PC'nizi oyun canavarı yapacak 25 ipucu!

Bütün bilgisayarlar, gelişen oyunlar karşısında eninde sonunda zayıf düşmeye başlarlar. Ancak bazı basit ipuçları ve yöntemler kullanarak bilgisayarınızın oyun ömrünü uzatabilirsiniz. Özellikle sistemleri terleten modern oyunların görsel ihtişamından ödün vermeyi dert etmeyen kullanıcılar, yıllara varan bir süre için bilgisayarlarını en son oyunları oynamak için kullanmaya devam edebilirler.

Yeni bir bilgisayar için servet harcamadan, en son oyunların keyfini çıkarabilmeniz için derlediğimiz 25 öneriyi ilerleyen sayfalarda okumaya devam edebilirsiniz.

Sisteminizi düzenleyin

Sistem temizliği:
Tüm yazılımlar gibi, oyunlar için de temiz bir sistem performans açısından avantajdır. Yeni bir bilgisayar satın almayı düşünmeden önce sisteminizi temizleyin.

En son işletim sistemleri için bile, sürekli yükleyip kaldırdığımız programların kalıntıları, belleği işgal eden arka plan programları ve çeşitli hilelerle bilgisayarımıza yüklenen gereksiz yazılımlar zamanla birikerek bir yük haline gelmeye başlar. Eğer oyunlar alışkın olduğunuzdan daha yavaş çalışmaya ve sisteminizin açılışı normalden uzun sürmeye başlamışsa, temizlik vakti de gelmiş demektir.

En iyi sistem bakım araçları için tıklayın

Kasanızı temizleyin:

Kirli bir iş olabilse de zaman zaman kasanızda biriken tozları temizlemenizde fayda var. Fanları ve soğutucuları toz içinde olan bir kasanın, yeterli soğutma yapamadığından emin olabilirsiniz. Yetersiz soğutma bazı durumlarda sistem performansını da etkileyebilir.

Hız aşırtma:
İşlemcinize hız aşırtma (overclock) yapmanız genel olarak oyunlarda hissedilebilir bir fark yaratmayacaktır. Küçük bir fark olabilir ama gerçek bir performans artışı beklemeyin.

Yine de denemeyi düşünenlerdenseniz, bunu yapmadan önce işlemci soğutucunuzun yeterli olacağından emin olun. Genel olarak hız aşırtma yapanlar, hız aşırtmanın getirisinden çok bunu yapmaktan hoşlandıkları için hız aşırtma yaparlar. Ancak risk almaktan hoşlanmayanlardansanız uzak kalmayı tercih edebilirsiniz.

Grafik ayarlarını düzenleyin - 1

Kenar yumuşatmayı (anti-aliasing) kapatın:
Kenar yumuşatma gibi detaylar oyunun görsel zevkini oldukça artırarak size keyifli anlar yaşatabilir, ancak aynı derecede ekran kartınıza zor anlar yaşatacaktır.

Çevrenizde daha yumuşak hatlı grafikler görmek keyiflidir fakat kurşunların havada uçuştuğu bir aksiyonun ortasında genellikle bu ince ayrıntılar dikkatinizi çekmeyecektir.

Eşyönsüz (anisotropic) süzmeyi kapatın:
Eşyönsüz süzme, kenar yumuşatma gibidir. Güzel grafikler sunar ancak aksiyonun ortasında genellikle dikkatinizi çekmez. Performans sorunları yaşıyorsanız, kapatın.

Yansımaları kapatın:
Gerçek zamanlı yansımalar oyunlarda en yoğun kullanılan görsel detaylardandır fakat kapatmakla oyun keyfi ve oynanabilirlikten çok şey kaybetmezsiniz.

Gölge detaylarını düşürün:
Gölgelendirme, oyunlardaki vazgeçilmez görsel detaylardandır. Gölge detaylarını düşürmek de ciddi bir performans artışı sağlayabilir.

Gölgelendirme ayarlarını düşürün, yumuşak gölge kenarlarını ve gerçek zamanlı gölge oluşturmayı kapatın. Böylece ekran kartınızın karmaşık gölge hesaplamaları yapmak yerine, basit gölgelendirme kullanarak daha akıcı bir oyun deneyimi yaşatmasını sağlayabilirsiniz.

Görsel efektleri azaltın:
Oyunlar, patlama, parçacık efektleri gibi görsel efektlerin detaylarını değiştirme imkanı sunarlar. Ekran kartınız bu efektlerle baş etmekte zorlanıyorsa, patlama ve aksiyon sahnelerinde bu nedenle takılmalar yaşanacaktır. Özellikle en önemli aksiyon anlarında takılmalar sizi çileden çıkarıyorsa, görsel efekt ayarlarını düşürmeyi deneyin.

