Pahalı ya da ekonomik: İşte upgrade rehberi

Sonbahar geldi, kış da yaklaşıyor. Evde bilgisayar başında geçirilen süreler uzayacak ve bilgisayara yapılan yatırımlar, kendilerini gittikçe uzayan gecelerde gösterecek. İster işiniz için, ister eğlence için bilgisayarınıza yeni parçalar alacak olun, bu makalemizi okumadan işe başlamayın. Dikkat edilmesi gereken önemli noktalar, en güçlü sistemi oluşturacak en iyi parçalar, ya da işinizi görecek daha ekonomik seçenekler; hepsi bu makalemizde...

Anakart
Anakart seçiminizde temel unsur hangi işlemciyi kullanacağınızdır. Buna karar verdikten sonra seçim yapabilirsiniz. Bir anakar, bilgisayarın diğer parçalarına benzemez. Bütün parçaların birleşeceği platform olarak farklı bir yeri vardır. Aslında anakart seçiminiz bilgisayarınızın karakterini ve sonuçta alacağı şekli belirler.

Intel ve AMD'nin son nesil işlemcileri dahili hafıza kontrolcüsüne sahiptir. Bu yüzden anakart seçimi eskiden olduğu kadar büyük bir performans çarpanı değildir. Anakartlardaki diğer özelliklerin de standartlarının yükselmesi, anakartları birbirine oldukça yakın hale getirmiştir. Bu yüzden artık seçimde temel unsur genel kalite ve sağlamlık öğesi olan katı kapasitörler gibi farklar ve ek Ethernet çıkışları, hız aşırtma özellikleri, ikincil bir BIOS gibi değişkenlerdir.

İşlemci seçiminizi yapmanız gerektiğini söylemiştik. Bu sadece Intel ve AMD arasında seçim değildir. Örneğin Intel'in en güçlü işlemcisi olan Core i7'ı destekleyen tek çipset Intel'in kendi X58'i oluyor. Genellikle pahalı olan ve Core i7'nin fiyatıyla birleşince daha da büyüyen ve kullanıcıları caydıran rakamlar söz konusu. Ancak iki hafıza slotunu çıkartan Gigabyte'ın GA-EX58-UD3R modeli diğer anakartlara göre yüzde 25 daha ucuza geliyor.

Uç noktada bir sistem veya ekonomik bir alternatif

Anakart satın alırken kullanmayı düşündüğünüz özelliklerin, mesela FireWire çıkışının olmasına dikkat edin. Ancak tek bir özellik için de çok daha pahalı bir anakart almak yerine ek bir PCI FireWire kartı alabileceğinizi de unutmayın. Aynı şey ses kartı için de geçerli. Kaliteli bir ses kartı pahalı da olsa, tek zayıflığı ses çipi olan ama kalan özellikleri ve fiyatı iyi olan bir anakartı bu şekilde dengelemek çok daha iyi bir fiyat performans sunabilir.

Yine önemli kararlardan biri de ekran kartı seçiminizle ilgili. Nvidia SLI ya da ATI CrossFire kullanmaya, yani birden fazla ekran kartı takmaya niyetliyseniz, anakartınızın da bunu desteklemesi gerekiyor.

Süper: Fazla düşünmeden bütün özelliklere sahip olmak istiyorsanız Gigabyte GA-EX58-Extreme, FireWire, HD Audio ve 24GB'a kadar DDR3 RAM desteğiyle aradığınız anakart.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Ekonomik: AMD's Phenom II işlemciler DDR3 bellek desteklese de fiyat performans açısından DDR2 gönül rahatlığıyla seçilebilir. Asus M4A78 bütçeye uygun bir seçenek.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Alternatif: Core i5 çıktı ve şimdi ortalama fiyatta ve güçlü yeni anakart modelleri gelecek.

İşlemci, Intel mi AMD mi?

Intel'in Core i7 işlemcisi oldukça pahalı olmasına karşın, güç açısından AMD ile araya dağlar kadar fark koyuyor. Alabileceğiniz en iyi ama en pahalı işlemci budur. Pahalı olmasının sebep, sadece işlemciye vereceğiniz para değil, uygun anakartların fiyatlarıyla gelen toplam maliyet. Daha hesaplı ancak çok güçlü bir işlemci için Core i5'i de tercih edebilirsiniz. Anakartınızın pin sayısının doğru olduğuna emin olmayı unutmayın.

Intel bu seri ile AMD ile arasındaki veri çıkışı farkını da ortadan kaldırdı. Dahili bellek kontrolcüsü gücünü gösteriyor. Ayrıca hız aşırtma potansiyeli de büyük.

