Tek PC'de İki Monitör Keyfi

Aynı anda Word ve Excel ile çalışın, internette sörf yapın, aynı zamanda müzik dinleyin, yanında birde CD yazdırın... Sorun yok, günümüz diz üstü ve masa üstü bilgisayarlarının pek çoğu bu performansı kaldırabilecek nitelikte. Peki ya monitörümüz? Pencereleri üst üste açıyoruz, görev çubuğumuzdaki öğeler görünmez hale geliyor, masa üstümüz karman çorman. Bir pencereden diğerine atlarken kaybettiğimiz zaman ve yanında stress hediye... Artık tüm bunlara yavaş yavaş veda etme vaktimiz geldi.

Çözüm: İkinci bir monitör. Yeteri kadar yere sahip olacaksınız, aynı zamanda hemen herşeyde gözünüzün önünde olacak ve çok daha rahat çalışacaksınız. Oyunlarda çok daha önce reaksiyon gösterecek ve tahmini gerçekten zor stratejiler geliştireceksiniz. İki monitör ile gerçekten çok daha güzel. Yalnız hangi uygulamalarda çok monitörlü sistem kullanmak daha kullanışlı ve mantıklı? Çok monitörlü bir sistemi hazırlarken, Grafik Kartı' mızda nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Tüm cevapları bu yazımızda bulacaksınız...

Dikkat:Yazının sonunda adım adım çift ekran bağlantısının nasıl yapılacağı anlatılıyor. Mutlaka bir göz atın!

Doğru kombinasyon

Prensipte; iki monitör için tüm kombinasyon olasıkları açık olsada, hepsinin avantaj ve dezavantajları mevcut. Ancak her kombinasyon her uygulama için herzaman uyumlu ve mantıklı değil.

Tabiiki, büyük boyutta ve yüksek çözünürlükte TFT Monitörler kullanmak bir çok avantaj sağladığı kadar, oldukçada pahalı. Grafik kartımızda böyle yüksek çözünürlüklere uyumlu olmalı. Özelliklede grafik çözünürlüğü yüksek oyunlarda, monitörlerimizden biri, dengesizliğe neden olabilir.

İki tane daha küçük monitör ile kuracağımız bir kombinasyon ise; tabiiki daha düşük bir çözünürlükle karşımıza çıkacak, ancak aynı işlevi görmesinin yanı sıra daha ucuza malolarak tasarruf sağlayacaktır. Oyunlardada çok monitörlü bir çözüm oldukça rahatlık sağlıyor. Ancak yüksek performans harcayan yoğun çözünürlükteki oyunlar karşısında ekran kartınız oyun bozanlık ediyorsa monitörlerden birini kapatabilir ve daha düşük bir çözünürlüğe ayarlıyabilirsiniz.

TFT & TFT Kombinasyonu Çok monitörlü bir sistem hazırlarken kurulabilecek en mantıklı varyasyon, ancak aynı zamanda çokta pahalı. Ancak en az enerji ihtiyacı duyan, masamızda en az yeri kaplayan, en kullanışlı ve en şık olanda bu kombinasyon. Dijital DVI'a sahip aynı marka iki adet TFT ile, en iyi görüntü kalitesine sahip olacaksınız.

TFT ve CRT Kombinasyonu Aslında bu iki farklı teknoloji; Tüp monitör (CRT) ve TFT kombinasyonu prensipte iyi çalışmakta. Sorun; CRT üzerinde çok parlak çözünürlükte bir uygulama başlatınca oluşmakta. Eğer böyle parlak çözünürlükteki resim, film gibi uygulamaları çift monitör ile izlemeye kalkarsanız, iki monitör arasındaki geçişler sırasında başınıza ağrılar girecektir. CRT monitörü sadece analog bağlayabildiğimiz için; resim kaliteside iki monitörde asla aynı olmayacaktır. Siz bu iki monitör tipinden birinde karar kılana dek,bu karışım sizin için sadece geçici bir çözüm olacaktır.

