Overclock devri bitti mi?

Günümüzde yeni oyunları oynamak için iyi bir bilgisayar gerekiyor, ama dünden bugüne değişen bazı şeyler var.

Eskiden her şey işlemciye yükleniyordu, hem uygulamalar, hem de oyunlar işlemci gücüne direkt bağlıydı. Günümüzde ise aynı sistem özelliklerine sahip bilgisayarın sadece ekran kartını değiştirmek, bilgisayarın oyun yeteneklerinin uzun süre daha güçlü kalmasına yetiyor.

Elbette işlemci hala önemli, ama satıcıların yıllardır işlemci üzerinden PC pazarlamaya alıştığını, tek önemli parçanın işlemci olmadığını vurgulamak gerekli. Özellikle işlemcilerde hız yarışının geride kaldığı, çekirdek sayısının ve verimliliğin önem kazandığı günümüzde, işler biraz daha farklı yürüyor.

Bu değişikliklere daha detaylı değineceğiz, ama bu makalede esas konumuz işlemci overclock yani hız aşırtma işleminin önemini ve popülaritesini yitirip yitirmediği olacak.

Ortalama işlemciler ihtiyaçları karşılıyor mu?

Daha önce belirttiğimiz gibi, işlemci ana yüklenici olsa da oyunların grafik performansı artık ekran kartlarına yüklendi.

İşlemci gücü de belirli bir standardın üzerine çıktı. 2.4 GHz üstü bir işlemciyle çalışmayacak uygulama yok, daha yavaş olabilir ama kesinlikle gereksinimleri karşılamamak diye bir şey söz konusu değil. En son hangi uygulama ya da programın işlemci ihtiyacını mevcut işlemciniz karşılamadı? Ayrıca netbook ve tabletler, 1GHz işlemcilerle pek çok günlük ihtiyaçı karşılamaya yetiyor.

Güncel bir işlemci ve içerisindeki komut setler, teknolojiler, saat frekansından çok daha önemli. Eğer öyle olmasaydı 3GHz hızında ve Hyperthreading yetenekli, eski nesil tek çekirdekli bir işlemciden ötesi gerekli olmazdı.

Ancak komut setleri değiştiği için, aynı oyunu ya da uygulamayı bir de çift çekirdekli işlemci ile denediğinizde bariz fark göreceksiniz.

Daha fazla MHz her şeyden önemliydi...

Eskiden işlemci gücü yetmezdi ve devamlı yeni bir işlemci almak gerekirdi. Bugün de işlemciler sonsuza kadar dayanmıyor ama sıkıntı eskisi kadar kritik değil. Şimdi yine yeni işlemci almak avantajlı ama farklı sebeplerden. Az önce açıkladığımız gibi, yeni teknolojilere kavuşmak için.

Günümüzde işlemcinin performans farkı kendisini en çok Photoshop, Zip-RAR gibi sıkıştırma işlemleri ve benzeri yazılımlarda gösteriyor. Çok çekirdekli, güçlü ve modern bir işlemci, saat hızı daha yüksek ancak eski bir işlemciden çok daha hızlı iş bitiriyor.

Haliyle çok eski bir işlemcinin çekirdek hızını arttırmanın getirisi, ciddi şekilde düşüyor. Bu da hız aşırtmanın popülerliğini ciddi şekilde etkiliyor.

Çok çekirdekli işlemcilerden önce overclock'un altın çağı yaşanıyordu. Bir işlemcinin saat hızını yükseltmenin etkisi çok ciddi bir fark yaratıyordu. Bu durum bugün değişti mi?

Yeni teknolojiler

Kısmen ama tamamen değil. Günümüzde hem işlemciler, hem de anakartlar otomatik hız aşırtma özelliklerine sahip.

Yeni nesil işlemciler, eskiler gibi değil. Her işlemciyi overclock etmek eskiden de, bugün de çok verimli değil. Bazı modellerde inanılmaz hız kazançları, çok az bir zahmet ile mümkün, bazı modellerde ise ne yaparsanız yapın dev bir artış yakalamak çok zor.

Anakartların ve işlemcilerin otomatik hız aşırtma özelliklerinin gelişmesi çok ilginç, değişen trend önce verimliliğe yöneldi. Yani düşük saat hızında daha az elektrik tüketmek önem kazandı. Ancak çekirdek sayısının da artması, aynı anda farklı işlemlerin yürütülmesini ve performansın arttırılmasını kolaylaştırdı.

Peki sonra ne oldu? Otomatik overclock nereden çıktı? Çok basit, otomatik overclock sayesinde geçici hız aşırtmayla sistemdeki takılma ve yavaşlamalar önlenecek ve performans akıcı kalacak. Bu sayede kullanılmayan işlemci çekirdekleri, işlem bitince kapatılarak gereksiz tüketimin önüne geçilecek. Yani hız, aslında ekonomik.