Süper: HyperThreading ile mevcut 4 çekirdeğini 8 çekirdek gibi çalıştıran Core i7 alabileceğiniz en güçlü işlemci.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Ekonomik: AMD Phenom II X3 720 Black Edition sadece uygun fiyatlı değil, aynı zamanda çok güçlü bir işlemci. Anakartının fiyatı da hesaplı olduğu için kolayca fiyatınızın maliyetini ekonomik rakamlara düşürebilirsiniz.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Alternatif: Core i7 kadar güçlü olmasa da daha iyi fiyatıyla piyasaya yeni çıkan Core i5 alınabilir.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Bellek, üç kanal ya da normal

Hali hazırda kullanımda dört tür bellek vardır. Bunlardan en yenisi ve en hızlısı DDR3 bellektir. Pahalı ancak hızlıdır ve en son nesil bir sistem için gereklidir. Intel Core i7 gibi bir işlemciyle maksimumum performans için anahtar bir rol oynar.

DDR2 daha eski olmasına rağmen popülaritesini kaybetmemiş, hızlı ve ekonomik bir bellek türüdür. Core 2 Duro ve Phenom işlemcilerle birlikte çok iyi performans sunar.

DDR oldukça eskidir ve birkaç senedir sisteminizde değişiklik yapmadıysanız, muhtemelen şu anda bilgisayarınıza takılıdır.

Çok ama çok eski bir bilgisayarınız varsa muhtemelen hala SDRAM kullanıyorsunuz demektir. Hem buşması zordur, hem yavaştır, hem de pahalıdır! Çünkü pek bulunmaz ve eski bilgisayarlarına biraz daha hız katmak isteyenler için revaçtadır.

Bilgisayarınıza bellek ekleyecekseniz hangi tür belleğe sahip olduğunuzu bilmeniz gerekiyor. Ya açıp RAM'leri çıkartıp bakacaksınız, ya da Everest gibi bir yazılım kurup kontrol edeceksiniz.

Anakart alırken AM2+ Phenom kullanacaksanız size iki adet bellek yetecektir. Ama Core i7 için üç slotlu bir anakarta, üç parça RAM takarak çok hızlı çalışmasını sağlamalısınız.

Süper: 6 GB bellek almalısınız ve bu 2GB x 3 adet olmalı ki üç kanal çalıştırabilin. CORSAIR TR3X6G1600C9 2GBx3 1600MHZ DDR3, 2Ghz hızı ve 9-9-9-24 latency ile etkileyici bir bellek.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Ekonomik: OCZ Gold 6GB 1600Mhz triple-channel kit sizin için mükemmel bir seçim olacaktır ve 8-8-8-24 latency ile Core i7'nizi bile gayet iyi bir şekilde götürecektir.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Alternatif: Yeni gelecek bir RAM türü henüz açıklanmadı. Bu yüzden pek bir alternatif yok. Hazır DDR3 fiyatları düşerken ezberinizi bozup DDR2'den DDR3'e geçin.

Ekran kartı, bir oyun bilgisayarının kalbi...

Oyuncular için en önemli parça budur. Senelerce satıcılar işlemciyi pazarlayıp durdu ancak biliyoruz ki oyun performansının temeli ekran kartıdır. Sistemin kalan bileşenleri ortalamanın üzerindeyse, ekran kartına para akıtarak çok daha yüksek güçlü bir oyun bilgisayarı oluşturmak mümkündür. Ekran kartında dikkat edilecek nokta ve ezberinizi bozmanız gereken konu, ekran kartının gücünü bellek miktarı veya sadece tek bir özelliği ile, ismi ile ölçemeyeceğinizdir.

Bir zamanlar kral Nvidia'ydı. Hala çok iyi modelleri olsa da taht bugün AMD'nin sahip olduğu ATI'ye ait. Şu sıralar Nvidia olan çekirdekler üzerinde çalışırken, AMD üst düzey çözümler için çok GPU'lu seçeneklere yöneldi ve başarılı oldu. Elbette bu başarı sürecek mi birlikte göreceğiz.

Günümüzde ekran kartlarını zorlayan unsurlardan biri de gittikçe büyüyen ekran boyutları ve artan çözünürlükler oldu. Çoğu ekran kartı 22 inç monitörlerde çok iyi performans sunuyor ancak bundan daha büyük ekranlarda, ekran kartınızın da gerçekten daha güçlü olması gerekiyor.

Hesaplı gitmek zorundaysanız, ekran kartınızdan oyunlarda iyi performans almak için 22 inç ekranın üzerine çıkmayın.

