Anadolu leoparı böyle görüntülendi

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Anadolu leoparının iki bölgede yeniden görüntülendiğini belirterek, "Anadolu leoparının izini sürmeye, heyecanla yolunu gözlemeye devam edeceğiz" dedi. Bakanlık ise yürütülen çalışmaya ilişkin bir bilgilendirme yaptı. Buna göre yaban hayvanları doğaya yerleştirilen 3 bin fotokopanla izleniyor.

GÜNDE 25 KİLOMETREDEN FAZLA HATTI DOLAŞIYOR

Nesli tehlike altında olan ve "Anadolu parsı" da denilen Anadolu leoparının izi de Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü tarafından son yıllarda doğaya yerleştirilen fotokapanlarla sürülüyor.

Elde edilen bulgulara göre, birçok yırtıcı memeli gibi Anadolu leoparı da kendi yaşam alanı sınırlarında avlanmak ve bu alanı korumak için çaba sarf ediyor. DKMP Genel Müdürlüğünce bugüne kadar Anadolu leoparına ilişkin çok sayıda görüntü ve video kaydına ulaşıldı. Buna göre, Anadolu leoparının bir günlük periyotta 25 kilometreden fazla hattı dolaştığı tespit edildi.

ANADOLU LEOPARI NEDİR?

Anadolu Leoparının geçmişi binlerce yıl öncesine dayanıyor. Çatalhöyük'teki duvar resimlerinde pars postu figürleri tespit edildi. (M.Ö 6000)

TÜBİTAK'ta yer alan bilgilere göre Anadolu parsına (Panthera pardus tulliana) Anadolu leoparı ya da Anadolu panteri de deniyor. Postları canlı ve parlak renkli, kırmızımsı sarı ve siyah benekli. Tekdüze siyah olanlarına da rastlanıyor. Beneklerin ortası boş. Ancak ayak, kuyruk sonu ve yüzündeki beneklerin içi dolu.
Boyları 1,5 metre, kuyrukları 1 metre kadar olabiliyor.

Omuzlarının yerden yüksekliği 45-62 cm kadar.

Parsın İran’da yaşayan alt türünün (Panthera pardus saxicolor) kışı geçirmek için zaman zaman ülkemize girdiği de tahmin ediliyor. Anadolu parsı geceleri etkin olan bir hayvandır ve ülkemizde insanla karşılaşmaması gerektiğini öğrenmiştir. Bölgede şimdiye kadar evcil hayvanlar da dahil herhangi bir saldırı kaydının olmaması bunun göstergesidir. Gündüz bir parsla karşılaşmak ya da onu görmek çok olağandışı bir durum.

Ankara'nın Beypazarı ilçesinde 1974'te öldürülen Anadolu leoparının bu türe ait son birey olduğu düşünülüyordu. Yine TÜBİTAK kaynaklı bilgilere göre  1970’te Şırnak'ta son hazar kaplanı vurulmuştu. 19 yüzyılın sonunda Anadolu’da  yaşayan çitaların soyu tükendi. Daha  öncesinde ise 13. yüzyılda Anadolu’da yaşayan aslanlar ortadan kalktı.

Ancak Anadolu leoparı'nın ülkede tükendiği düşünülmekteyken DKMP Genel Müdürlüğünün arazi çalışmaları sırasında rastlanan iz ve işaretler üzerine, bunun aksi yönünde bulgulara ulaşılmasıyla arama çalışmaları başlatıldı. İlk olarak 25 Ağustos 2019'da erkek bir leopara ait fotoğraflar fotokapana yansıdı. Türkiye'de farklı bir bölgede yapılan çalışmalarda da bir erkek birey daha tespit edildi.

EN AZ 4 FARKLI ALANDA LEOPARLAR BELİRLENMİŞTİ

DKMP Genel Müdürlüğüne gelen ihbarların değerlendirilmesi sonucu, ülkede en az 4 farklı alanda leopar bireyleri olduğu belirlenmişti. Leoparın düzenli bir popülasyonundan bahsetmek bu aşamada mümkün olmamakla birlikte kapsamlı bir araştırmayla mevcut-potansiyel yaşama alanlarının acilen belirlenmesi için Leopar Araştırma Birimi oluşturulmuş ve Leopar Eylem Planı çalışmaları başlatılmıştı.

ÜÇ FARKLI ALTTÜR SANILIYORDU AYNI ALTTÜR OLDUKLARI BELİRLENDİ

Öte yandan 20-22 Eylül 2022'de Göçmen Türler Sözleşmesi Orta Asya Memeli Çalışma grubu kapsamında, 1. Leopar Menzil Ülkeleri Toplantısı Gürcistan'da gerçekleştirilmişti.

Bu toplantıda, öncelikle bu ülkelerde yayılış gösteren ve daha önceden farklı alttürler olduğu düşünülen Kafkas Leoparı (P. pardus ciccaucasica), İran Leoparı (P. pardus saxicolor) ve Anadolu Leoparı'nın (P. pardus tulliana) yapılan genetik çalışmalar sonucunda aynı alttürler olduğu bilgisi sunuldu.

Bu nedenle bilimsel isimlendirme kuralları gereği, aynı türe verilen farklı isimlerden ilk önce verilen ismin kabul edilmesi kuralına göre "P. pardus tulliana" (Anadolu Leoparı) ismi tüm coğrafyada görülen alttür için bilimsel isim kabul edildi.