Tarihte bir ilk: Bir Fransız Bulldog yavrusunun kaybettiği çene geri çıktı
Fransız Bulldog yavrusu Tyson'ın sol alt çenesinin büyük bir kısmı ağız kanseri tedavisi için alındı. Ancak 8 hafta içinde bir şekilde tekrar büyümesi, tüm bilim dünyasını hayretler içinde bıraktı. Peki bu nasıl olabiliyor?
Bildiğimiz kadarıyla köpekler yumuşakçalar familyasından değiller ve kesilen, kopan uzuvları yerine yeniden gelmiyor. Ancak tıp dünyası adına bir ilk tespit edildi ve çene kanseri nedeniyle alt çenesi ameliyatla alınan bulldog cinsi köpeğin alt çenesi yeniden çıktı. Evet yanlış okumadınız, akvaryumdaki bir denizyıldızından bahsetmiyoruz, yeni doğmuş tatlı bir köpekten bahsediyoruz.
Tyson adlı 3 aylık bir Fransız bulldogu bir tür mucizeyi hayata geçirdi desek yanlış olmaz. Cornell Üniversitesi'ndeki veterinerler kısa süre önce yavru köpeğin kanser tedavisi için çıkarılması gereken sol alt çenesinin büyük bir kısmının nasıl kendiliğinden geri büyüdüğünü görünce gözlerine inanamadılar. Üstelik, kanser tedavisi yapılan Tyson'da kanser belirtileri de kalmamış görünüyor.
Bu ilginç vaka Veterinary Science dergisinde yayınlanan bir makalede ayrıntılı olarak anlatılıyor.. Makaleye göre, Tyson 2023 baharında yarık damak (ağız çatısında bir açıklık veya yarık) ameliyatı geçirecekken, ilk veterineri tesadüfen sol çenesinde kötü huylu bir tümör buldu. Kısa süre sonra yapılan biyopsi, Tyson'da köpeklerde en sık bildirilen ikinci ağız kanseri türü olan oral papiller skuamöz hücreli karsinom geliştiğini ortaya çıkardı.
Tümörün yerleşimi, veterinerlerin Tyson'ın sol alt çenesinin çoğunu çıkartmasını gerektiriyordu. Ailenin de izniyle veterinerler prosedürü uyguladı ve alt çene alındı.
Sen bir deniz yıldızı değilsin Tyson!
Tyson ameliyattan sonra ciddi bir komplikasyon yaşamadı. Ancak, herkesi şaşırtacak şekilde, kayıp çenesi sonraki sekiz hafta içinde kemikleriyle birlikte yeniden büyümeye başladı. Benzer ameliyatlardan ya da yaralanmalardan sonra çenesi büyüyen insanlarla ilgili vaka raporları ve çenesinin küçük bir kısmını yeniden büyüten genç köpeklerle ilgili bazı anekdot hikayeleri var. Fakat, bu vaka ağız kanseri ameliyatı sonrasında bir köpekte belgelenen ilk çene yenilenmesi vakası olarak tarihe geçti.
Veterinerler, bunun, Tyson'ın büyüme hormonlarının etkisindeki erken yaşıyla bağlantılı olabileceğini düşünüyor. Ayrıca, ameliyatta çenenin periostunun (kemiği kaplayan ve onu besleyen kan damarlarını içeren ince zar tabakası) çoğu sağlam kaldığı için bu büyümenin gerçekleşmesine zemin hazırlandığı düşünülüyor. Yine de bu mucize rejenerasyonun arkasındaki kesin mekanizmalar hala bir gizem.
Köpeğin yeni sol alt çenesi, dişleri eksik olduğu için eskisi kadar işlevsel değil. Ancak sağ tarafı kadar uzun ve sağlıklı; veterinerler şu ana kadar kanserin geri döndüğüne dair de hiçbir kanıt bulamadılar.
Bu küçük mucize tıp alanında yeni bir çığır açabilir mi? Acaba köpekler, insanlar veya diğer memeler de, doğru şartlar altında eksilen uzuvlarını yeniden üretebilir mi? En azından Tyson bunu yapabiliyor. Devamını da bilim insanları keşfedecek.