Sam Bankman-Fried kimdir? Yeni başlayanlar için SBF, FTX, FTT...

Sam Bankman-Fried ve kripto borsası FTX bugünlerin en çok konuşulan konuları arasında. Çünkü geçtiğimiz hafta dünyanın en büyük kripto para borsalarından FTX büyük bir çöküşle iflas açıklamasında bulundu. Fried ise önce uzun bir tweet serisi paylaştı, ardından da CEO'luk görevinden istifa etti.

SAM BANKMAN FRİED KİMDİR?

Öncelikle Sam Bankman-Fried kimdir? Adının baş harflerinin kısaltması nedeniyle SBF olarak Sam Bankman Fried 6 Mart 1992 doğumlu. İki Stanford hukuk profesörünün oğlu ve MIT'de fizik okudu.

Bankman-Fried ticaret firması Jane Street'teki görevlerinden sonra kripto ticaret şirketi Alameda Research'ü 2017 yılında kurdu. İki yıl sonra, Bankman-Fried ve ekibi, düşük işlem ücretleri ve tüccarlar için gelişmiş seçenekler gibi avantajlara sahip olduklarını duyurdukları bir kripto değişim platformu olan FTX'i piyasaya sürdü.

Bloomberg'e göre Bankman-Fried, FTX ve Alameda'dan sadece 2020'de sırasıyla 350 milyon dolar ve 1 milyar dolar kâr elde ederek zengin oldu. Sam Bankman-Fried, kripto imparatorluğu Kasım 2022'de çökmeden önce FTX borsası ve Alameda Research ticaret şirketi sayesinde kriptodaki en zengin insanlardan biriydi. Bankman-Fried, zirvede 26 milyar dolar değerlik servete ulaştı. 30 yaşında büyük bir siyasi bağışçı olmuştu ve bu şekilde ABD gündeminde daha fazla yer buldu.

SBF kısa bir süre öncesine kadar dünyada kripto paranın dahi çocuğu olarak adlandırılıyordu. 2022'nin başlarında, yatırımcılar FTX'e ve ABD operasyonlarına toplam 40 milyar dolar değer biçti. Birkaç başarısız birkaç küçük kripto şirketini kurtarmaya çalıştığı gerekçesiyle ABD basınındaki bazı yorumlarda JP Morgan Sr. ile bile kıyaslanıyordu.

PEKİ NE OLDU?

Kasım ayının başlarında, kripto yayını CoinDesk, Bankman-Fried'in imparatorluğunun gerçekte ne kadar istikrarlı olduğunu sorgulayan dikkat çekici bir rapor yayınladı.

Rapor, Alameda Research ve FTX'in iki ayrı şirket olmasına rağmen, Alameda'nın varlıklarının çoğunlukla FTX'in icat ettiği token FTT'ye bağlı olduğunu buldu. CoinDesk'in bildirdiğine göre, teknik olarak yanlış bir şey olmamasına rağmen bu FTX'in likiditesini sorguladı.

Haberde "Milyarder Sam Bankman-Fried'in kripto para imparatorluğu resmi olarak iki ana bölüme ayrılmıştır: FTX (onun borsası) ve Alameda Research (ticaret firması), her ikisi de kendi sektörlerinde dev. Ancak bunlar iki ayrı işletme olmalarına rağmen, CoinDesk tarafından incelenen özel bir finansal belgeye göre, bölünme kilit bir yerde bozuluyor: Alameda'nın bilançosunda. Bu bilanço FTX ile doludur – özellikle FTT. Bunda başlı başına yanlış bir şey olmasa da, Bankman-Fried'in ticaret devi Alameda'nın büyük ölçüde bir kardeş şirketin icat ettiği bir tokendan oluşan bir temele dayandığını gösteriyor. Bu durum, FTX ile Alameda arasındaki bağların alışılmadık derecede yakın olduğunu kanıtlıyor" denildi.

BİNANCE ALMAKTAN VAZGEÇTİ

Birkaç gün sonra, Binance CEO'su Changpeng "CZ" Zhao yaklaşık 530 milyon dolarlık FTT'yi tasfiye etmeye karar verdiğinde SBF için işler daha da kötüleşti. Zhao, 6 Kasım’da yaptığı açıklamada, FTX’e ait FTT adlı tokenları “yaptıkları son değerlendirmeler” neticesinde satma kararı aldıklarını duyurmuştu.

Bu gelişme sonrası müşteriler de çekilmek için yarıştı ve FTX, 72 saat boyunca yerine getirmek için mücadele ettiği tahmini 6 milyar dolarlık para çekme işlemi gördü.

FTT'nin değeri %32 düştü, ancak Bankman-Fried'in 8 Kasım Salı günü Binance'in FTX'i satın alacağını ve onu etkin bir şekilde kurtaracağını sürpriz açıklamasıyla bir kez daha yükseldi. 

