Grafik kartı olarak da adlandırılan ekran kartlarının görevi, bilgisayardan gelen sinyali ekranda görüntülenebilecek bir formata çevirmektir.
Eğer yeni bir ekran kartı almayı planlıyorsanız, piyasadaki çeşitlilik karşısında kafanızın karışmaması mümkün değil. 30 Dolar'dan başlayan ve yüzlerce Dolar'a kadar varan farklı fiyatlar, seçim yapmayı da son derece güç bir hale getiriyor.
Doğru seçimi yapabilmek için, öncelikle ekran kartlarının temel özelliklerini tanımanız gerekli. Örneğin kart üzerinde kullanılan grafik işlemci, modelden modele büyük farklılıklar gösterebilir. Günümüzde grafik işlemci dendiğinde, akla gelen ilk isimler NVIDIA ve ATI olacaktır. İki şirket arasında yaşanan büyük hız yarışı, her geçen gün yeni bir grafik işlemci ile tanışmamıza yol açıyor. Yeni nesil kartların üzerinde ya ATI'nin Radeon işlemcisine, ya da NVIDlA'nın GeForceFX işlemcisine rastlayacaksınız. Ancak bu işlemcilerin de kendi içlerinde farklı modellere ayrıldığını bilmelisiniz. Daha hızlı olan işlemciler, her zaman için daha yüksek bir fiyata sahip olacaktır. Sizin satın alacağınız kartın hızı ise, tamamen ihtiyaçlarınıza bağlı.
Dikkat etmeniz gereken diğer bir detay da, kart üzerinde kullanılan bellek büyüklüğü. Yeni nesil kartların büyük çoğunluğunda 128 MB'lık bellek yongalarına rastlıyoruz. Daha profesyonel kartlar ise 256 MB'lık bellek kapasitesi ile destekleniyorlar.
Veriyoluna Dikkat
VERİYOLUNA DİKKAT
Veriyolu, farklı donanımların işlemci ile iletişim kurmalarını sağlayan ve veri alış verişini mümkün hale getiren kanallara verilen genel isimdir. Ekran kartları da, işlemci ile iletişim kurarken anakart üzerindeki özel veriyollarından yardım alırlar.
Yeni nesil ekran kartlarının hemen hepsi, AGP (Accelerated Graphics Port) veriyolunu destekliyorlar. Bu da, kartınızı anakart üzerindeki AGP yuvasına takmanız gerektiği anlamına geliyor. Eğer bilgisayarınız biraz eskiyse, anakart üzerinde AGP yuvası bulunmayabilir. Bu durumda sahip olacağınız ekran kartı da mutlaka PCI veriyolunu kullanıyor olmalı. PCI veriyolunun en büyük dezavantajı, veri transfer hızı konusunda AGP'nin oldukça gerisinde kalması. Ancak anakartınızda AGP yuvası bulunmuyorsa, PCI veriyolunu kullanan bir ekran kartı almaktan başka bir çareniz yok.
İhtiyacınızı Belirleyin
İHTİYACINIZI BELİRLEYİN
Eğer sadece kelime işlemci ve benzeri ofis programlarını kullanıyorsanız, çok hızlı bir ekran kartına ihtiyacınız olmaz. Ancak yine de çok zayıf (ve aynı zamanda çok ucuz) bir kart seçmenizi önermiyoruz. Çünkü görüntülenen resim her ne kadar statik görünse de, aslında bilgisayar tarafından devamlı olarak tazelenir. Başka bir deyişle görüntü, bir saniye içerisinde defalarca çizilir. Çizim işleminin başarısı da, büyük oranda monitöre ve ekran kartına bağlıdır. Eğer tazeleme hızı düşük olursa, ekrandaki görüntüde de rahatsız edici titremeler oluşacaktır ve bu titremeler, göz sağlığı açısından oldukça tehlikelidir.
Hangi Kartlar Satın Alınabilir
HANGİ KARTLAR SATIN ALINABİLİR
Ekran kart satın alırken dikkat etmeniz gereken noktaları iki ana kategoriye ayırabiliriz: Teknik özellikler ve ekstra özellikler.
Teknik özellikler arasında ilk sırayı kullanılan grafik işlemci alıyor. 3D grafikleri çizmekle görevli olan grafik işlemcilerden yukarıda da kısaca bahsetmiştik. Tercihinizi yaparken, ATI ve NVIDIA imzalı grafik işlemcilerden birisini tercih etmek zorundasınız. ATI'nin yeni nesil grafik işlemcileri arasında dikkat çekenler, Radeon 9200, Radeon 9500, Radeon 9600 ve Radeon 9700'dür. NVIDIA ise, yarıştaki varlığını GeForceFX 5200, GeForceFX 5600 ve GeForceFX 5900 gibi grafik işlemcilerle sürdürüyor. Bu noktada bilmeniz gereken, bir kart ne kadar pahalı ise üzerindeki işlemcinin de aynı oranda yüksek olacağıdır. Ancak bazı istisnalar olabileceğini de aklınızdan çıkartmayın.
