TEST: Windows 7 RC - 1. Bölüm
1. Bölüm: Windows 7 RC CHIP Online'ın detaylı testinde: Yeni Windows gerçekten çok mu iyi?
Microsoft, halka açık nihai sürüm adayı (RC) testi ile kullanıcıları ikna etmek istiyor: Windows 7'nin tüm zamanların en iyi Windows'u olduğunu iddia ediyor. CHIP Online neredeyse tamamlanmış olan Windows 7'yi test etti. Windows 7, CHIP test merkezinde selefleri Windows Vista ve XP'ye karşı savaştı ve tüm kulvarlarda zaferi göğüsledi.
Yeni Windows geliyor: Nihayet netbook kullanıcıları bile tozlanmış Windows XP'yi son yolculuğuna uğurlayabilir. Ama Microsoft daha fazlasını istiyor. Vista'nın kaba Kullanıcı Hesabı Denetimi'nden veya kendi kafasına göre değişen Explorer görünümlerinden bıkanlar birkaç dakika içerisinde kayıtsız şartsız Microsoft'un çiçeği burnunda işletim sistemine geçiş yapmalı. Daha şimdiden eleştirmenler ve kullanıcılar ikna oldu: Windows 7 süper olacak.
Fakat devrim gerçekte ne kadar büyük? Bu sorunun cevabı yeni Windows'un performans, güvenlik, istikrar ve kullanıcı dostu olma kriterlerinde beklentileri ne kadar iyi yerine getirdiğine bağlı olacak. CHIP Online büyük ve küçük tüm iyileştirmeleri detaylıca inceliyor ve yeni Windows'un ne gerçekte ne kadar iyi olduğunu açıklıyor.
Download: Windows 7 RC
Arabirim: Windows ile daha güzel çalışmak - I
Görev çubuğunun baştan aşağı yeniden elden geçirilmesi ve tamamen yenilenmiş bir pencere yönetimi Windows 7'yi tüm zamanların en üretken Windows'u yapacak.
Görev çubuğu pencere başlıkları yerine varsayılan olarak uygulamaların büyük ikonlarını gösteriyor. Fare ile ikonun üzerine geldiğiniz anda açılmış tüm pencere ve alt pencerelerin ön izlemesini görüyorsunuz. Fare imlecini bir ön izlemenin üstüne getirdiğinizde Windows 7 o pencereyi ön plana getiriyor; diğer açık pencereler ise çerçeveleri hariç tamamen şeffaf hale geliyorlar. Hatta yeni bir X-butonu ile pencereyi kapatabiliyorsunuz; buna açık olan Internet Explorer sekmeleri de dâhil. O an çalıştırılan işlemler yeşil bir belirteç ile vurgulanıyor; mesela Internet Explorer'dan indirilen dosyalar. Bunların toplamında ise yeni görev çubuğu aynı anda açılmış birçok pencere ile çalışmayı hızlandırıyor ve keskinleştiriyor.
Görev çubuğundaki bir ikona sağ tıkladığınızda yeni zıplayan
listeler (Jump Lists) beliriyor. İçeriğe bağlı olan bu menüler bir
uygulamayla en son hangi dokümanları açtığınızı hatırlıyor ve hızlı
kısayollar sunuyor. Manüel "iğneleme" (pin) ile listede hangi
dokümanların sıralanacağı belirlenebiliyor. Bunun dışında zıplayan
listelerde programların sıkça kullanılan özelliklerini de
bulabiliyorsunuz: Mesela Internet Explorer'ın zıplayan listesinden
InPrivate oturumu başlatabilir veya yeni bir tarayıcı sekmesi
açabilirsiniz. Buna karşın Windows Media Player'ın zıplayan
listesinde en son oynattığınız albümleri/şarkıları veya listeleri
görebiliyorsunuz.
Buna benzer bir konsepti başlat menüsü de sunuyor. En son üzerinde çalışılan dokümanların bulunduğu tek bir liste yerine artık her uygulama için ayrı bir liste beliriyor. Listede hangi girdilerin bulunması gerektiğine yine iğneleme ile karar verebiliyorsunuz.