CRT & CRT Kombinasyonu Tabiiki en hesaplı varyasyon. Sorunsuz çalışıyor ve aynı anda iki monitör ile görüntü kalitesi hiçte fena değil. Ancak bu kombinasyonumuz; çok daha fazla yer işgal ediyor, çok fazla enerji tüketiyor vede sadece en kötü görüntü çözünürlüğüne sahip anolog bağlantıya izin veriyor. Bunun yanında, CTR monitörlerin en doğal renkleri sunduğunuda göz ardı etmemek gerekiyor.

Bu varyasyon; seyyar cihazların tüm pratikliğine rağmen büyük ekran TFT kalitesinin değerini bilen kullanıcıların seçimi. Bilhassa büro işleri için onayladığımız dizüstü ve büyük bir TFT kombinasyonu için gereken, notebook umuzdan analog yada dijital bir monitör çıkışı. Ancak genelde Notebook TFT monitörlerinin, normal TFT monitörlere oranlar çok daha küçük olamaları ve alışılmışın dışında çözünürlükler ile paralel kullanımda zorluk çıkarmaları ise bir dezavantaj. Bundan başka, dizüstü ekran kartları iki farklı çözünürlüklerde herzaman başarılı olamıyorlar.

Gerçekten ihtiyacınız var mı?

Henüz bir kaç yıl öncesine kadar çok monitör ile çalışma ihtiyacı, hemen hiç yoktu. Artık iki monitör kullanmak için yeteri kadar sebebimiz var. Ayrıca çift monitör sahibi olmak hiçte sandığınız kadar pahalıda değil.

Bankacı, Mimar yada Mühendis; çift monitörlü bir PC' den ilk istifade eden siz olun. Eskiden koşarak gittiğimiz ve bize oldukça pahalıya malolan bilgisayar kursları aldatmacası vardı. Oysa bugün herkez hiç bir kursa ihtiyaç duymaksızın bilgisayar kullanabiliyor; internette gezinmek, e-posta yazmak, word ve excell ile çalışmak çocuk oyuncağı.

Ofis Uygulamaları
Büro çalışanlarının 17 yada 19 inç monitörleri; Word, excel, randevu defteri, e-posta ve belki birde internet tarayıcısı vs.. ile dolup taşar. İkinci bir monitör ise tüm düzeni sağlayacak ve daha geniş bir görünüm kazandıracaktır. Böylece işinizi daha iyi ve daha hızlı yapabileceksiniz. Genellikle büro işleri için 400 € dan daha az bir maliyetle iki adet 17 inç monitör yeterli olacaktır.

Oyunlar
Çift monitörlü sistememimiz, özellikle 3D Shooter, Strateji ve Uçuş Simulasyonu gibi oyunlarda bize oldukça destek olacak. Örneğin; AGE of Empires 3 oyununda muharebe alanını tüm ayrıntısı ile görmek, 3D Shooter, Doom 3 ve HalfLife 2 de rakibimizi daha önce görmek yada Microsoft' un Flight Simulator 2003/2004'ünde daha yoğun uçuş saatleri... Dikkat etmemiz gereken ise; oyunlardaki çözünürlük ve görünüm kalitesine uygun grafik kartı kullanmak. Oyun müptelalarına kaliteli çözünürlükte ve tanesi 400 € civarında 19'' CTR monitör önerirken, diğer kullanıcılara aynı fiyata iki adet 17'' TFT yada tanesi 600 € civarında iki adet 19 inç TFT monitör tavsiye ediyoruz.

CAD ve Grafik tasarımı
PhotoShop, Quark Xpress yada AutoCAD gibi programlar için tek bir standart monitör, gereken geniş alan için asla yeterli olamıyor. Çok büyük monitörler ise oldukça pahalı olduğundan, Grafikerlerin pek çoğu; çok daha ucuza mal olan çift monitörlü bir sistemi tercih etmekte. Baskılarınız için kaliteli bir ana monitörün yanında araçlarınız iiçin birde TFT yada CTR monitörden oluşan kombinasyon işinizi görecektir. Profesyonel Grafikerler için 2500 € civarında bir maliyete sahip; bir adet 21'' ve bir adet 20'' monitör kombinasyonunu önerirken, fiyat alternatifiniz; 600 € civarında kaliteli iki adet 19'' monitör.

