Yazı Tura atışında ihtimallerin yarı yarıya olduğunu mu düşünüyorsunuz? Bilim öyle demiyor...
Madeni paranın iki yüzü olduğu düşünüldüğünde, yazı tura atışını kazanma ihtimalinizin yüzde 50 olduğunu varsayabilirsiniz. Ama bir matematikçi ve ekibinin yaptığı çalışma durumun tam olarak böyle olmadığını söylüyor. İşin sırrı, para atılırken hangi yüzünün yukarıda olduğunda gizli.
Futbol maçlarında yazı tura, genellikle kimin başlama vuruşunu yapacağına karar vermek için kullanılır. Ve görünüşte bu oldukça adildir.
Madeni paraların iki yüzü olduğundan ve rastgele bir unsur eklediğinizden (parayı çevirmek ve yakalamak), seçtiğinizin gelme olasılığının yarı yarıya olduğunu varsayarsınız. Ancak araştırmacılar 350.757 adet yazı tura atışını inceleyerek sayıları hesapladı ve bunun böyle olmadığını buldu. Yani ihtimalleri çok az da olsa kendi lehinize çevirmeniz mümkün.
Amerikalı matematikçi Persi Diaconis liderliğindeki bir ekibe göre, bir madeni parayı attığınızda ona küçük bir miktar yalpalama katarsınız.
Diaconis, kaydedilen ve analiz edilen daha az sayıdaki yazı tura atışından, madeni paraların yaklaşık yüzde 51 oranında atıldıkları tarafa düştüğünü buldu. Ekip, 46 farklı para biriminden 350.757 madeni parayı çevirmeleri için 48 kişiyi işe aldı ve genel olarak madeni paranın atıldığı tarafa gelme olasılığının yüzde 50,8 olduğunu tespit etti.
Verileri daha derinlemesine incelediklerinde, yazı tura atışlarının insanlar arasında oldukça değişken olduğunu, bazılarının güçlü bir aynı taraf yanlılığı gösterdiğini, bazılarının ise hiç göstermediğini buldular.
Yüzde marjları çok fazla görünmeyebilir, ancak zaman içinde bir avantaja yol açabilir.
Ekip tartışmalarında "Gözlemlenen yanlılığın büyüklüğü bir bahis senaryosu kullanılarak gösterilebilir" diye açıklıyor. Yazı tura atma sonucu üzerine bir dolarlık bahis oynarsanız (yani, girmek için 1 dolar öderseniz ve sonuca bağlı olarak 0 ya da 2 dolar kazanırsanız) ve bahsi 1.000 kez tekrarlarsanız, yazı turanın başlangıç pozisyonunu bilmek size ortalama 19 dolar kazandıracaktır.
Tabii ki bu araştırmanın sonuçları oldukça tartışmalı. Ama yine de aklınızın bir köşesinde kalmasında yarar olabilir...