Download: Windows 7 RC
Arabirim: Windows ile daha güzel çalışmak - II
AeroPeek ve Snap: Yeni pencere yönetimi
Microsoft, Windows 7 ile kenar çubuğuna veda ediyor. Ama yine de
gadget'lar varlığını sürdürmeye devam ediyor. Saat, takvim, hava
durumu ve RSS okuyucu gibi mini programlar artık masaüstüne
serbestçe yerleştirilebiliyor. AeroPeek bu yardımcıları sürekli göz
önünde bulundurmanızı sağlıyor. Fare ile görev çubuğunun sağındaki
"ShowDesktop" alanına geldiğinizde Windows tüm pencereleri
şeffaflaştırıyor ve gadget'ları görmenizi sağlıyor. [Windows] +
[Boşluk tuşu] ile bu özelliğe daha hızlı bir şekilde
erişebilirsiniz. Tüm gadget'ları ön plana getirmek içinse [Windows]
+ [G] kombinasyonunu kullanabilirsiniz. Bu da yeni: Aero Peek,
[Alt] + [Tab] ile pencereler arası geçiş yaparken o an
odaklandığınız pencereyi öne çıkarıp diğerlerini çerçeveleri hariç
şeffaflaştırıyor.
Aero Shake: Salla pencereyi
Microsoft pencere yönetimindeki üçüncü yeniliği olarak, AeroShake'i
sunuyor. Bu sallama-fonksiyonu WMP, e-posta istemcisi, tarayıcı ve
Word dokümanı gibi birçok pencere sürekli açıkken bile dikkatinizi
kaybetmeden çalışmanızı sağlıyor. O an ihtiyacınız olan pencereyi
fare ile tutun ve sağa-sola doğru sallayın; Windows diğer tüm
pencereleri minimize eder. Aynı pencereyi tekrar salladığınızda ise
pencereler tekrar eski konumlarına geri döner. AeroShake'i de
[Windows] + [Home] tuş kombinasyonu ile kullanabilirsiniz.
Şimdiye kadar diğer işletim sistemlerinin yakınlaştırma özelliğine kıskançlıkla bakanlar yeniden elden geçirilmiş Magnifier (masaüstü büyüteci) ile masaüstünde çalışmayı çok daha rahat hale getiren bir yardımcıya sahip oluyor. [Windows] + [+/-] ile seviye seviye yakınlaştırma ve uzaklaştırma yapmak mümkün. Her basışta ne kadar hassasiyetle yakınlaştırma yapılacağı dahi belirleyebiliyorsunuz. Masaüstünü yakınlaştırma ve uzaklaştırmayı yüzde 25 ila yüzde 400'lük basamaklarla yapabiliyorsunuz.
Download: Windows 7 RC
Arabirim: Windows ile daha güzel çalışmak - III
Kişiselleştirme: Pencereleri süslemek
Kişisel masaüstü tasarımını tercih eden kullanıcılar Windows 7 ile
çok mutlu olacak. Sadece tek bir tık ile Windows 7'nin Aero
temaları arasında geçiş yapılabiliyor. Daha birçoğu ise ücretsiz
olarak indirilmeye sunuluyor. Yeni kişiselleştirme fonksiyonları
ile Windows'a kendinize has bir görünüm de verebilirsiniz.
Kendi başınıza yapılandırabileceğiniz duvar kağıdı slayt gösterisinden, kenarlık ve görev çubuğu rengi, ses düzeni, ekran koruyucusu ve fare rengine kadar her ince ayar imkânı var. Bu sayede hayalinizdeki masaüstünü kendiniz oluşturabilirsiniz.
Windows işletim sistemlerinde hep kişisel süsleme imkânlarına yer verilmiştir fakat şimdiye kadar tamamen kişisel bir masaüstü hazırlamak hiç bu kadar kolay olmamıştı.
Download: Windows 7 RC
Araçlar ve fonksiyonlar: İşte bunlar yeni - I
Her yenilik ilk defa kullanılan kütüphane yapısı veya HomeGroup konsepti gibi ilk bakışta bariz bir şekilde belli olmuyor. Windows 7'nin zekici fonksiyonlarının birçoğu arayüzün derinliklerinde bulunuyor.
Kütüphaneler yeni Homegroup konsepti ile birleştirildiğinde daha da
çok anlam kazanıyor. Homegroup şimdiye kadar kullanılan dolambaçlı
ağ yapılandırmasının yerine geçiyor. Windows 7 daha kurulum
aşamasında Homegroup oluşturulmasına izin veriyor. Kurulum
programından elde ettiğiniz tek şey bir parola oluyor. Bu parola
ile diğer tüm Windows 7 bilgisayarlarından birkaç fare tıklaması
ile Homegroup'un içine girebiliyorsunuz.
