Yüzlerce çocuğun hastanelik olmasına neden olan gizemli "salgın", bir Pokemon bölümünü nasıl yasaklattı?

Pokemon'un büyük bir hayranı olsanız ve tüm bölümlerini izlediğinizi düşünseniz bile, çizgi filmin bir bölümünü izlememiş olma ihtimaliniz oldukça yüksek. Dennō Senshi Porygon adlı bölüm, 16 Aralık 1997'de Japonya'da ilk ve son kez yayınlandı.

Kabaca "Bilgisayar Savaşçısı Porygon" olarak çevrilebilecek bölümde Pikachu, Ash ve diğerleri dijital Pokemon Porygon ile bilgisayarın içine yolculuk yaparak arızalı bir Monster Ball transfer makinesiyle uğraşıyor. Bilgisayarın içinde ekip antivirüs yazılımı tarafından öldürülmek üzereyken Pikachu kendine özgü elektrik saldırılarından birini gerçekleştiriyor. Bu bölümün sadece tek bir kez yayınlanmasının nedeni de tam olarak bu kısım.

Araştırmacı Benjamin Radford ve sosyolog Robert Bartholomew 2001 yılında yaptıkları bir çalışmada, "Saat 6:51'de Pikachu'nun 'saldırısının' yanıp sönen ışıkları televizyon ekranlarında belirdi" diye yazıyor. Japonya Yangın Savunma Ajansı'na göre saat 19:30'a kadar 618 çocuk çeşitli semptomlardan şikayetçi bir şekilde hastanelere kaldırıldı.

Bölüm yayınlandıktan sonra tıp uzmanları ve pediatri kliniklerindeki çocuklarla yapılan anketlerle derlenen semptomlar arasında nöbetler, baş ağrıları, bulantı, kusma, baş dönmesi, bulanık görme ve ardından gelen depresyon yer alıyordu. Görünürdeki sorun, o gecenin ilerleyen saatlerinde olayla ilgili haberlerle daha da derinleşti ve nihayetinde hastalık ihbarları 12.000'i aştı.

Ertesi gün, TV kanalı Pokemon'u tamamen yayından kaldırdı (tepkiler dindikten sonra tekrar yayına koydu) ama o günden sonra bu bölüm hiç yayınlanmadı. Sonrasında, Pikachu saldırısını başlatırken ekranda beliren flaş efekti gizemli semptomlardan sorumlu tutuldu.

Peki bu doğru muydu?

Hastalanan çocukların küçük bir kısmına Pikachu'nun saldırısının yanıp sönmesine atfedilen ışığa duyarlı epilepsi teşhisi konmuş olsa da çoğuna bu teşhis konulmamış ve daha çok medya ve okul bahçesindeki konuşmalarla ortaya çıkan kitlesel histeriyle ilişkili kısa süreli başka semptomlar görülmüş.

Ekip, makalesinde "Pokemon olayı, salgın histeri kriterlerinin çoğunu karşılıyor" diye yazıyor. Çocukların semptomlarının çoğunun tanımlanabilir organik bir temeli yoktu; doğrulanmış nöbet vakaları dışında, bildirilen semptomlar küçük ve kısa süreliydi ve kurbanlar neredeyse sadece erken ergenlik dönemindeki çocuklardı.

Işığa duyarlı epilepsinin nüfusun yaklaşık yüzde 0,025'ini etkilediği ve buna rağmen bazı bölgelerdeki izleyicilerin yaklaşık yüzde 7'sinin etkilendiği göz önüne alındığında, vakaların neredeyse tamamının açıklamasının bu olması pek olası görünmüyor.

Ekip, histerinin epileptik nöbetlere maruz kalan ya da medyadan veya okul arkadaşlarından ikinci elden haber alan kişilerden yayılmış olabileceğini varsayıyor. Animasyon tarzı aynı olmasına rağmen programın diğer bölümleri hakkında benzer bir rapor bulunmuyor.