Son 20 Yıldır, Uzayda En Azından 1 İnsanın Hep Olduğunu Biliyor muydunuz?
20 yıldır, tek bir gün bile sektirmeden, Uzayda en azından 1 insanın hep bulunduğunu biliyor muydunuz?
Geride bıraktığımız 2 Kasım tarihi, alçak Dünya
yörüngesinde Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS –
UUİ) sürekli olarak insanların bulunduğu yirminci yıl
anlamına geliyor. Astronot Bill Shepherd ve
kozmonotlar Yuri Gidzenko ve Sergei
Krikalev, 31 Ekim 2000 tarihinde uzaya yolculuklarına
başladı ve yörüngedeki laboratuvara iki gün sonra ulaştı. O günden
beri de, Uzayda kesintisiz olarak hep insanlar oldu.
Geçtiğimiz 20 yıl, insanlığın çabaları ve bilimsel araştırmalar için muazzam bir başarı olarak tanımlanabilir. Uzay istasyonunda 19 farklı ülkeden 244 insan bulundu ve bazıları bu uzay laboratuvarını birkaç kere ziyaret etme fırsatını buldu. Şu ana kadar UUİ üzerinde 108 ülkeden bilim insanları tarafından 3.000'den fazla bilimsel inceleme gerçekleştirildi. Herhangi bir anda ortalama olarak 250 deney gerçekleştiriliyor.
UUİ, 15 ülkenin ortak çabasının bir ürünü ve birleştirilmesi için 42 uzay uçuşu gerekti. Bunların 37'si, şu anda emekliye ayrılmış olan Space Shuttle programı dahilindeydi. Uzay İstasyonu'nun kiriş uzunluğu 109 metre ve toplam 419.725 kilogram ağırlığında. Yerdense yaklaşık 410 kilometre yüksekliğinde bulunuyor.
Bu yükseklikte Dünya'nın kütle çekimi kuvveti yerde hissettiğimizin yaklaşık yüzde doksanına denk geliyor. Astronotlar ve kozmonotların süzülmelerinin sebebi ise serbest düşüş durumunda bulunmaları. UUİ, Dünya'nın çevresinde saniyede 7,66 kilometre hızıyla ilerliyor ve bu yüzden de sürekli olarak gezegenimize doğru düşüyor ancak ıskalıyor olarak düşünülebilir. Bu hareket de mikro-yerçekimi adı verilen durumu yaratıyor.
Her ne kadar halen yapacağı pek çok şey olsa da, istasyon yaşını
göstermeye başlamış durumda. Kısa bir süre önce Rus tarafındaki
oksijen desteği sistemi bir sorunla karşılaştı ve NASA, Ocak
2017'den beri bataryaları yavaş bir şekilde değiştiriyor.
Ayrıca UUİ için heyecan verici bazı planlar da bulunuyor. NASA ve Rus karşılığı olan Roscosmos, daha fazla yıllık uçuşlar planlıyor. Bu türden yapılan en son uçuşta Scott Kelly ve Mikhail Kornienko, Mart 2015'ten Mart 2016'ya kadar 340 gün boyunca uzayda kalmıştı. Daha sonraki en uzun süre uzayda kalan isim ise 328 gün ile Christina Koch olmuştu ancak bu sürenin sebebi, önceden yapılmış bir plan yerine son anda alınan bir uzatma kararıydı.
Ayrıca UUİ'yi ziyaret etmesi planlanan uzay turistleri ve istasyonda çelilmesi planlanan bir Tom Cruise filmi de görüşmelerin arasında yer alıyor. Bunların yanı sıra uzay istasyonunun çalışmasının bir kısmını özel firmalara bırakarak NASA'nın odağını bir kez daha Ay'a çevirmesi de görüşülüyor.
Uzay'da sürekli insan varlığı için finansal kaynak ise önümüzdeki on yıl için garanti edilmiş durumda. Umarız UUİ'nin emekli olma vakti geldiğinde, önerilen bir sonraki istasyon Lunar Gateway (Ay Kapısı) Ay'ın çevresinde yörüngesine yerleşmiş olur.