Çarşamba günü Binance, anlaşmadan çekildiğini duyurdu. Açıklamada "Binance'den yapılan açıklamada, yanlış kullanılan müşteri fonları ve ABD'deki soruşturma iddialarıyla ilgili son haberlerin yanı sıra kurumsal değerlendirme sonucu FTX'i olası satın alma sürecinin sürdürülmemesine kara verildiği" belirtildi.

Haber, FTT'nin daha da düşmesine neden oldu - Bankman-Fried, net servet değerinin %94'ünün tek bir günde silindiğini gördü.

VE İFLAS BAŞVURUSU

Nakit sıkıntısı çeken Bankman-Fried, Coinbase CEO'su Brian Armstrong da dahil olmak üzere diğer rakiplerini kurtarma için aramaya başladı. Ancak Cuma günü, FTX iflas başvurusunda bulundu ve Bankman-Fried CEO olarak istifa etti.

BU NEDEN OLDU?

Sam Bankman Fried iflas öncesi paylaştığı bir dizi tweette FTX'in çöküşünü yüksek müşteri çekmeleri ve bir dizi yanlış tahmine bağladı. Fried bankayla ilgili hesaplar ve bu konuda kullanıcı marjı, kaldıraç ve likidite hesabı gibi konularda hatalar yaptığını söylüyor.

MÜŞTERİ FONLARI İDDİALARI

Ancak bir Reuters raporu, oyunda başka faktörlerin olabileceğini öne sürdü. Adı açıklanmayan kaynaklara atıfta bulunan haber servisi, bu yılın başlarında, Bankman-Fried'in Alameda bir dizi kayıp yaşadıktan sonra, FTX'ten Alameda'ya müşteri fonlarını kimseye söylemeden aktardığını iddia etti.

Reuters'a konuşan konuya vakıf en az iki kaynak, şirketin kurucusu ve üst yöneticisi Sam Bankman-Fried’in FTX'ten 10 milyar dolarlık müşteri fonunu gizlice ticaret şirketi Alameda Research'e aktardığını dile getirdi. Bir kaynak kayıp miktarın yaklaşık 1,7 milyar dolar olduğunu belirtti. Diğeri ise aradaki farkın 1 milyar ila 2 milyar dolar arasında olduğunu söyledi. Bankman-Fried, Reuters'a gönderdiği mesajda 10 milyar dolarlık transferin "nitelendirilme şekline katılmadığını" belirtti.  "Gizlice transfer yapmadık." denilen mesajda "Kafa karıştırıcı bir iç etiketlememiz vardı ve (durumu) yanlış okuduk" iddiasında bulundu.

Öte yandan Wall Street Journal da FTX'nin bağlı ticaret firması Alameda Research'e 10 milyar dolar değerinde müşteri varlığını borç vererek borsanın patlamasına zemin hazırladığını yazdı.

FTX VE ALAMEDA'YI BAHAMALAR'DAN YÖNETEN 10 KİŞİLİK EKİP

Bankman-Fried'in yakın çevresi, onunla birlikte yaşayan, FTX ve Alameda'yı Bahamalar'dan yöneten 10 kişilik bir grup var. 

Fried, Bahamalar'da okyanus manzaralı çatı katı evinde 10 kadar arkadaşıyla birlikte yaşıyor. 

CoinDesk , grubun kolej arkadaşlarının ve eski meslektaşlarının bir karışımı olduğunu ve Bankman-Fried'in imparatorluğuyla yakından bağlantılı olduğunu söylüyor. 

İsmi açıklanmayan bir çalışan CoinDesk'e "Bazı çalışanlar tasarruflarını FTX'te tuttu. Her şeyin yolunda olduğuna inandık." diyor.

Fortune'da yer alan makalede ise Bahamalar'daki lüks çatı katına ilişkin şu bilgiler var:

30 yaşındaki Bankman-Fried'in FTX'i ve ticaret devi Alameda Research'ü yöneten yakın çevreyle oda arkadaşı olduğu yer burasıdır. Birçoğu nicel ticaret firması Jane Street'ten eski iş arkadaşları, diğerleri ise mezun olduğu Massachusetts Institute of Technology'de tanıştığı. Buna zaman zaman Bankman-Fried ile çıkan Alameda CEO'su Caroline Ellison da dahil.

Dokuz ev arkadaşı arasında FTX kurucu ortağı ve Baş Teknoloji Sorumlusu Gary Wang, FTX Mühendislik Direktörü Nishad Singh ve Bankman-Fried'in mevcut kaosun merkezinde yer alan ticaret işi Alameda'dan Ellison yer alıyor. Kalan altı kişi de FTX çalışanı.

Şirketin nasıl çalıştığını bilen bir kişi, “Birbirleri için her şeyi yaparlar” dedi.