Grafik ayarlarını düzenleyin - 2

Sürücü ayarlarını optimize edin:
Ekran kartı sürücünüzün grafik ayarları da performansı etkileyecek seçenekler sunmaktadır.

Bunun yanında, AMD Catalyst Kontrol Merkezi, "Overdrive" adını verdiği bir hız aşırtma uygulaması içermektedir. Kasanızı açmadan yapabileceğiniz bu hız aşırtma ile grafik performansınızı bir miktar iyileştirebilirsiniz.

Bu işlemin tüm hız aşırtma işlemleri ile aynı derecede risk taşıdığını hatırlatmakta fayda var.

Ekran çözünürlüğünü düşürün:
Bu seçenek, en kolay performans artırma seçeneğidir. Fakat LCD monitörler belli bir çözünürlük için tasarlandığından, düşük çözünürlükler görüntü netliğinin azalmasına ve bulanık bir görüntü almanıza sebep olabilir. Bu yüzden çözünürlük düşürme seçeneğini değerlendirmeniz durumunda, fazla ileri gitmemenizde fayda var.

Dikey Senkronizasyon (v-synch) ayarını kontrol edin:

Gelelim şu gizemli dikey senkronizasyon (v-synch) ayarına. Dikey senkronizasyon, ekran kartınızın, monitörün gösterebileceğinden daha hızlı görüntü oluşturmasını engeller. Bu duruma, eğer çok güçlü bir ekran kartına sahipseniz veya sisteminize göre eski bir oyun oynuyorsanız düşebilirsiniz. Bu durumda bilgisayarınız oyunu çok rahat ve hızlı çalıştırmasına rağmen, yırtılma denilen ve görüntüde takılma ve atlamalara sebep olan etkiyle karşılaşırsınız.

Böyle bir etkiyle karşılaşıyorsanız dikey senkronizasyonun aktif olduğundan emin olun.

Her şeyi düşürün:
Tüm değişikliklere rağmen performans sorunu yaşamaya devam edenlere önerimiz oldukça genel ve net: Eğer herhangi bir ayarı düşürebiliyorsanız düşürün.

Örneğin, kaplama (texture) kalitesini düşürmek, bolca aksiyon sahnesi içeren oyunları hızlandırma konusunda ciddi fayda sağlayabilir.

Yazılımsal çözümler

Sürücüleri güncelleştirin:
Kolaylıkla aklınızdan çıkabilecek bir detay olabilir ancak ekran kartları gerçek performansını en güncel sürücüler kurulu olmadan gösteremezler.

Herhangi oyunda bir sorun yaşadığınızda ilk adımınız ekran kartı sürücülerini güncellemek olmalıdır.

Bellekten tasarruf edin:
Eğer oyunlarda takılmalardan yakınıyorsanız, belleğinizde yer açmayı deneyin. Gereksiz arka plan programlarını kullanmaktan kaçının ve oyunlara girmeden önce tüm gereksiz pencere ve programları kapatın.

Performans iyileştirici yazılımlar:
Etrafta, sistem performansını artıracağını iddia eden birçok yazılım görebilirsiniz, fakat aslında çoğu sistem performansınız açısından hiçbir fark yaratmayacaklardır. Bu yüzden bu tür çözümleri çok düşünmeden göz ardı edebilirsiniz.

Kötü amaçlı yazılımlardan kurtulun:
Zararlı yazılımlar, geçmişteki virüsler kadar belirgin şekilde sisteminizi etkilemeyebilirler ancak birçok bilgisayardaki performans kaybından sorumludurlar. Eğer kötü amaçlı yazılımlardan korunmak maksadıyla, herhangi bir koruma yazılımı kullanmıyorsanız "Microsoft Security Essentials" gibi bir güvenlik yazılımı edinin.

Upgrade çözümleri

Sistem belleğinizi artırın:
Sisteminizin tüm ana bileşenleri yeterince güçlü olmadığında zorlanmaya ve oyunlarınızı yavaşlatmaya başlarlar. Sistem belleği (RAM) ise bunlar içerisinde en ucuz ve sadece boş slotlara bir iki RAM takarak kolayca yükseltebileceğiniz temel bileşendir.

Eğer sisteminizde 4GB bellek var ve 64Bit işletim sistemi kullanıyorsanız, piyasadaki hemen her oyunu oynayabilirsiniz. Sisteminize yeni bir RAM almaya gitmeden önceyse, sisteminizin hangi tür belleklere destek verdiğini öğrenmelisiniz.