Ses ve Video Çalışmaları
Karışık müzik parçalarını bestelemek yada aranje etmek, yepyeni dans şarkılarından bir karışım hazırlamak yada video parçalarınızdan büyüleyici bir film oluşturmak için Adobe Premire, Avid Liquid ve Pro Tools gibi A/V yazılımlardan yararlanıyorsunuz, ancak oldukçada geniş bir bakış açısına ihtiyaç duyuyorsunuz. A/V (audio/video ''ses/video'') dosyaları ile bir taraftan araçlarımız ile çalışırken aynı zamanda onları dinlemek yada izlemek için ikinci bir monitöre ihtiyaç duyarız. Ses çalışmalarınız için minimum 19'' ve tanesi 250 € luk iki adet Duo TFT monitör öneriyoruz. Video çalışmalarınız için ise tanesi 600 € dan iki adet wide screen formatında 20'' TFT gerekiyor.

Dikkatli olmamız gerek noktalar

Basitçe iki adet monitörü alıp, gelişigüzel bir şekilde ekran kartımıza bağlamak pekde mantıklı bir davranış olmayacaktır. Emin olunki çoklu monitör bir sistem hazırlarken dikkat etmemiz gereken pek çok şey var.

Daha Dar Çerçeve Monitörümüzü kaplayan çerçeveler ne kadar dar ve ince olursa, bizde iki monitör arasında mekik dokuyan gözlerimizi okadar rahat ettiririz. Şu anda piyasada bulunan en dar çerçeveli monitörler 12mm. civarında.

Aynı teknik özelliklere sahip olmalılar Ya iki adet TFT yada iki adet CTR seçmeli. İki farklı teknik özellik taşıyan monitör canınızı oldukça sıkabilir.

Aynı tip olsunlar İdeal Multi Monitör sistemi aynı görünüme sahip iki monitörden oluşmalı. Eğer monitörleriniz arasında boyut, format yada resim kalitesi gibi farklılar olursa; renk, ışık ve kontrast gibi konularda sizi oldukça rahatsız edebilirler.

Çözünürlük aynı olmalı Özelliklede dizüstü pc lerin ekran kartları, Dual Sistemde; farklı çözünürlükte iki monitör için herzaman uygun olmayabilir. Bunun dışında, farklı çözünürlükler gözlerimiz içinde oldukça rahatsız edici olacaktır.

Aynı tip sinyal türü En iyisi her iki monitörüde ya analog yada diijital bağlamak. Farklı tür sinyal çıkışları aynı tip monitörlerde bile farklı görüntü kalitesine yol açacaktır. Dijital bağlantı ile en kalitili görüntğye sahip olurken, can sıkıcı ekran ayarları ile uğraşmak zorundada kalmayacaksınız.

Multi Monitör Oyunlar İçin Dayanıklı PC Sistemi Bir oyunu çift monitörlü bir sistemde oynayabilmek için öncelikli gereksinimimiz güçlü bir bilgisayar sistemine sahip olmaktır. Grafik Kartımızı ve CPU umuzu yükseltmek; kaçınılmaz masraf listemize bu hafta bir numarayı paylaşıyor. SLI ve CrossFire gibi çift ekran kartlı sistemler ise, multi monitör konusunda oldukça yeni ve pahalı.

Aynı tür Video çıkışı Hemen sadece en yeni Grafik kartlarında var olan iki DVI çıkışı, bizlere şu anda mümkün en kaliteli görüntüyü sunmakta. Diğer Ekran kartları için ise bir adaptör yardımıyla dijital çıkışı analog olarak kullanabilmek mümkün ancak tam tersi bir kombinasyon mümkün değil.

Grafik Kartı ayarları

Sıra geldi monitörlerimizi grafik kartımıza bağlamaya. Multi Monitör sistemimiz için Ekran Kartı ayarlarınıda doğru yapmamız gerekiyor. Chip Online yardımıyla basitçe ayarlarınızı yapın.

