Ekran kartı seçiminde hedefi 12'den vurun!

Dizüstü bilgisayarlar her ne kadar geniş kullanım alanları ve yekpare gövdelerinin cazibesi ile bir dönemin yıldızı olan masaüstü bilgisayarları arka plana atmayı başarmış olsa da, aslında bunun yine masaüstü bilgisayar kullanıcılarına yaradığını söyleyebiliriz. Günümüzde iyi bir masaüstü bilgisayara yapacağınız yatırım, geçtiğimiz yıllara göre oldukça aşağı maliyette seyretmekle birlikte, bileşenlere ödediğiniz ücretin tam karşılığını almanız da bir o kadar mümkün. Kapsamlı bir dizüstü bilgisayar almak yerine ona ödeyeceğiniz parayla çok iyi bir sistem kurabiliyorsunuz. O nedenle bir masaüstü bilgisayar toplamak ve sistemini güncellemek niyetinde olan kullanıcılar bu fırsatı kaçırmamalılar diye düşündüğümüzü yazının başında belirtelim.

Masaüstü bilgisayarların yıldız bileşenlerinden biri olan ekran kartları da elbette bu gelişmelerden etkilenmiş olmakla beraber, fiyat – performans oranlarıyla da kullanıcıların cebini yakmadan beklentilerini karşılayabiliyorlar. Yeni bir sistem toplayacaksanız ve eski sisteminizdeki kartınızı güncellemek istiyorsanız ekran kartı seçimi yaparken pek çok kritere dikkat etmeniz gerekiyor. Zira ekran kartı seçimi sisteminiz için büyük önem arz ediyor. Ancak her şeyden önce ilk yapmanız gereken ihtiyacınıza karar vermek.

İhtiyaçlarınızı belirleyin

Var olan sisteminizi güncelleyerek yeni bir ekran kartına mı terfi etmek istiyorsunuz, yoksa yepyeni bir sistem mi toplayacaksınız? Eğer seçiminiz cümlenin ilk kısmında gizliyse, o halde bahsetmemiz gereken ilk nokta sisteminizin gücü olacaktır. Zira sisteminizin sergilediği performansa zıt bir ekran kartı satın almanız sizi bir dar boğaza sürükleyecektir. Sisteminizi bir araya getiren parçalar eski veya yüksek performans almanıza imkan tanımıyorsa, satın alacağınız ekran kartının hızlı olması herhangi bir önem arz etmiyor. Elbette sisteminize ekran kartından sonra farklı takviyelerde bulunarak yavaş yavaş güncelleme niyetindeyseniz, ekran kartı çıkış noktası olarak iyi bir tercih olabilir.

Sisteminize entegre edebileceğiniz bir ekran kartında ilk bakmanız gereken nokta elbette ekran kartının boyutu. Eğer küçük çapta bir kasaya sahipseniz büyük boyutlu ekran kartlarını ilk aşamada hemen eleyebilirsiniz. Diğer bir nokta ise, sisteminizde yer alan güç kaynağının ne kadar enerji ürettiği. Eğer satın almayı düşündüğünüz ekran kartı yüksek enerjiye ihtiyaç duyuyorsa, ekran kartının yanında kasanıza uygun bir güç kaynağı bakmanızda da yarar var. (Güç kaynağı seçiminde dikkat etmeniz gerekenleri buradaki yazımızda bulabilirsiniz)

Güncellemeler için değinmemiz gereken bir diğer nokta ise PCI Express konusu. Eğer satın alacağınız ekran kartı PCI Express 3.0, ancak anakartınızdaki slot daha düşük değerdeyse herhangi bir sorun yaşamayacağınızın altını çizelim; ekran kartınız uyum gösterecektir. Performans kaybı konusunda ise yine endişe duyacağınız ölçüde farkla karşılaşmayacağınızı söyleyebiliriz.

Ekran kartını güncellemek yerine yepyeni bir sistem kurmak isteyen kullanıcıların karar vermesi gereken ilk nokta ise, ne tür bir sisteme sahibi olmak istedikleri. Oyun ve grafik programları gibi yüksek performans gerektirecek türde bir bilgisayar mı, yoksa tabiri caizse ayağınızı yerden kesecek, sade bir bilgisayar sahibi olmak mı istiyorsunuz? Rehberimizde her iki kullanıcı grubu da kendine uygun cevapları bulacaktır, ancak eğer bir oyun bilgisayarı toplamak niyetindeyseniz yüksek performans ihtiyacı duyacağınız kesin. Ve tabii konu grafik performansı olunca elbette o malum soruya geliyoruz.

Nvidia mı, yoksa AMD mi?

