İnceleme
Kategoriler
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Son İncelenenler
TP-Link RE705X inceleme
Anker Soundcore P20i inceleme
Pusat Reflex Pro ve Pusat Reflex Ultra Kablosuz Oyuncu Mouse inceleme
AOC U27B3CF inceleme
Aqara Camera Hub G2H inceleme
PlayStation VR 2 inceleme
vivo V40 & v40 lite inceleme
Haber
Kategoriler
Kripto Dünyası
Cep Telefonu
Windows
Sosyal Medya
Oyun ve Eğlence
Bilim
Dijital Fotoğraf
Notebook
Ekran Kartları
Güvenlik
Mobil Uygulamalar
Twitter
Instagram
Facebook
CES 2024
Scooter
Araçlar
Netflix
Gitex 2022
En Son Haberler
EV3 ve Yeni EV6 Türkiye’de: 2 modelin satış fiyatı ve özellikleri
Duşta idrar yapmak: Sağlıklı mı, sağlıksız mı?
Uçaklar, hedeflerine neden dümdüz uçmuyor?
Dondurucu soğukta beş dakika kalın, daha iyi uyuyun
41 yıl öncenin ilk Casio G-Shock modeli, resmi olarak geri döndü!
En fazla ölümcül kazaya karışan marka Tesla oldu
Katlanabilir telefon pazarını yeni modeller bile kurtaramadı
Forum
CHIP Online
Chip Dergisi
PDF Arşivi
2005
Mart
CHIP Dergisi Arşivi: Mart 2005 - Sayfa 155
153
154
155
156
Kategoriler
İnceleme
Cep Telefonu
Notebook
Anakart
ADSL Modem
İşlemci
Tablet
Ekran Kartı
Televizyon
Fotoğraf Makinesi
Depolama
Klavye ve Mouse
Giyilebilir Teknoloji
Kulaklık
Ses Sistemi
Oyun İnceleme
Ev Elektroniği
Navigasyon
Haberler
Cep Telefonu
Oyun ve Eğlence
Bilim
Notebook
Ekran Kartları
Mobil Uygulamalar
Yapay zeka
Sony Xperia Z3
Xiaomi
Xbox One
Windows 11
Windows 10
TikTok
Sinema
Samsung Galaxy S8
Samsung Galaxy S6
Samsung Galaxy S5
Samsung
Playstation 5
Oyun konsolu
Otomobil
Ofis ve Finans
Note 4
MWC 2018
MWC 2017
MWC 2015
Microsoft
LG G6
LG G5
LG G4
LG G3
İşletim Sistemleri
İş dünyası
iPhone SE
iPhone 7
iPhone 6S
iPhone 6
iOS
Instagram
IFA 2017
HTC One M9
HTC 10
Google
Diziler
Discovery 2
CES 2018
CES 2017
CES 2015
Blockchain ve Bitcoin
Bilgisayarlar
Xbox Game Pass
Xbox Series S/X
Uzay
Android
Forum
© 2024 Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.
CHIP" MART 2005 249 nik ortamda üretilen belgelerin her zaman için manipüle edilmesi (kötü niyetli olarak kendisi veya bir başkası tarafından değiştirebilme) riski taşımasıydı.Bu ikinci halde de karşımıza güvenlik problemleri çıkmaktaydı.Karşı tarafa ulaşmasını istediğimiz bir beyanı,bir sözleşmeyi,internet ortamında ulaştırdığımız takdirde, bu beyanın bir başkası tarafından değiştirilme riski her zaman için varolabilecekti. Bu risk,hem gönderici hem de alıcı için aynı olmakla birlikte,ikisi için de işlem güvenliğini zedeleyebilecek nitelikteydi. Varolan diğer bir risk de,gizli olması gereken belgelerin her zaman için bir başkası tarafından ele geçirilmesi ihtimali idi. Ancak,yeni kanunla,sayılan bu riskler bertarafedilmiştir. Hemen belirtelim ki,sayısal imza,elektronik imza çeşitlerinden sadece birisidir. Elektronik imza,günümüz teknolojisinde çeşitli şekillerde olabilmektedir.Halen kullanılan imza dosyaları,biyometri tekniği (kullanıcının parmak ya da el izi,göz retinası vb.kişiye has özellikler) ile oluşturulan imzalar ve sayısal imzalar en çok bilinen ve tartışılan elektronik imza çeşitleridir.Hatta,çoğu kişi ve kurumların,fiziki ortamda imzaladıkları belgeleri tarayıp bilgisayara aktarmak ve sonra da karşı tarafa göndermek şeklinde elektronik imza uygulaması yaptıkları da sıkça görülmektedir.Dış Ticaret Müsteşarlığı bünyesinde kurulmuş Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu Hukuk Raporu'na göre: sayısal imza;"Elektronik imzanın özel bir çeşidi olup,bir anahtar çifti (açık ve gizli anahtarlar) ile elektronik ortamda iletilen veriye vurulan bir mühürdür.Sayısal imzalar göndericinin kimliğinin açık ve net bir biçimde teyidini,elektronik dokümanın orijinalliğini ve güvenilirliğini mümkün kılar.Gönderici için ve mesajın gönderildiği tarafiçin tek olan sayısal imzalar doğrulanabilir ve inkar edilemez."diye tanımlanmaktadır. Sayısal imza,bir imzacının imzalanacak metni şifreleme ve sıkıştırma mantığıyla çalışan,açık ve gizli iki anahtarlı kriptoloji tekniği ile sayısal karakterlere dönüşmüş özetini şifreli olarak belge altına eklemesidir.Ancak,bu işlem tek başına yeterli olmamakta,bir de arada onay makamı denilen ve kimlik doğrulaması yapan