Starbucks, fazla para harcamamız için "karanlık modeller" mi kullanıyor?

Gizmodo'nun haberine göre ABD'li bir tüketici koruma grubu, Aralık ayında Washington Başsavcılığına yaptıkları şikayette, kahve zinciri Starbucks’ın mobil uygulamasının kullanıcıları içecek satın alma konusunda kısır bir döngüye soktuğunu iddia etti.

Kahve zincirinin mobil uygulamasının, Starbucks kartındaki düşük bakiyeyi kullanılamaz hale getirmek için “karanlık modeller” kullandığı ve kullanıcıları 10 dolar eklemeye veya parayı tamamen harcamaya zorladığı iddia ediliyor.

Washington Tüketiciyi Koruma Koalisyonu 19 Aralık tarihli bir mektupta, “Starbucks Ödeme Platformu, müşterilerini etkili bir şekilde şirketin hizmetleri için ön ödeme yapmaya zorlayan, adil olmayan ve aldatıcı dijital karanlık kalıplar içeriyor” dedi ve devam etti: “Başsavcı, Starbucks’ın adil olmayan ve aldatıcı davranışına son vermek ve Washington’un tüketicilerinin tamamını, onlara verdiği zararları karşılamak için derhal harekete geçmeli.”

31 milyondan fazla kullanıcı, 2021’de ödemelerini Starbucks uygulaması aracılığıyla gerçekleştirdi ve bu sayı, Google Pay’den altı milyon daha fazla kullanıcı anlamına geliyor. Kahve zinciri, kullanıcıları Starbucks kartlarına büyük miktarlarda para eklemeye teşvik etmekle ve ardından düşük bakiyelerin kullanılmamasını sağlamak için önlemler almakla suçlanıyor. Şikayete göre, geçtiğimiz yıl müşteriler Starbucks kartlarına yaklaşık 15 milyar dolar yükledi ve yönetim, bu dijital ödemelerin başarısının anahtarı olduğunu düşünüyor. Washington Başsavcılığından şimdi bu yöntemlerin aldatıcı olup olmadığını araştırması isteniyor.

Starbucks, kullanıcıların Starbucks kartlarına tek seferde 25 ABD doları yüklemesini öneriyor ancak zincirin fiyatları bölgesel olarak değişse de New York’taki en ucuz içecekleri 3 ABD doları civarında bir fiyata sahip. Bu yüzden hesabınızdaki bakiyeniz 3 doların veya bölgenizdeki en ucuz içeceğin fiyatının altındaysa, uygulamadaki paranız donduruluyor. Starbucks’ın uygulaması, bu fonları diğer ödeme yöntemleriyle birleştirmenize, hatta bahşiş olarak bırakmanıza bile izin vermiyor. Koruma grubu, mobil uygulama aracılığıyla Starbucks kartınızın bakiyesini sıfıra indirmenin neredeyse imkansız olduğunu, dolayısıyla tek seçeneğin daha fazla para eklemek olduğunu söylüyor.

Starbucks'ın cevabı

Bir Starbucks sözcüsü, Gizmodo ile yaptığı bir görüşmede, kullanıcıların fiziksel bir mağazaya gidip bir baristadan, satın alma işlemi sırasında bakiyelerini sıfırlamak için uygulamadaki Starbucks kartını başka bir ödeme yöntemiyle birlikte kullanmasını isteyebileceğini söyledi. Gizmodo, bunun neden mobil uygulamanın kendisinde yapılamayacağını sorduğunda, sözcü herhangi bir yorumda bulunmadı.

Starbucks resmi bir açıklamada, “Starbucks, tüm eyalet yasalarına ve düzenlemelerine uygun kalmasını sağlamak için Washington Eyaleti ile birlikte çalışmaya kararlıdır” dedi.

Tüketici koruma grubu, bu önlemleri karanlık modeller, yani yazılımın, kullanıcıları ekstra para harcamak veya bilgi paylaşmak gibi istemedikleri şeyleri yapmaları için kurnazca kandırmasının yolları olarak tanımlıyor. Kısa bir süre önce Washington Başsavcısı, kullanıcıların bilgisi olmadan konum verilerini topladığı karanlık modeller nedeniyle Google’a 40 milyon dolarlık bir ceza verdi. Washington Tüketiciyi Koruma Koalisyonu, bunun başka bir karanlık model aldatmacası vakası olduğunu iddia ediyor ve “halkın önemli bir bölümünü aldatma kapasitesi” uygulamasının yasa dışı olduğunu söylüyor.

Federal Ticaret Komisyonu, iptal edilmesi zor abonelikler, gömülü gereksiz ücretler ve tüketicileri veri paylaşmaları için kandırma gibi 2022’deki yaygın karanlık kalıpların bazılarına dikkat çekiyor. Raporun hazırlandığı dönemde FTC Tüketiciyi Koruma Bürosu Direktörü Samuel Levine, “raporumuz, giderek daha fazla şirketin insanları ürün satın almaları ve kişisel bilgilerini vermeleri için kandırmak için dijital karanlık kalıpları kullandığını gösteriyor” diyor.