YouTube'un reklam engelleyicileri yasaklama çabası yasa dışı olabilir mi?
YouTube, bir süre önce reklam engelleyicileri yasaklamak için dev bir adım attı. Ama görünüşe bakılırsa bu adım, en azından bazı ülkelerde yasa dışı kabul edilebilir.
Google, reklam engelleyicileri yasaklamasına yardımcı olacak teknolojiyi test etmek için bu yaz sınırlı bir YouTube denemesi başlattı. Birkaç gün önceyse YouTube, reklam engelleyici yasağını doğruladı. Google’ın reklam engelleyicileri durdurma çabasını dünya geneline genişlettiği düşünülürse, bu denemenin şirket açısından verimli olduğu kesin.
Şirket, kullanıcıların ya YouTube’da reklam engellemeyi bırakmasını ya da YouTube Premium’a abone olmasını istiyor. Ayrıca Google, reklam engelleyici yasağını uygulamaya başlamasıyla beraber birçok bölgede YouTube Premium fiyatlarını da artırdı. Buna Türkiye fiyatları da dahil.
Bütün bu kargaşa devam ederken, Avrupa’daki bazı YouTube kullanıcıları, AB'nin güçlü gizlilik yasaları ile Google’ın peşine düşmüş gibi gözüküyor. Görünene göre, YouTube’un reklam engelleyici kullanımını tespit etmesi AB yasalarına göre yasa dışı olabilir.
Yine de bu mücadelenin daha yeni başladığını hatırlatmamız ve özellikle AB'ye dahil olmayan bizim gibi ülkelerdeki YouTube izleyicilerinin fazla umutlanmaması gerekiyor. Google, Avrupa Birliği’nde reklam engelleyicileri engellemeyi bırakmak zorunda kalsa bile YouTube’un yasağı diğer tüm pazarlarda yürürlükte kalacaktır.
The Verge’ın belirttiği üzere, gizlilik uzmanı Alexander Hanff, Ekim ayında İrlanda Veri Koruma Komisyonu’na (VKK) şikayette bulundu. Hanff, YouTube’un reklam engelleyici tespit sisteminin Avrupa’daki kullanıcı gizliliği yasalarını ihlal ettiğini savunuyor.
Hanff, The Verge’e “AdBlock algılama komut dosyaları casus yazılımdır; bunlar başka bir şekilde tanımlanamaz ve bu nedenle bunların izinsiz kullanımı kabul edilemez” dedi ve devam etti: “Cihazlarımı gözetlemek için kullanılabilecek herhangi bir teknoloji dağıtımının çoğu durumda hem etik dışı hem de yasa dışı olduğunu düşünüyorum.”
Bu, Hanff’ın reklam engelleyicileri belirleyen yazılımlara karşı ilk mücadelesi değil. 2016 yılında Avrupa Komisyonu, reklam engelleyicileri tespit etmek için kullanılan komut dosyalarının eGizlilik Direktifi’nin 5.3. Maddesi kapsamına girdiğini belirledi. Bu mevzuat, web sitelerinin, kullanıcının cihazındaki bilgileri (çerezler gibi) saklamadan veya bu bilgilere erişmeden önce kullanıcı izni istemesini zorunlu kılıyor.
Ancak kurum, 2017 yılında tutumunu tersine çevirdi. Artık Avrupa Komisyonu, web sitesi sağlayıcılarının, bir kişinin reklamları kendi onayı olmadan engellemek için bir reklam engelleyici kullanıp kullanmadığını kontrol edebilmesi gerektiğini belirtiyor.
Bu arada YouTube’un reklam engelleyici yasağına karşı harekete geçen tek gizlilik aktivisti Hanff değil. Alman dijital haklar savunucusu Patrick Breyer de komisyondan Google’ın davranışını araştırmasını istiyor.
AB’nin, YouTube’un reklam engelleyici tespit sistemlerinin AB gizlilik yasalarını ihlal edip etmediğine karar vermesinin ne kadar süreceği belli değil. Ancak yine de bu davanın sonuçları sadece Avrupa Birliği’ndeki YouTube çalışmalarını etkileyecek. Google, Avrupa Birliği’nde reklam engelleyicilere izin vermek zorunda kalsa bile bu uygulamayı diğer bölgelere yayması beklenmiyor.