Sürücü ayarları arasında, monitörünüzü nVidia' nın GeForce serisi mi yoksa ATI nin Radeon Koleksiyonu üzerinemi bağladığımıza göre farklılıklar oluşuyor.

Dikkat : Eğer çok monitörlü sisteminizi bir Radeon kartı üzerine kurmayı planlıyorsanız Catalyst Control Center (CCC) sürücü versionunu kullanmanız ve bunun içinde Microsoft Net Framework yüklenemeniz gerekiyor. nVidia kartınızda ise normal Forceware-Sürücüsü işinizi görecektir.

Klon Modu Genellikle sunumlarımız için ideal bu düzende aynı görüntü, iki monitöre yansıyacak. Çözünürlük ve resim tekrarlama sıklığı (Frame Rate) aynı olmak zorunda.

Span Modu / Görüntüyü Bölün Bu modda masa üstünü dikey veya yatay olarak iki monitöre bölüştürmek mümkün. Çözünürlük ve resim tekrarlama sıklığı aynı olmak zorunda.

Dual View / Masa Üstünü Genişletin Bu seçenenk Notebook' lar için oldukça iyi ve kullanışlı; Span Modunda olduğu gibi masa üstümüz ikiye bölünecek ancak bu sefer çözünürlük ve resim tekrarlama sıklığı aynı olmak zorunda değil.

Adım adım rehberler:
ATI Dual Monitör Ayarları
nVidia Dual Monitör Ayarları

Ücretsiz Araçlar ile Multi Monitör kolaylığı

Dual Monitör sisteminizde rahatça çalışabilmeniz için, donanımınıza uygun yazılımlarıda kullanabilirsiniz. Chip Online sizin için en iyi ücretsiz program ve araçları araştırdı.

FastStone Image Viewer Bu ücretsiz yazılım, bize JPEG, GIF, TIFF gibi tüm önemli resim formatlarını gösteriyor ve gerekli boyutlarda çeişitli çalışma fonksiyonları sunuyor. Yeni versiyonunda Dual Monitör sistem desteğide bulunduruyor. Yapmanız gereken ana menüde ayarlar bölümüne girerek Dual Monitör tabını işaretlemek ve ikinci monitörünüz için hangi görünüm ayarını istediğinizi seçmek. Ayrıca resim önizleme ve Slayt Gösteri fonksiyonlarının ikisinede etkinleştirin. Böylece fareniz ile her iki ekran arasında istediğiniz modu seçebilirsiniz.

İndir: FastStone Image Viewer

VLC Media Player Video LAN alıcısı olarakta tanıdığımız VLC player, çok hamarat. Kısaca tüm formatları tanıyor ve oynatıyor. DVD, VCD, MPEG, MPEG4,H.264 ve DivX formatlarını oynatan VLC Media Player, Multi Monitör desteğide içeriyor ve böylece filmerimizide iki monitör üzerinde genişletiyor.

İndir: VLC media player

Virtual Desktop Toolbox Bu ücretsiz yazılım bize sanal olmayan bir masa üstünden bir çok sanal masa üstü oluşturabiliyor ve o anda çalışan programların görünümünü farklı masa üstlerine dağıtıyor. Bu sayede bir Dual Monitör fonksiyonunuda elinizde bulunduruyorsunuz ve masa üstlerinden birini herhangibir monitöre ihraç edebiliyorsunuz. Windows XP altında Uzak Masa üstü bağlantısı sayesinde istediğiniz pc ye hızlıca ulaşabilirsiniz.

İndir: Virtual Desktop Toolbox

Dual Monitor Wallpaper Chip sizlere; Dual Monitörleriniz için farklı çözünürlüklerde 10 x 2 Duvar kağıdından oluşan bir zip paketide sunuyor. Bu sayede çok monitörlü sisteminiz dahada eğlenceli bir hale kavuşacak.

İndir: Dual Monitor - Wallpaper

Bülent Şenyurt
CHIP Online