PC'nizi yavaşlatabilecek 5 az bilinen faktör!

Bilgisayarınızı yükseltirken veya yenisini satın alırken genellikle ilk beklentiniz, öncekinden daha yüksek bir performans elde etmektir. Daha yüksek hız için öncelikle işlemci, RAM, en son USB ve Wi-Fi standartları gibi bilinen yerlere bakacağınız bellidir. Ancak az bilinen, buna karşın PC'nizin hızını etkileyebilen faktörler de var. Aşağıda bu faktörlerin 5'ine göz atacağız.

İşlemci önbelleği

İşlemcilerin model kodu ve saat hızı, sundukları performans seviyesini belirlemektedir. Ancak çoğu zaman atlanan önbellek de performans üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. İşlemci önbelleği, RAM'e benzer bir prensiple çalışır. İşlemcinin devamlı olarak erişime ihtiyaç duyabileceği veriler, önbellekte tutulur. Bu sayede sıkça gerçekleştirilen işlemci görevleri, çok daha hızlı tamamlanabilir.

İşlemci önbellekleri, L1, L2, L3 gibi farklı seviyelere sahiptirler. L1, genellikle işlemcinin içerisine entegre edilmiş, küçük boyutlu bir bellektir. Daha sonraki seviyelerde boyut artarken hız azalır.

Bir işlemcide ne kadar önbelleğe sahip olmanız gerektiğini söylemek zor olsa da bugünün çoğu PC'sinde ve laptop'unda 3-6MB işlemci önbelleği bulunuyor.

Sabit disk hızı ve RAM frekansı, gecikme

Sabit disk hızı

Sabit diskler kapasiteleriyle değerlendirilseler de, bunun yanında farklı disk dönüş hızlarıyla gelmekteler. Disk hızı, veriyle yoğun olarak çalışan işlemlerde ortaya çıkacağından normal bir kullanımda büyük bir fark oluşturmayabilir. Örneğin 7200rpm'lik bir diskte oyunlar, 5400rmp'lik bir diske göre daha hızlı yüklenecektir.

Elbette hız sizin için öncelikliyse, geleneksel sabit diskler yerine çok daha hızlı çalışan bir SSD sürücüsü veya melez sürücü satın almayı tercih edebilirsiniz.

RAM frekansı ve gecikme

PC'nizin RAM miktarı az ise, ona RAM ekleyerek kolayca performansını artırabilirsiniz. Ancak her RAM eşit değildir. RAM'lerde frekans, bellek modülünün belirli bir sürede ne kadar veriyi taşıyabileceğini belirtirken, çok teknik bir konsept olan gecikme (latency), hızı daha çok etkileyebilir. Genel olarak daha düşük gecikme sürelerinin performans getirisi, daha yüksek RAM frekanslarına oranla daha çok olacaktır.

Anakart veriyolu hızı ve ekran çözünürlüğü

Anakart veriyolu hızı

Bu konu, sadece kendi bilgisayarınızı kendiniz topluyorsanız sizi ilgilendiriyor. Veriyolu hızı (bus Speed), bilgisayarınızın içerisindeki işlemci, RAM ve sabit disk gibi bileşenlerin birbiriyle iletişim hızını belirler. Bunun yanında veriyolunun kendisi yeni standartları desteklemiyorsa, yeni donanımların önünde bir performans darboğazı oluşturabilir.

Örneğin 1333MHz'e kadarki RAM'leri destekleyen bir anakart, 1600MHz'lik bir RAM'le çalışabilse bile ondan tam kapasiteyle faydalanmayacaktır.

Ekran çözünürlüğü

Ekran çözünürlüğünüz yükseldikçe, işlemci ve grafik işlemci gücüne olan ihtiyacınız artacaktır. Donanımlarınız yeterince iyi değilse oyunları en yüksek çözünürlükte çalıştırırken makul bir performans elde edemeyebilirsiniz.

HD monitör, ortalama bir (modern) makinede muhtemelen soruna yol açmayacaktır. Ancak aklınızdan 4K ekran satın almak geçiyorsa, bu ekranla başa çıkabilecek donanıma sahip olduğunuzdan emin olmalısınız.