Homegroup'a girişte, tik atma yöntemi ile hangi kütüphanelerin (dokümanlar, müzik, videolar ve resimler) ağ katılımcılarına açılacağına karar veriyorsunuz. Windows 7 bunu yaparken kaydetme yerine göre otomatikman bazı hakları dağıtıyor. Umuma açık alanlarda tüm dosyalarda okuma/yazma/değiştirme hakkı açık durumda iken, kişisel klasörlerde sadece okuma izni veriliyor. Bu hak dağıtımı ağ katılımcılarının yanlışlıkla önemli dokümanları değiştirmelerinin önüne geçiyor.
Takılı cihazların ve yazıcıların yönetildiği alan da yeni bir
kabuğa kavuşmuş. Bu iş için tahsis edilmiş özel bir pencerede
kullanıcılar her donanıma has tipik fonksiyonlara ulaşabiliyor:
Örneğin bir depolama biriminin kayıt klasörü, dijital fotoğraf
makinelerinin aktarma fonksiyonu veya PC ikonuna tıklama ile sistem
ayarlarına ulaşma. Ufak resimler cihazların gerçeğine o kadar
benziyor ki, ilk bakışta hangi cihaz olduğu hemen anlaşılıyor.
Daha kullanıcı dostu olan yeni bir fonksiyon ise Device Stage. Bir Nokia 5800 XpressMusic ve bir Sony Ericsson C905 ile yaptığımız testte cihazları taktıktan hemen sonra şık, grafiksel bir arayüz ile cihazın tipik fonksiyonlarına erişim sunan özelleştirilmiş bir pencere belirdi. Desteklenen cihazların listesi şimdilik çok kısa, fakat Windows 7'nin nihai sürümüne kadar bu durum bayağı bir değişecektir.
Download: Windows 7 RC
Araçlar ve fonksiyonlar: İşte bunlar yeni - II
Sanal disk bölümleri ve ISO'lar
Windows 7 arayüzünün daha da derinliklerinde zekice özelliklerden
biri ise sanal disk sürücüleri. Disk Yönetimi'ne girip birkaç
adımda sanal bir sabit disk (VHD: Virtual Hard Disk)
oluşturabilirsiniz. Bunu yaptığınızda fiziksel diskin dinamik
biçimde büyüyen veya sabit bir bölümünü verilerinizi organize etmek
için kullanabiliyorsunuz. Burada mesleki açıdan ihtiyacınız olan
dokümanları barındırabilir bunları kolayca sistemin geri kalanından
ayırabilirsiniz. Ek bir özellik daha: Sanal disk bölümleri bir veri
taşıyıcıya aktarılabiliyor ve farklı bir bilgisayara
bağlanabiliyor. Hatta Windows 7'nin Enterprise ve Ultimate
sürümlerine sahip kişiler VHD'yi ön yükleme yapabilen bir medya
olarak da kullanabiliyor.
Ayrıca Windows 7 nihayet ISO formatındaki CD ve DVD görüntüleriyle baş edebilmeyi öğrendi. ISO imajına çift tıkladığında hemen uygun yazdırma seçeneklerini sunan bir pencere açılıyor.
Geliştiriciler ses tanıma fonksiyonunda da ilerleme kaydettiler.
Şık bir sihirbaz ses tanıma özelliğini yapılandırmada size yardımcı
oluyor ve ilk cümlelerinizle alıştırma yapıyor. Alıştırma sürecinin
sonunda bilgisayarı ses komutları ile rahatça kontrol
edebiliyorsunuz, hatta sesinizle doküman ve e-posta
yazdırabiliyorsunuz.
El yazısı tanıma da akıllı alıştırma programı sayesinde daha iyi hale geldi. Özellikle Windows 7'nin dokunmatik fonksiyonlarını kullanabilen kişiler bu iyileştirmenin nimetlerinden faydalanacak. Örneğin bir kalem veya parmak ile kısa cümleler kayda alınabiliyor.
Windows Server 2008 ile beraber kullanımda beliren
yenilikler
Özellikle iki muhteşem yenilik Windows 7'yi mesleki hayatında
kullananlara hitap ediyor. "Direct Access" sayesinde özel sanal
ağlar (VPN) oluşturmaya gerek kalmadan evinizden hızlıca firma
ağına bağlanabileceksiniz. Yeni BranchCaching firma ağından web
sitelerine veya indireceğiniz dosyalara çok daha hızlı ulaşmanızı
sağlıyor. Bu hızlanma, sorgulanmış verilerin yerel olarak veya
merkezi ağda ön belleğe alınmasıyla sağlanıyor.