bir kuruluş bulunmaktadır.Bu kuruSay›sal ‹mza, tan›m› ve çal›?ma ?ekli luşun diğer bir görevi de gönderilen belgelerin bir kopyasını kimsenin ulaşamayacağı şekilde saklamasıdır.Onay makamı,önceden kişinin kimlik bilgilerini teyit edip kayıt altına almaktadır. Mesaj gönderici ve alıcılarının kimliklerinin belirlenmesi için üçüncü kişi veya kurumlarca elektronik sertifika düzenlenmesi gereklidir.Bu sertifikaları düzenleyen kurumlar,"Sertifikasyon Otoritesi", "Onay Makamı"ya da "Onay Kurumu" olarak adlandırılmaktadır.Sertifika,Onay Makamı tarafından düzenlenerek,sayısal olarak imzalanır.Sertifika;kullanıcı ismi ile onun açık anahtarını ihtiva eden ve gizli anahtarının kullanıcıya ait olduğunu doğrulayan elektronik dokümandır. Buraya kadar anlatılanlar dahilinde,sayısal imzanın yukarıda sayılan riskleri bertarafedici ve aynı zamanda pratik fayda sağlayıcı beş özelliği ortaya çıkmaktadır. 1Bir kullanıcı tarafından gönderilen bilgilerin veya verilerin kesinlikle o kişi tarafından gönderildiği teyit eder.Kısacası, başkası tarafından gönderilmediğini garanti eder.Dolayısıyla,klasik imzadaki gibi taklit edilme olasılığı da ortadan kalkar.Gönderici göndermediğini,alıcı da almadığını iddia edemez. 2Bir kullanıcı tarafından gönderilen bilgilerin veya verilerin bir başkasının eline geçmesini veya değiştirilmesini engeller. 3Gönderilen bilgi ve verilerin içeriği, gönderici tarafından veya alıcı tarafından inkar edilemez.Çünkü,değil başkası, kendileri dahi gönderimden sonra içeriğini değiştiremez.Kaldı ki,bir uyuşmazlık halinde elektronik belgenin bir kopyası da onay kurumundadır. 4Gönderilen verilerin tarih açısından damgalanmasını sağladığı gibi,arşivleme kolaylığı sağlar. 5Gönderilen verilerin çabuk ulaşmasını sağlar,baskı,kağıt,posta ve arşivleme maliyetlerini en aza indirger. 1997 yılından beri birçok ülkede sayısal imzanın hukuki çerçevesi hakkında çalışmalar yapılmıştır.Yine çoğu ülkenin sayısal imza düzenlemelerinde UNCITRAL model yasaları ve Avrupa Birliği direktifleri rol oynamıştır.(13 Aralık 1999 tarihli Say›sal imzan›n di¤er ülkelerdeki hukuki durumu Say›sal imzan›n sa¤lad›¤› yararlar Avrupa Konseyi Elektronik İmza Direktifi ile Birleşmiş Milletlerin 14 Haziran 1996 tarihli Elektronik Ticarete İlişkin Model Kanunu) AB üyesi ülkelerin yanı sıra,ABD,Kanada,Arjantin,Brezilya,Japonya,Singapur,Hindistan,Rusya,Çin, Tayvan,İsrail ve Avustralya'da sayısal imza kanunlaşmıştır ve elektronik ticarete hız ve güvenilirlik kazandırılmıştır. Kanun 6 aydan beri yürürlüğe girmiş de olsa,elektronik imza ve sertifika sağlayan kurumların hukuki durumları yeni yeni netlik kazanmıştır.Bu konuda çalışma yapmakla görevli olan Telekomünikasyon Kurumu,Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıların (ESHS) kuruluşu ve çalışması için gerekli şartları ve teknik detayları içeren bir yönetmeliği ve tebliği Ocak ayı içinde yayınlamıştır.Yönetmeliğe göre,ESHS'ler gerekli şartları sağlayıp Telekomünikasyon Kurumu'na bildirim yaptıktan sonra 2 ay içinde faaliyetlerine başlayabilecekler.Çok yakın bir zamanda, elektronik ticaret,elektronik bankacılık ve sermaye piyasası işlemlerinde hız ve güvenirlik artacaktır.Sayısal imza sahibi olmak isteyen kuruluşlar,kimliğini ve mesleklerini belgelendirerek ESHS'lerden sertifika alarak sayısal imza kullanabilir hale gelebileceklerdir. Sayısal imzanın kamu kurumları arasındaki yazışmaları ve dolayısıyla bürokrasiyi de azaltması beklenmektedir.Nitekim,kamu kurumları da ESHS olabilecek ve bakanlık,valilik,genel müdürlük gibi kamusal makamlara sayısal imza verilebilecektir.Böylece,kurumlar arası yazışmaların süresi saniyelere inebilecektir.Belki, birkaç ay içinde büromuzdan ve evimizden dilekçelerimizi ve başvurularımızı yazabilecek,ikametgah kağıdı sunmadan, fotoğrafve belgeleri ekleyerek internet üzerinden birçok bürokratik işlemlerimizi halledebileceğiz. Türkiye'de ?u anki hukuki durum B‹L‹?‹M HUKUKU DANI?MANIMIZ Avukat M. Gökhan Ahi her ay bili?im hukuku konusundaki geli?meleri sizlere aktar›yor ve somut problemlerinize pratik çözümler getiriyor. Yaz›lar›na yön verecek olan soru ve dü?üncelerinizi hukuk@chip.com.tradresine gönderebilirsiniz.
