Yan dikiz aynasındaki görüntüler, neden göründüğünden daha yakındır?

Otomobilinizin yan dikiz aynasında gözüken cisimlerin, aslında göründüklerinden daha yakında olduklarını muhtemelen biliyorsunuzdur. İlk bakışta bir sürücüye bu şekilde yanlış bilgi verecek bir sistem kullanmak garip gözükse de, bunun çok geçerli bir sebebi bulunuyor.

Otomobillerin yan dikiz aynalarının bu garipliği sağlayan özellikleri konveks, yani dışa eğimli ya da dış bükey şeklidir. Bu şeklin aynalardaki en büyük avantajı, çok daha geniş bir alanın görülebilmesini sağlamasıdır. Görüş alanının genişlemesiyle beraber, sürücünün daha geniş bir aralıktaki potansiyel tehlikelerden haberdar olması sağlanır. Başka bir deyişle, aynanın bu şekli güvenliği arttıran bir özelliktir.

Bu yüzden bazı sert köşelerde ve dönüşlerde de konveks şekilli aynaların yerleştirildiğini görebilirsiniz. Ancak köşelerde yer alan bu aynaların konveks şekli, genellikle otomobillerin yan aynalarındakine göre çok daha bariz bir şekilde belirgindir.

Ne yazık ki, daha geniş bir açıyı görebilme yeteneği, cisimlerin boyutlarının bozulmasına sebep olarak daha küçük ve uzakta görülmelerine sebep olur. Bu yüzden bir çok yerde bu tür aynaların üzerinde “aynadaki cisimler göründüklerinden daha yakındadır” uyarısı kazınmıştır.

Elbette konveks aynaların avantajlarını sunarken dezavantajlarını en aza indirmek için pek çok çalışma yapıldı. Örneğin Pensilvanya’daki Drexel Üniversitesi’nde bir matematik profesörü olan Dr. R. Andrew Hicks, 2012 yılında ABD’de aldığı bir patentte, minimum bozulma ile 45 derece görüş alanı verebilen bir ayna oluşturmasını sağlayan ve binlerce hesaplamayı içeren bir algoritma ile yarattığı bir tasarım oluşturdu.

Hicks’in o sırada yaptığı bir açıklamaya göre, bu tasarım “bir disko topu gibi” çok sayıda küçük aynanın farklı açılarla bir araya gelmesiyle bir yüzey oluşturuyordu. Algoritma, sürücünün daha geniş bir açıyı görebilmesini sağlamak için bu yüzeydeki her bir küçük parçanın açısını belirliyordu.