Satın alacağınız ekran kartının kalbinde yatan GPU'nun üreticisi konumunda olan Nvidia ve AMD, sunduğu ürünlerle, kendilerine has teknolojileri ve pozitif yanlarıyla oyunseverlerin kalbine taht kurmuş durumda. Bu iki dev firma yıllardır büyük bir rekabet içindeler ve oyuncuları mutlu edebilme başarıları da elbette bu rekabetten doğuyor. Nvidia ve AMD ile ilgili ilk söylememiz gereken, her iki firmanın da ekran kartı değil, grafik işlemcisi konusunda çalıştığı. Satın almayı düşündüğünüz ekran kartında da göreceğiniz gibi her ne kadar kalbinde Nvidia veya AMD GPU'su bulundursa da dışında genellikle farklı bir markayla karşılaşıyorsunuz. GPU çözümünü AMD veya Nvidia ile çözen firmalar, GPU'nun etrafını saran diğer donanımları hazırlayarak ortaya bir ekran kartı çıkartıyorlar.

Ekran kartı seçiminde AMD veya Nvidia mı sorusunu yanıtlamanız elbette kullandığınız veya satın alacağınız işlemci seçimine de bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. Ancak hangisini tercih ederseniz edin, her iki markanın da kendine göre artılarının olduğunu tahmin etmek zor değil. Dikkat etmeniz gerekenler GPU seçiminin yanında ekran kartının üzerindeki ayrıntılarda da gizli. Mesela tek fanlı ekran kartlarından ziyade çift fanlı ekran kartlarını tercih etmeniz ve ek soğutma plakalarıyla donatılan modellere yönelmeniz kararlı bir performansa sahip olmak için oldukça önem arz ediyor. Ama bir konu var ki kullanıcıların aklını en çok karıştıranlardan biri. Şimdi isterseniz ona değinelim.

Bellek hızı ne olacak?

Ekran kartında bulunan bellek miktarı ne kadar yüksekse o kadar yüksek performans alacağınıza ilişkin genel düşünce aslında pek de gerçeği yansıtmıyor. Özellikle alt seviyelere inildikçe ortaya çıkan bu gerçek, düşük fiyatlı ancak yüksek bellek değerine sahip ekran kartlarından kaçınmanız gerektiğini ortaya koyuyor. Bu durum elbette ki bellek değerinin hiç önemi olmadığını da göstermiyor. Bellek miktarı önemli ancak tek başına değil, bunun yanında satın alacağınız ekran kartının seviyesi de önem teşkil ediyor.

Güncel olmayan veya düşük seviyede bir ekran kartı alır, ancak ekran kartının yüksek bellek seviyesine güvenerek tüm oyunlarda iyi bir performans alacağınıza ilişkin bir düşünceye kapılırsanız muhtemelen yanılırsınız. O nedenle ekran kartı satın alırken aramanız gereken sadece yüksek bellek kapasitesi değil, doğru ekran kartı seviyesinde kullanılan doğru bellek seviyesi olmalı. Peki, ekran kartının seviyesini ve güncelliğini nasıl anlayacaksınız? Bu konuya geçmeden önce ekran kartı bellek seçimiyle ilgili belirtmemiz gereken diğer bir nokta ise, GDDR5'li ekran kartlarını tercih etmenizin daha faydalı olacağı. Her ne kadar DDR3 ile arasında performans anlamında yüksek derecede fark yaratmasa da, eğer satın alacağınız kart sırf GDDR5'li diye daha fazla para ödemeyeceksiniz GDDR5'li modeli almanız daha iyi olacaktır. Ancak hangi türde bir ekran kartı alırsanız alın bellek arayüzünün en azından 256-bit olmasına dikkat etmeniz performans kaybı yaşamanızı engelleyecektir. Şimdi güncellik konusuna geçebiliriz.

Detayları kodlarında gizli

Ekran kartı satın alırken bakmanız gereken sadece bellek değerleri değil, isimlerinde gizledikleri anlamlar da olmalı. Kartların isimlerine ve rakamlarına dikkat ederek nasıl bir performans vereceklerini, isteklerinizi karşılayıp karşılamayacaklarını hızlı bir şekilde anlayabilirsiniz. Eğer ekran kartı tercihinizi AMD tarafından kullanacaksanız, Radeon serisinde sunulan modellerin numaralarına şöyle bir göz atarak ekran kartının güncelliğini anlayabilmeniz mümkün. Dört haneli sayının ilk hanesi ekran kartının neslini belirtirken, ikinci hanesi sınıfını ve üçüncü hanesiyse seviyesini gösteriyor. Eğer güncel oyunları oynamak için bir sistem topluyor ve tercihinizi AMD'den yana kullanıyorsanız size tercihinizi Radeon 7000 serisininden yapmanızı tavsiye edebiliriz.

