı insan beyni gibi çalışıyor; insan beyni de kokuları çeşitli nesneler ya da anılarla ilişkilendiriyor. Makine de tıpkı insanlar gibi kokuları ancak eğitildikten sonra tanıyabiliyor. "Farklı algılayıcılar sinyal yolluyor ancak ne saptadıklarını tam olarak bilemiyorsunuz. O yüzden bu değerlerden yola çıkarak 'desen saptama' yapmalısınız. Elektronik burunlar bu şekilde eğitilebiliyor," diyor Avusturya Bilim Akademisi'nin Atom Gaz Analizi Enstitüsü'nden Prof. Dr. Anton Aman. Yapılan koku testlerinin sonuçları veritabanlarında tutuluyor ve böylece e-burun daha sonra İnsanlar MaKİNELERE karşı 12/2011 WWW.CHIP.COM.TR 90 İnsan İNSAN BURNU Birkaç santimetrekarelik alanda 30 milyon koku alma hücresi bulunuyor. Bu hücrelere bağlı tüyler kokuyu alıp beynin anlayacağı şekle dönüştürüyor. Bir koku alma hücresinde kokuyu elektrik sinyallerine çeviren yaklaşık 20 tüy (sil) bulunuyor. Sinir iplikleri (aksonlar) sinyali beyne taşıyor. Hücre gövdesi Sil Dendrit Akson Havadaki koku olfaktör epitelyum bölgesindekimukoz membranda toplanıyor ve tüylere sıvı halde ulaşıyor. Mitral hücreler çoğalarak uyaranı filtreliyorlar. Mitral hücreGlomerulus Olfaktör epitelyum Olfaktör bulb Beyin AksonKokuhücresi Molekül Sinüs Burun kemiği Burun mukozası Olfaktör bulb Ön sinüs Beyin Nazal septum Molekül Artıları, eksileri + Çok sayıda koku tanıyor + Algıda hızlı Bildiği kokuları bir süre sonra unutuyor Sadece yüksek yoğunluklu kokuları alıyor Performansı değişken Burun mukozası 2 x 5 santimetrekarelik alanda 30 milyon civarı koku alma nöronu barındırıyor. Ancak bunların 350 türü var ve her biri sadece belli bir moleküle karşı duyarlı. Fakat koku alma hücrelerinin bileşimiyle insan 10.000 farklı kokuyu alabiliyor. Olfaktör bulb ise beynin bir kısmı. Olfaktör sinirleri burada sonlanıyor ve iplikler halinde burundaki kafatası kemiğine (etmoid) ulaşarak kokuyu ileri taşıyor.
