İster 10, ister 80... Yaşınız kaç olursa olsun, karaciğerinizin yaşı üçü geçmiyormuş

Karaciğer, vücudu zehirli maddelerden temizlerken aldığı düzenli darbeden kurtulmak için kendini yenileme yeteneğine sahip, yaşam için mutlaka gerekli olan bir organ. Görevi sebebiyle bu organın çalışma sırasında hasar görmesi yaygındır ve bu nedenle kendini onarmak da görevinin bir parçasıdır. Ancak uzun yıllardır, vücudun kendini onarma kabiliyeti azaldıkça bu yenilenmenin canlılığını kaybettiği varsayılmıştır.

Cell Systems'de yayınlanan yeni araştırma, ölmüş, genç ve yaşlı insanların karaciğerlerini karşılaştırarak karaciğerin "yaşının" biz yaşlıyken bile genç kaldığını gösteren şaşırtıcı sonuçlar verdi. Bazı uzun ömürlü hücreler yaklaşık 10 yıl boyunca varlıklarını korusalar da, çalışma ortalama karaciğer hücresi yaşının en fazla üç yıl olduğunu bildirdi.

TU Dresden'deki Dresden Rejeneratif Tedaviler Merkezi (CRTD) araştırma grubu lideri Dr. Olaf Bergmann yaptığı açıklamada, "20 yaşında veya 84 yaşında olmanız fark etmiyor; karaciğeriniz ortalama olarak üç yaşın altında kalıyor" diyor.

Araştırmacılar, insan karaciğer hücrelerinin yaşını doğrudan değerlendirmek için 20 ile 84 yaşları arasındaki bir grup insandan ve ölmüş insanlardan alınan karaciğer örneklerini analiz ettiler. Sıklıkla antik eserlerin yaşını belirlemek için kullanılan radyokarbon tarihleme insan dokusuna uygulanamıyor olsa da, araştırma, insanların yer üstü nükleer testlerle olan geçmişinden yararlanmayı başardı.

Yerüstünde nükleer testlerin yapılması 1963'te yasaklandı, ancak 1950'lerde atmosfere muazzam miktarlarda radyokarbon salmıştı ve bu da hayvanların DNA'sına damladı. Bergmann, bu “ihmal edilebilir miktarların zararlı olmadığını” söylerken, insan dokusunda tespit edilip ölçülebildiğini belirtiyor: "Değerleri atmosferik radyokarbon seviyeleriyle karşılaştırarak hücrelerin yaşını geriye dönük olarak belirleyebiliriz.”

Karaciğer hücrelerinin yaş ölçümü, geldikleri insanın yaşı ne olursa olsun, genellikle üç yaşından küçük olduklarını, yani çoğu durumda karaciğerin yenilenmeye devam ettiğini ve yaşamımız boyunca genç kaldığını gösterdi. Ancak bu sonuç, tüm hücreler aynı oranda yenilenmediği ve bazıları on yıla kadar yaşamaya devam ettiği için hasarın birikemeyeceği anlamına gelmiyor.

Bergmann, "Bazı araştırmalar, karaciğer hücrelerinin uzun ömürlü olma olasılığına işaret ederken, diğerleri sabit bir dönem gösterdi. İnsanlarda neler olduğunu bilmek istiyorsak, insan karaciğer hücrelerinin yaşını doğrudan değerlendirmenin bir yolunu bulmamız gerektiği bizim için açıktı" dedi.

Araştırma, doğrudan insanlarda hücre yenilenmesini incelemenin teknik olarak çok zor olduğunu kabul ediyor. Ancak insan organı yenilenmesinin altında yatan hücresel ve moleküler mekanizmalar hakkında benzersiz bilgiler sağlayabilir.