Download: Windows 7 RC
Yazılım: Yeni ve eksik programlar - I
Az ve öz: Windows 7'nin geliştiricileri bu sloganı baz aldılar ve standart kurulumda Windows Mail veya Movie Maker gibi yazılımlardan vazgeçtiler. Elbette dışarıdan takviye mümkün, onun ismi de Windows Live hizmetlerini bir araya getiren Windows Live Suite.
Bu önemli programlardan feragat etme kararı Microsoft'un Windows'u
tekel olarak kullandığı iddialarına verdiği yanıt olabilir.
Kullanıcı için bu, Microsoft'a bir kez daha mecburen kaydolma
anlamına gelebilir. Diğer yandan tekil programların kendilerine has
dosyalarla ilişkilendirilmesi için uzun uzadıya yapılandırılmaları
gerekiyor. Bu konuda açık kaynak kodlu, iyi bir yazılım daha iyi
alternatifi temsil edebilir.
Download: Windows Live Suite 2009
Windows Media Player 12'deki en büyük yenilik internette
yaygınlaşmış AAC ve H.264 ses/video codec'lerini beraberinde
getirmesi oluyor. Bu sayede tüm Windows sürümleri "kutudan çıktığı
an" bu tip formatları oynatabilecek. Bunun dışında Microsoft
oynatıcının dış görünüşünü de belirgin derecede iyileştirdi. Hem
ses hem de video oynatımı için daha basit görünümlü bir oynatıcı
sunuluyor: Bu görünümde kontrol öğeleri hafifçe saydamlaşıyor ve
video/albüm kapağı ön plana çıkıyor. Pencereye hafifçe
dokunulduğunda ise öğeler tekrar belirginleşiyor.
Download: Windows 7 RC
Yazılım: Yeni ve eksik programlar - II
Küçük yardımcıların işlevleri artık daha
büyük
Bazen işin en büyük kısmını halledenler çok ufak araçlardır.
Microsoft bunun farkına vardı ve hem WordPad hem de hesap
makinesinde iyileştirmeler yaptı. Sade metin düzenleme programı
Ribbon menü düzeni sayesinde karmaşık metin dokümanlarına elverişli
oluyor. Metin ve resim biçimlendirme beklenilenden çok daha kolay
ve pratik bir kaydıraç görüntü kesitini neredeyse sınırsız biçimde
kontrol edebiliyor.
Hesap makinesi artık standart, bilimsel, programcı ve istatistiksel olmak üzere dört farklı modda çalışıyor. Bunun dışında birim dönüştürme ve tarih hesaplama gibi pratik özellikler de sunuyor. Microsoft, PDF rakibi XPS için XPS Viewer'ı ön yüklü olarak sunuyor.
Öyle görünüyor ki, Microsoft rakibinden örnek alarak Windows
sisteminde akıllı bir konsol sunuyor. 2.0 sürümündeki PowerShell
ile yöneticiler ağdan gerekli bilgileri alabilir. Tecrübeli
kullanıcılar konsol yardımıyla Windows bilgisayarlarını her
zamankinden daha otomatik hale getirebilir.
Sadece bu da değil: Microsoft harici olarak indirilebilen PowerShell'i ön yüklü olarak sunmakla kalmıyor. Kullanıcılar ve yöneticiler tümleşik script-ortamı (ISE) ile kendilerine has bakım script'leri yazabiliyorlar.
Download: Windows 7 RC
Güvenlik: Birçok iyileştirme - I
Vista tüm zamanların en güvenli Windows'u olmuştu. Şimdiyse Windows 7, yeni araçlar ve düzenlenmiş bir Kullanıcı Hesabı Denetimi ile güvenlik konusunda büyük bir sıçrama yaratacağını iddia ediyor.
Microsoft, Windows 7 RC'de kullanıcı istekleriyle ve güvenliği bir potada eriten, yeniden elden geçirilmiş bir konsept sunuyor. Windows 7'de beliren UAC diyalogları üçte bir oranında azaltıldı ve artık UAC ayarlarını değiştirme sırasında da kullanıcı onayı isteniyor. Testlerde Windows 7, Vista ile karşılaştırıldığında belirgin derecede daha az talepkâr olduğunu gösterdi.