Nvidia tarafına bakacak olursak, Nvidia da rakamlardan ziyade bir de GT ve GTX gibi kodlar bulunduğunu görüyoruz. Bu kodlar arasında GTX en üst seviyeyi işaret ederken, GTS orta, GT ise giriş seviyesi ekran kartlarını temsil ediyor. Bu kodlardan sonra gelen rakamlar da yine kartın güncelliğini işaret ediyor. Bu rakamlarda özellikle ikinci hane ekran kartının göstereceği performansı ortaya koyuyor. Yine eğer oyun bilgisayarı hazırlayan okurlarımız için Nvidia tarafından bir tavsiyede bulunmamız gerekirse tercih edecekleri ekran kartının GTX seviyesinde olması gerektiğini söyleyebiliriz.

Çok yüksek performans beklemiyorsanız bile eğer harici ekran kartı alacaksanız artık en azından orta seviye modellere göz atmanızın daha doğru olacağı. Zira gelişen teknolojiyle birlikte artık yerleşik ekran kartları da performans anlamında kendini yeniledi ve hatta giriş seviyesi harici ekran kartlarına kafa tuttuklarını da rahatlıkla söyleyebiliriz. O nedenle almışken en azından orta seviye bir ekran kartına yönelmeniz daha doğru olacaktır diye düşünüyoruz.

Tasarımına da dikkat edin

Özellikle oyun için özel olarak geliştirilmiş ekran kartları özel dış tasarımlarıyla da dikkat çekiyorlar. Ancak bir ekran kartı ne kadar cezbedici tasarlanmış olursa olsun, kasanıza taktıktan sonra ancak bir sonraki açışınızda kadar karşınıza çıkmayacak. O nedenle sizin ekran kartının tasarımında şekilden ziyade detaylara önem vermeniz gerekiyor. Ekran kartlarında –ki özellikle oyun kartlarında- soğutma büyük sorun olabiliyor. O nedenle üzerinde tek fan yerine çift fan bulunduran ekran kartlarına yönelmeniz daha doğru olacaktır. Elbette bunda fan genişlikleri de önem kazanıyor. İki küçük fanlı bir ekran kartı yerine tek büyük fana sahip bir ekran kartı daha tercih edilebilir duruyor.  Fanın yanında alüminyum yüzeylerin sık kullanılmış olması, ek plakalar bulundurması ve fandan gelen hava akımını taşıyan kanalların düzeni de bir ekran kartının soğutma sistemi için dikkat edilmesi gereken özellikler.

DirectX 11 konusu ve 3D desteği

Ekran kartı alırken, özellikle güncel oyunları oynamak için bir kart alıyorsanız kesinlikle DirectX 11 desteğinin olmasını gözetin. Aksi halde verdiğiniz paraya yazık etmiş olursunuz. Nvidia tarafında DirectX 11 destekli ekran kartları GeForce GTX 500 serisi ve yukarısı olarak tanımlanmış durumda. AMD ise Radeon HD 5000 serisi ve üst gömlek ekran kartlarıyla bu teknolojiyi destekliyor. Böylece satın alma aşamasında DirectX 11 desteği göstermeyen ekran kartlarını hemen eleyebilirsiniz.

DirectX 11'in yanı sıra bir de 3D konusu bulunuyor ki, bizce bu artık işin ihtiyaç değil, lüks kısmı. Eğer 3D oyun oynamak istiyorsanız hem AMD hem de Nvidia tarafında elbette 3D destekli ekran kartı seçenekleri bulunuyor. AMD, HD3D teknolojisiyle donattığı Radeon HD 6450 ila Radeon HD 7970 serisi arasındaki kartlarıyla 3D oyun oynayabilmenizi sağlayacakken, Nvidia ise 3D Vision teknolojisiyle AMD'nin karşısında duruyor. Nvidia'nın GeForce GTX 560 ile GFX 690 arasındaki kartlarını ve AMD'nin bahsettiğimiz modellerini inceleyerek 3D konusuna da çözüm getirebilirsiniz.

Son tavsiyeler

Ekran kartı seçerken yukarıda bahsettiğimiz adımları göz önünde bulundurmanız, satın alma aşamasında size daha kolay seçim yapabilme olanağı sağlayacaktır. Yazıyı sonlandırmadan önce ekran kartından yüksek oyun performansı almak isteyen kullanıcılara bir önerimiz daha olacak. Güncel oyunları oynayabilmeniz için yüksek bellek değeri sunan ucuz ekran kartları yerine, en azından 300 TL ve üstü ekran kartlarına yönelmeniz sizin için daha doğru bir hamle olacaktır. Ayrıca, kartın özellikle DirectX 11 desteklediğinden de emin olun.