Pisa Kulesi'nin eğiminin giderek düzeldiği açıklandı. Peki ama Pisa Kulesi neden eğik?

İtalya'daki ünlü Pisa Kulesi, kuleyi ayakta tutuyor veya ona dayanıyormuş gibi poz vererek fotoğraf çektiren binlerce turist tarafından her yıl ziyaret ediliyor. Bu fotoğraflar artık bir klasik olsa da, kulenin eğimi onlarca yıldır mühendisler ve tarihçiler için bir endişe kaynağı oluyor.

Kısa bir süre önce yapılan bir araştırma ise, İtalya'daki bu eğik çan kulesinin, stabilizasyon çalışmaları sayesinde istikrarlı bir şekilde dikleşmeye başladığını gösterdi.

11 yıllık bir stabilizasyon projesi, kulenin eğimini 2001 yılına kadar yaklaşık 40 santimetre azalttı ve o zamandan bu yana geçen 21 yılda kule 4 cm daha düzeldi.

Son çalışma, tahminlerinin doğru olup olmadığını görmek için koruma organizasyonu Opera Primaziale della Pisana (OPA) tarafından finanse edildi.

Orta Çağ'daki deniz cumhuriyeti Pisa'nın gücünün bir simgesi olan ortaçağ çan kulesi, 1280'den bu yana bölgeyi vuran en az dört şiddetli depremden hasar görmeden kurtulmayı başardı. 2018'de yapılan bir araştırma, kulenin bu şiddetli sarsıntılardan eğimine sebep olan temel toprağının yumuşaklığı sayesinde kurtulduğunu buldu.

Teoriler, 57 metrelik kulenin 1173'te başlayan inşaattan sonra batmaya başladığını öneriyor. Bunun nedeni, yalnızca üç metre derinliğinde ve zayıf, dengesiz bir zemine yerleştirilmiş bir temele oturtulduğu kusurlu bir tasarım.

Temelin altındaki toprak güney tarafında daha yumuşaktı ve bu da eğime neden oldu. Bu nedenle sekiz kat inşa edilirken, bir taraftaki katları diğerinden daha kısa inşa edilerek bu eğim telafi edilmeye çalışıldı ve bu da eğilirken aynı zamanda bükülmesine neden oldu.

İnşaat, Pisa ile Cenova, Lucca ve Floransa arasındaki çeşitli savaşlar nedeniyle 1319'a kadar tamamlanmadı, ancak bu duraklamalar, kulenin alttaki toprağa yerleşmesi için daha fazla zaman verdi.

1990'a geldiğimizde, kule hâlâ 5,5° güneye doğru eğiliyordu ve yıkılacağı korkusuyla halka kapatılmıştı.

Yapıyı düzeltmek için birkaç farklı başarısız deneme yapıldıktan sonra, mühendisler “toprak çıkarmayı” denemeye karar verdiler. Yapıyı dik bir konuma çekmek için çelik kablolar kullanmadan önce kulenin kuzey tarafının altından iki kamyon dolusu toprak kazılarak çıkartıldı.

Bu etkili olsa da ekip, kuzey tarafının altındaki su tablası daha yüksek olduğundan, kışın yağmurlar sırasında binanın daha fazla eğildiğini fark etti. Bu nedenle, suyun kuyulara akabilmesi ve temeli sabit tutabilmesi için kanalizasyon kazmaları da gerekiyordu.

Proje 2001 yılında kule 38 cm yani 0,5° düzleştirilerek tamamlandı ve o zamandan beri kendini düzeltmeye devam ediyor. ANSA'ya göre uzmanlar, 2005 yılında yapılan bir sağlık kontrolünde bunun önümüzdeki 300 yıl boyunca güvenli olacağını söylediler.

2013 yılında başka bir kontrol, ünlü İtalyan yapısının 2001'den bu yana dikey olarak yaklaşık 2,5 cm düzleştiğini gösterdi.

2018'de OPA tarafından kulenin 2001'den bu yana ne kadar düzleştiğini ölçmek için başka bir inceleme daha yapıldı ve 4 cm düzeldiği bulundu.