GeForce GTX 275 ekran kartı 24 inç bir ekranda ve en yüksek çözünürlükte 60fps verebiliyor. Ancak gün geçtikçe çıkan oyunların daha fazla sistem kaynağı gerektireceğini göz ardı etmemelisiniz.

Peki ya bağlantılar?

Çok iyi bir ekran kartı alabileceğiniz gibi, çok iyi ve çok sayıda ekran kartı da alabilirsiniz. Çoklu ekran kartını SLI ve CrossFire olarak takmayı planlarken ana kartınızın neleri desteklediğini çok iyi kontrol etmelisiniz. Baştan bir tane ekran kartı alıp, ucuzlayınca ve daha fazla güce ihtiyacınız olduğunda ikincisini eklemek çok iyi bir fikir.

Ancak bir sorun var, aynı kartı piyasada bulma ihtimaliniz çok düşük. Bu yüzden çoklu ekran kartı maalesef ekonomik açıdan pek işlemiyor. Ancak baştan canavar sistem hazırlayan kullanıcılar için bir seçenek oluyor. Elbette ikinci el parça kullanmaktan çekinmiyorsanız başarılı olabilirsiniz. O zaman dahi sürücü sorunları çekebilirsiniz. Pek söylenmeyen ama önemli bir sorun da yeni sürücülerin SLI ve CrossFire olarak kullanılan çoklu ekran kartlarına gereken önemi vermemesi. Sonuçta ortaya uyum ve performans sorunları çıkabiliyor.

Ekran kartının güç girişlerini de okumayı ihmal etmeyin. Mevcut güç kaynağınızın uçları uygun ve yeterli mi? Peki ya kullancığı gücü karşılayabilecek misiniz? Özellikle de çoklu ekran kartı kullanan sistemlerde buna çok dikkat edin.

Genellikle altı pin bağlantı isteyen ekran kartları, modeller ve GPU sayısı arttıkça iki adet altı pin bağlantı gerektirebilir. Veya biri 6 diğeri 8 pinlik iki uç da gerekebilir. Ekran kartını alıp da takamamak kadar sinir bozucu bir şey nadirdir. Bu yüzden baştan düşünün ve yeri gelmişken kasayı nasıl soğutacağınızı da hesaplayın. Önümüz kış, çok sorun olmaz; ama aynı bilgisayarı yaz aylarında da kullanabilmek istiyorsanız tam yük altında 100 dereceye yaklaşabilen ekran kartlarını soğutabilmelisiniz.

En iyisi hangisi?

Tercih yaparken, CHIP dergisinden ekran kartı testlerini kaçırmayın.

Süper: Zotac GTX 295 muhteşem bir ekran kartı ve bütün oyunları yağ gibi çalıştırıyor, geniş ekranlarda da sağlam performans sunuyor. Oyuncuysanız harcadığınız her kuruşa değeceğine emin olabilirsiniz.

Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Ekonomik: ATI, Nvidia'dan çok daha fazla seçenek sunuyor ve bu da daha geniş bir fiyat aralığı demektir. En pahalının biraz altındaki modellere bile bakarsanız, bu alışverişten muhtemelen bir ATI ile çıkacaksınız demektir. Pişman da olmayacaksınız çünkü Sapphire Vapor HD 4850 1GB gibi ekran kartları hem satın alırken, hem oyun oynarken yüzünüzü güldürecektir.

Alternatif: Listeyi ATI hakimiyeti altına almış durumda. Yeni bir Nvidia ekran kartı akını bu durumu değiştirirse ortalık şenlenebilir.

Sabit disk, normal mi yoksa SSD mi?

Sabit disk
Daha fazla kapasite ve daha büyük ön bellekler dışında sabit disklerde pek değişen bir şey yok. En azından mekanik olanlarda, bir de SSD sabit diskler var ki, pahalı fiyatları bir yana kapasiteleri genel masaüstü kullanımı için oldukça yetersiz kalıyor.

Masaüstü bilgisayarınızda büyük miktar medya depolayacağınızı göz önüne alarak 1TB'lık bir sabit disk tavsiye ediyoruz. Fiyatlar çok ucuz ve alabileceğiniz en geniş kapasiteli sabit disk almak yapacağınız en iyi yatırımlardan birisi olacaktır. SSD'ler tabii ki 220MB/s'ye varan hızlarla çok daha hızlı ama 80MB/s hıza ulaşan mekanik diskler de işinizi görecektir.

Eğer paraya kıyıp maksimum performans almak istiyorsanız size tavsiyemiz sistem kurulumunu yapacağınız sabit diskin bir SSD olması. Depolama için de GB başına uygun bir maliyete sahip geleneksel sabit diskleri kullanmanız. Böylece bilgisayarınızın açılış süresini yarıya indirebilirsiniz. Hızlı bir sabit diskin performans üzerindeki etkisi işlemci ve ekran kartı kadar görülebilir bir fayda sağlar.

