Yeni bir araştırma, yunusların da insanlar gibi alzheimer geçirebileceğini öneriyor
Şimdiye dek sadece insanlara özgü bir hastalık olduğu düşünülen alzheimer, görünüşe bakılırsa yunusların da başına bela olabiliyor.
Yeni bir araştırma, yunusların insanlarla aynı beyin rahatsızlıklarını yaşayabileceğini gösteriyor. İskoçya'daki bilim insanları, üç yunus türünün beyinlerinin Alzheimer hastalığının klasik belirtilerini geliştirebildiğine dair kanıt bulduklarını bildirdi.
Bulgular, yunusların neden düzenli olarak karaya vurduğunu açıklamaya yardımcı olabilir, ancak gerçekten Alzheimer benzeri bir hastalık yaşayıp yaşamadıklarını doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Alzheimer hastalığı, en yaygın bunama türüdür ve beyinde büyük, zarar verici değişikliklerle kendini gösterir. Hastalığı olan kişilerde, normalde vücutta bulunan amiloid beta ve tau adı verilen iki proteinin şekilsiz formu birikiyor. Beynin yıkımının arkasındaki ana sebebin bu anormal amiloid ve tau birikimi olduğu düşünülüyor. Çalışmalar, aynı beyin değişikliklerinin bazılarının, belirli maymun türleri ve köpekler gibi insan olmayan hayvanlarda da bulunabileceğini gösteriyor. Ancak bu hayvanlar, Alzheimer hastalarında yaygın olarak görülen nörolojik semptomları geliştirmiyor gibi göründüklerinden dolayı, bazı uzmanlar Alzheimer'ın benzersiz bir insan hastalığı olabileceğini düşünüyordu.
Bu yeni araştırma, çeşitli üniversitelerdeki bilim insanlarından ve İskoçya'daki Mordun Araştırma Enstitüsünden geliyor. Yunusların beyinlerinin, bu tür bir demans geçirebilecek kadar insanlarınkine benzeyebileceği öneriliyor. Ekip, teorilerini test etmek için odontosetlerden veya dişli balinalardan (yunusları, porpoises ve ispermeçet balinalarını içeren geniş bir suda yaşayan memeliler grubu) alınan beyin örneklerini inceledi. Toplamda, 18 eski örnek dahil olmak üzere beş türden 22 dişli balinanın beyinleri incelendi. Bu hayvanların tamamı İskoçya kıyılarında mahsur kalmış ve ölmüştü.
Ekip, üç türden dört hayvanın beyinlerinde bu Alzheimer belirteçlerinin tamamının veya çoğunun bulunduğunu fark etti. Bunlar arasında iki uzun yüzgeçli pilot balina, beyaz gagalı bir yunus ve bir şişe burunlu yunus vardı. Araştırmanın sonuçları bu ayın başlarında European Journal of Neuroscience'da yayınlandı.
Bulgular, yunusların ve balinaların düzenli olarak karada mahsur kalmaları hakkındaki “hasta lider” teorisi olarak bilinen yaygın bir hipotezi destekleyebilir. Bu teori, sağlıklı olmayan bir yunus grubunun hasta veya kafası karışmış bir lider tarafından sığ sularda ölüme çekilebileceğini öneriyor. Dolayısıyla, bu liderlerin yaşlandıkça daha az güvenli bir şekilde hareket etmelerinin bir nedeni demans olabilir.
Çalışma ne kadar ilginç olsa da, yazarlar şimdilik bunun sonuçları konusunda temkinli davranıyorlar. Bu beyin değişikliklerinin yunuslarda olabileceğinin bulunması, mutlaka Alzheimer'a benzer bir olgu geliştirebilecekleri anlamına gelmiyor. Ve insanlarda bile, bu hastalığın biyolojisi hakkında hala anlamadığımız çok şey var.