Peru'nun Küçük Sapan Örümceği'nin Büyük Gizemi Çözülemiyor
Peru'nun Amazon yağmur ormanlarında yaşayan bir sapan örümceği türü, çok farklı bir avlanma yöntemi kullanıyor ve bunu nasıl yaptığı büyük bir gizem olarak karşımızda duruyor.
Peru'nun Amazon yağmur ormanlarında küçük bir sapan
örümceği türü, ağını bir sapan olarak kullanarak sinekler
ve sivrisinekleri yakaladığı, daha az pasif bir avlanma yöntemi
geliştirmiş durumda. Yaklaşık 1 milimetre
boyundaki örümceğin gücünden etkilenen araştırmacılar, bu
sıra dışı beslenme stratejisinin mekaniğini yakından incelediler.
Bu kadar küçük bir canlının bir çitanın 100 katı hızına nasıl
ulaştığı hakkındaki araştırma, Current Biology dergisinde
yayınlandı.
Georgia Teknoloji Enstitüsü'nden bir ekip tarafından gerçekleştirilen araştırma, bu örümceklerin ağlarını bu kadar şiddetli bir şekilde fırlatmak için yeterli enerjiyi nasıl depoladıklarına yönelik ilk kinematik araştırma durumunda. Örümceklerin sapanları yaklaşık olarak saniyede 1.300 metre ivmeyle hızlanıyor ve bu da örümceği yaklaşık 130G gibi bir kuvvete maruz bırakıyor. Karşılaştırma için belirtmek gerekirse, bu kuvvet hava kuvvetleri savaşçı pilotlarının dayanabildikleri gücün on katından daha fazla.
Theridiosomatid familyasının bir üyesi olan sapan örümcekleri, konik ağlarını bir araç olarak kullanarak avlarını yakalıyor. Bu ağın merkezinde bir gerilim şeridine sahip ve bu küçük örümcek, arka ayaklarını kullanarak bu şeridi "kurulana" kadar çekiyor. Bir "yemek" menzile girdiğinde de örümcek ağını serbest bırakarak avını ağı içerisinde yakalıyor.
Burada anlaşılması zor olan şey ise, bu kadar küçük bir
örümceğin yemek için beklerken ağı yerinde tutacak enerjiyi
nasıl sağladığı oluyor. Örümceği araştıran Georgia
Teknoloji Kimyasal ve Biyomoleküler Mühendislik Okulu'ndan
Doçent Saad Bhamla, bu doğal ipek yayı güç
yoğunluğu veya enerji yoğunluğu açısından karbon nanotüpler veya
diğer insan yapımı malzemelerle karşılaştırırsanız, ağın katbekat
daha güçlü olduğunu söylüyor. Bhamla ve arkadaşlarının tahminlerine
göre ağı germek en az 200dyne enerji istiyor ve bu
da küçük örümceğin oluşturması için çok yüksek bir miktar. Bazen
saatlerce sürebilen beklemenin ardından yakalanan avın da sadece
bir sivrisinek olduğu düşünülürse, Bhaml örümceğin kaslarını bir
mandal gibi kilitlemek için bir yöntem kullandığını ve bu yüzden de
saatlerce beklerken çok fazla enerji harcamadığını
düşünüyor.
Araştırmacıların çalışmaları Koronavirüs sebebiyle yavaş ilerliyor ancak yakın zamanda yağmur ormanına geri dönmeyi ve bu küçük canlıların bu kadar yüksek gücü çok uzun bir süre nasıl koruduklarını daha derinden incelemeyi planlıyorlar. Ümitleri ise ağın enerjiyi depolama yönteminin küçük robotlar ve diğer cihazlar için yeni güç kaynaklarının oluşturulmasını sağlaması olarak belirtiliyor.