Dikkat etmeniz gereken diğer bir teknik özellik ise kullanılan bellek miktarıdır. Kısa süre öncesine kadar yoğun olarak gördüğümüz 64 MB kapasiteli bellekler, artık yerlerini 128 MB'a bırakmış durumda. Bugün piyasadaki kartların büyük çoğunluğunun üzerinde 128 MB'lık bellek yongaları görmeniz mümkün. Bu rakam, standart bir kullanıcı için son derece yeterlidir. Ama profesyonel uygulamalarla ilgileniyorsanız, 256 MB'lık kartları tercih etmeniz daha doğru olacaktır.
Ekstra Özellikler
EKSTRA ÖZELLİKLER
Gelelim ekstra özelliklere... Kart üzerinde bir TV çıkışının bulunmasında büyük yarar var. Bu çıkışın yardımıyla bilgisayarınızı televizyona bağlayabilirsiniz. Peki ama televizyon bağlantısına neden ihtiyaç duyuyoruz? Tabii ki film izlemek için... Eğer bilgisayarınızı TV'ye bağlarsanız, filmleri televizyon kalitesinde ve büyük bir ekranda izlemeniz de mümkün olacaktır. Bu sayede, alacağınız keyfin ne kadar arttığını siz de anlayacaksanız.
Ekran Kartlarının Kısa Tarihi
EKRAN KARTLARININ KISA TARİHİ
Ekran kartlarının geçmişine kısa bir yolculuk yaptığımızda, sahnedeki kahramanların da sürekli olarak değiştiğini görüyoruz. 3 boyutlu grafik kavramı İle tanışmamızı sağlayan ilk şirket 3dfx adını taşıyordu. Şirketin Voodoo İsmi İle satışa sunduğu ekran kartları, uzun süre boyunca bilgisayar kullanıcılarının hayallerini süsledi (resimde gördüğünüz kart). Ancak NVIDlA'nın yarışa dahil olması, 2000'li yıllara girdiğimizde durumun tamamen değişmesine neden oldu.
Bu tarihten sonra, 3dfx giderek güç kaybetmeye başladı ve sonuçta NVIDIA tarafından satın alındı. NVIDIA yarışta yalnız kaldığını düşünürken, bu kez de karşısında ATI'yi buldu. 2 boyutlu grafik döneminin yıldızı olan ancak 3 boyut devrinde bir hayli gerilerde kalan ATI, hızlı İşlemcileri ile NVIDlA'nın en büyük (ve en ciddi) rakibi olmayı başardı. Üstelik bu durum, günümüzde de aynı şekilde devam ediyor.
Peki ama ekran kartı piyasasında sadece İki İsim mi var? Tabii ki hayır... örneğin Matrox, üç monitör destekli kartları İle pazardan pay kapabilmek İçin büyük bir mücadele veriyor. Ancak şirketin yakaladığı başarı, şimdilik ATI ve NVIDlA'nın oldukça gerisinde.
İpucu: AGP ve PCI
İPUCU: AGP VE PCI
Anakart üzerinde bulunan AGP yuvalarının sayısı, en fazla 1 ile sınırlı olabilir. PCI yuvaları ise. üst düzey anakartlarda 6 ya da 7 adet olabilir. Çünkü ses kartı. TV kartı ya da modem gibi bileşenlerde, bilgisayar bağlantısını PCI veriyolunun yardımıyla gerçekleştirirler. AGP veriyolu ise. sadece ekran kartları tarafından kullanılır.
Bilgi: DVI Girişi Nedir?
BİLGİ: DVI GİRİŞİ NEDİR?
Yeni nesil ekran kartlarının büyük çoğunluğu, monitör bağlantısı İçin İki farklı girişe sahiptir. Bunlardan İlki, herkesin yakından tanıdığı VGA girişidir. DVI girişi ise, özellikle LCD monitörlerin sisteme bağlanması İçin kullanılır. Eğer dilerseniz, CRT monitörleri de uygun adaptörlerin yardımıyla DVI girişine bağlayabilirsiniz. Bu sayede, tek bilgisayar için İki farklı monitör kullanma şansınız olabilir.