Süper: Performans istiyorsanız OCZ'nin 120GB'lık modeli 155MB/sn okuma, 90MB/sn yazma hızıyla sisteminize çok şey katacaktır.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Ekonomik: SSD'nin yanına mutlaka almanız gereken veya kendi başına ana sabit disk olarak kullanacağınız cihaz, 32MB üstü ön belleğe sahip 1.5TB'lık, 7200RPM bir sabit disktir. Seagate bütün bunları uygun fiyata sunuyor.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Alternatif: SSD fiyatları düşecek ve hibrit sabit diskler gelecek.

Güç kaynakları

İşlemciler daha verimli hale geldi ama performans isteyenlerin elektriğe kıyması gerekiyor. Güçlü bir işlemci, güçlü bir ekran kartı ve çok hızlı RAM'ler ve hatta hız aşırtma demek, büyük güç ihtiyacı demek. Bilgisayarınıza taktığınız birden çok sabit diskin de istikrarlı çalışmak için iyi bir güç kaynağına ihtiyacı var. Güç kaynağı sisteminizin istikrarlı çalışmasını istiyorsanız, saçma sapan ve sebebi anlaşılamayan sorunlar istemiyorsanız pek cimri olmamanız gereken bir parça.

Artık 300W güç kaynaklarının yeterli olduğu günlerde değiliz. Çevre için çok endişelenen olduğunu sanmasak da güç kaynaklarının verimliliğinin yüzde 80'in üzerine çıkmış olması sevindirici bir haber.

Bir güç kaynağı alırken yaşayacağınız en büyük sorun sisteminiz için seçtiğiniz parçaların harcayacağı güç miktarını bilemediğiniz için ihtiyacınızı belirleyememektir. Bu kadar güç yeter dersiniz ve yetmeyebilir. Sisteminizdeki bir parçayı değiştirmeniz durumunda daha fazla güç çeken bir parça takmış olabileceğinizi göz ardı etmeyin.

Peki nasıl hesaplarsınız? İşte kolay yolu www.corsair.com/psufinder ve işte zor yolu . Ölçümden sonra üstüne gelecek güncellemeler için 50 veya 100W'lık bir ihtiyat koymayı unutmayın ve buna göre alışveriş yapın.

Süper: Hesaplamakla uğraşmak istemiyorsanız Thermaltake Thoughpower 1,500W PSU ile bilgisayarınıza soba bile taksanız güç sıkıntısı çekmeyeceğinize emin olabilirsiniz. (Sakın soba takmayın!)
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Ekonomik: Gerçekçi olursak 500W'lık bir güç kaynağı yeter de artar bile. Paranıza değecek bir özellik güç kaynağının sessiz çalışması olacaktır. İşte bu yüzen OCZ StealthXStream 500W Silent oldukça uygun bir seçenek.
Detaylar ve fiyat için buraya tıklayın

Alternatif: Uzun vadede elektrik faturasından tasarruf etmek istiyorsanız yüzde 90'dan daha yüksek verim sunan güç kaynaklarını beklemelisiniz.

Sadece birini seçmek zorunda kalsaydınız?

Bütün sistemi elden geçiremeyecekseniz ve sadece bir tek parçayı seçmeniz gerekiyorsa yapmanız gereken şey basit. Bir oyuncuysanız ekran kartı alacaksınız. Elbette en büyük sıkıntı, diğer bileşenlerle uyumsuz bir parça olacaktır. Uyumlu parça bulmak da zahmetli bir iştir, çünkü seçenekler kısıtlıdır ve kötünün iyisine karar vermeniz gerekir.

Eğer işiniz sabit diskte bol bol veri taşıyıp durmanızı gerektiriyorsa daha geniş ve daha hızlı bir sabit disk mantıklı bir seçenek. Yeni mekanik sabit diskler de eskilere göre sisteminizi hızlandırır ama bir SSD büyük bir genel performans artışı sağlar.

Genel günlük kullanımda rahat edeyim, sistemim genel anlamda hızlansın derseniz yeni bir Core i7 işlemci çok işinize yarayacaktır. Dosyaları unzip, unrar ederken; işlemi ekran kartına yaptırmıyorsanız film izlerken, program çalıştırırken, kısacası hemen her işte performans artışı sağlarsınız.

Eğer işlemciyi güncelleyemiyorsanız veya işlemciniz düzgün olduğu halde performans sorunu yaşıyorsanız sisteminize bellek eklemek her zaman için ucuz ve sağladığı rahatlık açısından paha biçilmezdir.