Birçok güvenlik özelliği gibi UAC de yeni Action Center üzerinden
kontrol ediliyor. Şık bir arayüz üzerinden virüs ve spyware
korumasını, Windows Update'i, güvenlik duvarını, internet ayalarını
ve (eğer mevcutsa) ağ erişimi korumasını (NAP) kontrol
edebiliyorsunuz. Action Center bunun dışında tipik bakım işlerini
de yönetiyor. Tek bir tıklama ile güvenilirlik raporları
hazırlayabiliyor veya kişisel klasörlerinizin yedeğini
alabiliyorsunuz.
Kolayca kullanılabilen yedekleme ve geri yükleme özellikleri tüm
Windows 7 sürümlerinde sunuluyor. Microsoft çokça eleştirilen
karmaşık aşamaları mümkün mertebe basitleştirdi. Daha az tıklama
ile kişisel klasörlerinizi düzenli aralıklarla yedekletebilirsiniz.
Aynı şekilde komple sistem yedeklemesi için bir kurtarma CD'si
oluşturmak da çok kolay. Anlaşılır dilde hazırlanmış yönergeler
deneyimi olmayan PC kullanıcılarını bile sıkça yedek almaya
yöneltebilir. Ne yazık ki, sadece pahalı Enterprise ve Ultimate
sürümleri ağ sürücüsüne yedekleme yapmayı destekliyor.
Buna ek olarak akıllı sürücü-gölge-kopyası hizmeti de süregelmeye devam ediyor. İçerik menüsüne göz atmak yeterli; özellikler bölümünde sürücü ve klasör geçmişini kurcalayıp farklı doküman sürümleri arasında seçim yapabiliyorsunuz. Dosyalarının ara durumlarını düzenli olarak kaydetmeyenler bu fonksiyon ile birçok eziyetten kurtulabilir.
Download: Windows 7 RC
Güvenlik: Birçok iyileştirme - II
IE8 sayesinde daha fazla güvenlik
Windows 7 standart olarak yeni
Internet Explorer 8'i sunuyor. Microsoft
tarayıcısı selefiyle karşılaştırıldığında sadece çok daha hızlı
çalışmakla kalmıyor, aynı zamanda yeni güvenlik özellikleri içeren
dopdolu bir liste ile geliyor. Korumalı Mod (Protected Mode) ve
Veri Yürütme Engellemesi (DEP) saldırganların en az hakka sahip
olmasını ve bellek korumasını kolayca atlatamamalarını sağlıyor.
SmartScreen Filtresi ise yemleme ve zararlılara karşı korumadan
sorumlu.
Popüler Cross-Site-Scripting (XSS) saldırılarına karşı yine yeni bir filtre koruma sağlıyor. "Porno Modu" lakaplı InPrivate Göz Atma kişisel verilerin de korunmasını sağlıyor. Özellikle alternatif tarayıcı entegrasyonuna karar veremeyen firma bilgisayarları için IE8 güvenlik konusunda büyük bir adımı teşkil ediyor. Yaptığımız harici uygulama testinde IE8'in güvenlik özellikleri hakkında daha detaylı bilgi elde edebilirsiniz.
Ne yazık ki, yine iki farklı güvenlik konsepti sadece Windows 7
Enterprise ve Ultimate sürümlerine sunuluyor. Bunların arasında
Vista'da girişi yapılan BitLocker sürücü şifreleme özelliği var.
BitLocker, saldırgan diske fiziksel erişim sağlasa dahi içindeki
verilere erişememesini sağlıyor. Windows 7 bu özelliği BitLocker To
Go ile genişletiyor ve USB bellekler gibi harici veri
taşıyıcılarına da destek veriyor.
Artık yazılım sınırlandırmaları yeni AppLocker'dan da destek alabiliyor. Burada yöneticiler sistemde hangi programların çalıştırılabileceğine karar veriyor. Dosya yolu ve Hash-kurallarına ek olarak Microsoft, "Yayımlayıcı Kuralları"nı da (Publisher Rules) paylaştırma imkânı sunuyor. Böylece örneğin sadece geçerli Microsoft-sertifikasına sahip programlar çalıştırılabiliyor.
Makalemizin ilk bölümü burada bitti. İkinci bölümde kaput altındaki teknik yenilikler, performans ve benchmark testlerinin yanında hangi Windows 7 sürümünün hangi bileşenleri ve fonksiyonları desteklediğinden bahsedeceğiz. Resim galerimizde Windows 7 RC'den alınan yüksek kaliteli görüntülere göz atabilirsiniz.
Download: Windows 7 RC