Uzayda Uzun Süre Kalmak, Bakın İnsan Vücudunda Neler Yapıyormuş...
Uzayda uzun süre kalmak zorunda olan astronot ve kozmonotların vücutlarında önemli değişimler olduğunu biliyor muydunuz?
Düşük yerçekiminde bulunmak, hiç bir zaman uzun
süreli ağırlıksızlık ile baş etmek zorunda kalmayan anatomimizde
bazı değişikliklere sebep oluyor. Kemikler kalsiyum kaybediyor,
kalbin şekli ve boyutu değişiyor, gözler şekillerini kaybediyor ve
büyük endişelerden biri de, uzun süre boyunca uzayda kalmanın bazı
kalıcı nörodejenerasyonlara sebep olma ihtimali olarak öne çıkıyor.
Science Advances üzerinde yayınlanan bir araştırmada, bir
araştırmacı ekibi Uluslararası Uzay İstasyonu'nda
ortalamada 6'şar ay geçirmiş olan Rus Uzay Ajansı
Roscosmos'a dahil 11 kozmonotun beyinlerini
inceledi. Düşük yerçekiminde geçirilen ayların sinir sistemine
kalıcı bir hasar verdiğini öneren herhangi bir kanıt bulunmadı.
Ayrıca bulgular, beynin düşük yerçekiminde kendisini nasıl tekrar
düzenlediğine dair de önemli bilgiler sunuyor. Kozmonotların
beyinleri difüzyon MRI gibi görüntüleme yöntemleri ile uzaya
uçuştan önce ve Dünya'ya döndükten dokuz gün sonra tarandı. Sekizi
de, uzay görevinden dönmelerinden sonraki yedi ay içerisinde üçüncü
bir kez daha tarandı.
Ekibin beyinde fark ettiği ilginç değişikliklerin arasında
beynin üst kısmında gri madde dokusunda sayısal artış ve frontal ve
parietal lobları temporal lobdan ayıran bölgedeki gri maddede
azalma bulunuyordu. Ancak ekip, bu değişimlerin sadece beyin
sıvısındaki değişimden kaynaklandığını ve toplam madde miktarının
değişmediğini belirtiyor.
Yerçekimi olmayan ortamlarda vücut sıvıları kafaya doğru ilerleme eğilimine sahip. Sıvıdaki bu değişim, beynin kendisinin de düşük çekimli ortamda başın üst kısmına doğru ilerlediğine yönelik gözlemleri destekliyor. Sekiz kozmonot yedi ay sonrasında tekrar incelendiklerinde değişiklikler büyük miktarda tersine dönmüştü ancak ekip, düzelmenin beynin üst kısmında alt kısmına göre daha belirgin olduğunu buldu. Ayrıca ekip, kozmonotların görüşlerinde de değişiklik bulunduğunu, uzayda kaldıktan sonra görme keskinliğinin azaldığını da belirtti.