Ekran kartınızı değiştirin:
Eğer özel olarak oyun oynamak için tasarlanmış bir bilgisayar almadıysanız veya bilgisayarınız birkaç yıllıksa ekran kartınız oyunlar karşısında yetersiz hatta çok zayıf kalabilir. Her grafik canavarı oyun, yüksek grafik detaylarını sağlayabilmek için pahalı bir ekran kartına ihtiyaç duyar. Fakat sisteminize yeni bir ekran kartı takmak, yeni bir tane satın almak kadar kolay değildir.

Ekran kartları, kasanıza sığmayacak kadar büyük olabilir ve yeterince iyi havalandırılmamış kasalarda soğutulamayabilir. Ayrıca güçlü ekran kartları, ek güç bağlantısına ihtiyaç duyar ve eğer güç kaynağınız yeterince güçlü değilse düzgün çalışamayabilir. Bu yüzden, yeni bir tane satın almadan önce güç kaynağı ve kasanın da yeterli olup olmayacağı dikkate alınmalıdır.

İşlemcinizi yenileyin:
Yeterli bir ekran kartınız yoksa işlemci tek başına size yardım edemeyecektir. Buna rağmen işlemci de sisteminizin performansını belirleyen en önemli bileşenlerdendir.

Çift çekirdekli işlemciler günümüzdeki tüm oyunlar için yeterli olacaktır, ancak dört çekirdekli işlemci maliyetini karşılayabilirseniz bariz bir şekilde daha performanslı olacaktır. Gerçekçi olmak gerekirse, daha fazlasına zaten şu an için ihtiyacınız yok.

Katı halli diskleri (SSD) göz ardı etmeyin:
Hala yüksek olan fiyatlarına ve düşük kapasitelerine karşın sisteminize katabileceği performans artışı göz ardı edilemeyecek kadar büyük.

Komple PC Upgrade rehberi için tıklayın

Çevrimiçi oyun performansı

Bağlantı sorunları:
Çevrimiçi oyunlar söz konusu olduğunda, kötü bir internet bağlantınız varsa dünyanın en iyi bilgisayarına sahip olsanız bile performans sorunları yaşayacaksınız demektir. Bu gibi durumlarda bölgenizde varsa alternatif bağlantılı internet hizmetlerini deneyebilirsiniz. Diğer yandan, kablosuz bir bağlantı kullanıyorsanız sinyal seviyenizin iyi olduğundan emin olun. Düşük sinyal kalitesi ve bazı kablosuz bağlantı standartları, normalden yüksek gecikme süresine (ping delay) sebep olabilir. Bu da oynanabilirliği azaltır veya oyunu oynanamaz hale getirebilir.

Bağlantı gecikme sürenizi kontrol edin:
İnternet bağlantınızın performansını test etmenin en kolay yolu gecikme sürenizi (pinginizi) kontrol etmektir. Çevrimiçi oyun oynayacaksanız sunucuyla aranızdaki gecikme süresinin 100 milisaniyenin altında olması genellikle aksiyon oyunları için şarttır. Eğer daha yüksekse, önce internet bağlantısını kullanan başka bir program olup olmadığını kontrol edip kapatın, eğer yoksa düşük gecikme süresine sahip başka bir sunucu bulmayı deneyin.

Kablolayın:
Online oyuncular için her milisaniye önemlidir. Ülkemizde, özellikle de yurtdışındaki sunucularda oyun oynayanlar gecikme sürelerinin yüksekliğinden yakınırlar. Buna bir de kablosuz cihazlar üzerinden internete bağlandığınızda eklenecek birkaç milisaniyelik gecikmeyi katmak istemesiniz.

Bundan kaçınmak isteyenler, kablosuz bağlantı yerine modemlerine kablolu bağlantı yoluyla bağlanmayı tercih edebilirler.

Router ayarları:
Aynı bağlantıyı, evinizdeki birkaç bilgisayar için kullanıyorsanız, diğer bilgisayarların internet trafiği oyununuzu olumsuz etkileyebilir. Bu gibi durumlarda oyunlar için özel olarak tasarlanmış veya belli portlara öncelik atayabilen router'ları tercih edin.

Böylece oyununuzun kullandığı portlara öncelik tanıyabilir ve sizinle aynı bağlantıyı paylaşan ev sakinlerine karşı sakin kalabilirsiniz.

Oyun seçimi:
Eğer tüm bunlara rağmen oyunları akıcı bir şekilde oynayamıyorsanız, düşük sistem dostu oyunları deneyebilirsiniz. Düşük sistem ihtiyacı bulunan gündelik oyunlarla da oldukça keyifli vakit geçirebilirsiniz.