Şu anda Ay’da saat kaç? Ne yazık ki bu sorunun net bir cevabı yok

Zaman, hayatlarımızı şekillendiriyor ve ondan asla kaçamıyoruz. Saatler ve kurduğumuz alarmlar hayatımızı tamamen etkiliyor. Teknolojimizden vazgeçsek ve doğaya dönsek bile, yine de Dünya'nın ekseni etrafındaki dönüşü ve Güneş etrafındaki hareketine bağımlı olarak yaşamak zorundayız. İnsanlık, dünyamızda evrensel bir zamanı ve saat dilimini kabul ediyor.

Dünya dışı bir yerde olduğumuzda zaman nasıl işliyor?

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda, günde 16 kez gün batımı yaşandığı için, zaman dilimi olarak evrensel saat (UT) kabul ediliyor ve bu Greenwich Saati (GMT) ile aynı.

Bu mantığa göre evrensel zaman, aynı zamanda Ay'daki zaman oluyor. Ancak bu tamamıyla doğru değil. Artemis III ile tekrar Ay’a iniş yapılacak olsa veya daha fazla üs kurulacak olsa da, hangi saat diliminin kullanılacağı konusunda bir anlaşma bulunmuyor. Şu anda uzayda bir görev yapıldığında, hangi ülke tarafından gerçekleştiriliyorsa oraya karşılık gelen saat dilimi kullanılıyor.

Fakat Ay’da, Dünya’da olduğu gibi Güneş’i kullanmak hiçbir işe yaramıyor. Çünkü, burada gün doğumundan gün batımına kadar geçen süre 14.77 Dünya gününe denk geliyor. Önceden internette, “Ay Standart Saati” adı verilen bir öneri ileri sürüldü. Bu öneride; saniyeler, dakikalar ve saatler aynı kalıyor, 24 saat bir döngü olarak kabul edilerek, 30 döngü tam bir ay gününe denk geliyordu ki buna kabaca doğru diyebiliriz.

Peki Apollo astronotları Ay'da hangi saat dilimini kullanmıştı?

Apollo astronotları Ay'da verimli bir zaman geçirdi, o zaman neden onların izlediği yolu uygulamıyoruz? İşte bu konuda küçük bir sorun var. Yukarıdaki başlık aslında tuzak bir soru. Astronotlar herhangi bir saat dilimi kullanmıyorlardı. Ne UTC'yi ne de kalkış yaptıkları Florida’nın saat dilimini kullandılar. Astronotlar, Fırlatma Süresi Geçmişi (GET) olarak bilinen bir zaman sistemini kullandılar. Bu dilimde, zaman fırlatmadan itibaren geçen dakika, saat ve gün olarak sayılıyordu.

Görevlerde, kalkıştan sonra belirli bir zamanda gerçekleşen aktivitelere bağlı olarak birçok şey önemliydi, bu nedenle belirli bir saat dilimi yerine bu süreyi kullanmak daha mantıklıydı. Ancak bu, Ay'da daha uzun süreli bir görev için artık pek mantıklı gelmiyor, bu yüzden bir çözüme ihtiyaç var.

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), bunun kararlaştırılması için bir çağrıda bulundu. Astronotlar için Ay yüzeyinde bir saat dilimi ihtiyacı çok acil bir şey olmasa da Ay etrafında bir iletişim sistemi kurulması, bu kararın alınmasını zorunla hale getirecek.