Salgında Çözülemeyen Bilmece: Koronavirüs Hayvandan İnsana Geçer mi?
Koronavirüs salgını konusunda halen cevabını bilmediğimiz bazı sorular var. Hollanda'da yaşanan bu olay da, işte bu sorulardan bir ile ilgili: Hayvanlardan insanlara Koronavirüs geçer mi?
Hollandalı bilim insanları, yumuşak kürkleri sebebiyle çiftlik
hayvanı olarak yetiştirilen vizondan (bir gelincik türü)
insana Covid-19 bulaştığı düşünülen bir vakayı
inceliyorlar. Henüz bu vaka doğrulanmış değil ancak bu sıra dışı
olay, salgın sırasında bir havyandan insana Covid-10 bulaştığı ilk
vaka olabilir.
Hollanda hükumetinin söylediğine göre Nisan ayında Hollanda'daki iki vizon kürkü çiftliğinde, bazı hayvanların şiddetli solunum yolu hastalığı yaşamaları ardından birkaç vizonun Koronavirüs ile etkilendiği görüldü. Her iki çiftlikte de en az bir çalışan SARS-CoV-2 için pozitif test verdiler. Salgının incelenmesi sırasında Wageningen Üniversitesi araştırmacıları, virüsün bir "soyağacını" çıkartmak için patojenlerin bir genetik analizini çalıştılar.
Bu araştırmanın sonucunda bir vizon çiftliğindeki bir çalışana, hayvanlardan bazılarında olanla çok benzer bir formun bulaştığı belirlendi. Görünene göre virüsün çiftliğe ilk gelişi bir insan aracılığıyla yaşanmıştı ancak genetik varyasyonlar bir çalışana virüsün vizondan bulaştığını önerir durumda. Ayrıca araştırmacılar, viral RNA'nın vizon evlerinde kullanılan solunabilme ihtimali bulunan talaşta da bulunduğunu ve bunun muhtemel bir bulaşma yolu olabileceğini belirtiyor.
Tabii ki vizonların insanlarla sık karşılaşılan bir hayvan
olmadığı rahatlıkla söylenebilir. Var olan vizon türleri Kuzey
Amerika ve Avrupa'da nehirlerin yakınlarında yaşıyorlar ve bu
yüzden de Hollanda Kamu Sağlığı ve Çevre Ulusal Enstitüsü
vizonlardan insanlara virüs bulaşma riskinin "göz ardı edilebilir"
olduğunu söylemekte.
Covid-19, insanlara sıçramadan önce hayvanlarda ortaya çıkmış bir hastalık (zoonotik) ve henüz hastalığın orijinal kaynağı tam anlamıyla bilinmiyor. Ancak şu anda yarasa en yüksek ihtimal gibi gözüküyor. Ayrıca hastalığın insanlardan diğer hayvanlara (örn. kedi – köpek) bulaşabildiğine yönelik bazı kanıtlar da bulunuyor ama bunun tersi yönde bir bulaşma henüz kanıtlanmış değil. Bu durum da henüz değişmiş değil. Bilim insanlarının vizon çiftliği vakalarını incelemeleri ve doğrulamaları gerekiyor.