Overclock seçeneği yazılımla bile geliyor

Günümüzde mevcut bulunan işlemci ve anakartların henüz bu otomatik overclock'a, anlattığımız şekliyle sahip olmadığını, çok yakında olacağını belirtelim.

Az önce bahsettiğimiz otomatik overclock çeşidi, sisteme geçici bir doping etkisi yaptığını, devamlı aktif olmadığını netleştirmek gerekiyordu. Mevcut anakartlarda ve işlemcilerde yaygınlaşan ve mevcut bulunan overclock özellikleri farklı.

Bu overclock özellikleri, güvenli limitler içerisinde yüzde 5-25 civarı performans arttırmaya imkan tanıyor. Saat hızını ve voltajı değiştirerek işlemciyi daha yüksek hızda çalıştırıyor ve ayarlar değiştirilmediği sürece aktif.

Yani günümüzde yaygınlaşan ve "Acaba overclock eski popülerliğini kaybeder mi?" sorusunu sormamıza sebep olan 2 farklı overclock yöntemi söz konusu. Bunlar hız aşırtma işlemini sıradanlaştırıyor. Yani hem yaygınlaşıyor, hem de eski şeklinden çıkmış oluyor, bilinen overclock kavramı değişiyor. Şirketlerin izin verdiği limitler dahilindeki hız arttırımına overclock denebilir mi? Zaten sunuluyor...

İlk günlerdeki heyecanı var mı?

Overclock yeni donanımların standart bir özelliği olmaya doğru giderken, eski günlerdeki ilk heyecan biraz sönüyor. Dediğimiz gibi bu iş sıradanlaşıyor.

İşlemci ayakları arasında lehim yaparak çarpan kilidini ortadan kaldırmak gibi yöntemler pek ortada görünmüyor. Buna karşın yeni donanımların birlikte gelen sürücülerinin izin verdiği hatta yapmayı kolaylaştırdığı overclock özellikleri kısıtlı. Gerçek güç kazancı, güçlü bir soğutma sistemiyle ve donanım hasarını riske ederek mümkün.

İşte bu risk heyecanı arttırıyor ve overclock işinde hala mücadeleler olduğunu gösteriyor. Çok çekirdekli işlemcilerin overclock edilmesi ise yepyeni bir mücadele demek. Donanımı kendi sınırlarının ötesinde kullanma isteği ve heyecanı öyle kolay kolay ölen bir şey değil.

Eski günlerdeki kadar işlemci gücüne mahkum değiliz, piyasada satılan donanımlarda zayıf nokta sabit diskin veri aktarım hızı, netbook modellerinde RAM oluyor. Ancak masaüstü PC'lerde ve iş bilgisayalarında, özellikle işlemci ağırlıklı uygulamalarda overclock hala değerli.

İşin en çekici yanı ne?

İşin en çekici yanlarından birisi, ucuz bir işlemciyi alıp, onunla pahalı bir işlemcinin yaptığı işleri, onun yaptığı hızda yapabilmek. İşin başlangıç noktası da bu, işlemci üreticilerinin aynı donanımı ufak değişikliklerle farklı hızlarda satması, tüketicilerin bir kısmının da işe uyanması ve bu saklı özellikleri açması oldu.

İşlemciler arasındaki fiyat farkları, yıllardır pek değişmiyor. En uç noktadaki işlemciyle, overclock edilerek ona yakın güçte kullanılabilecek bir işlemci arasında yüzlerce dolar fark hala var.

Özellikle de profesyonel uygulamalar söz konusu olduğunda, az zamanda çok iş yapmak gerektiğinde overclock'un değeri daha da artıyor. Word kullanan birisi için değil overclock, güçlü bir işlemci bile fuzuli, ama render işlemleri yapanlar için zaruri.

Bu arada, işlemcinin oyun performansına etkisini küçümsemekten ziyade, ekran kartının artık daha önemli olduğunu vurgulamak istedik, bunun da tekrar altını çizelim.

Overclock'lu bir işlemci ile oyunlarda da daha fazla performans almak mümkün, ama bu yöntem ekran kartının yerini tutacak bir performans kazancı sağlamıyor. Ekran kartında bu işlem, işlemciye göre daha önemli, işte bu bir trend değişimi. Ama yine de işlemcide söylediklerimiz ekran kartında da geçerli, en son komut setleri ve teknolojiler, mesela yeni sürüm DirectX desteği, salt saat hızından daha önemli.

Markalar için önemli!

Overclock'un en önemli yanlarından birisi de işlemci ve anakart üreticilerinin, markalarına olan katkısı.

Çeşitli şirketler, overclock ödülleri koyarak, ürünlerini dünyanın namlı overclock tutkunlarına yollayarak bu işi çekici hale getiriyor. Çünkü rekor kıran bir işlemci, halkı etkileyip ilgisini çekiyor ve haberlere konu oluyor. Bu da neredeyse bedavaya reklam demek. İsim ve markanın güçlü performans, dayanıklı parçalar vb ile anılması demek, hem de rakiplerinden daha ucuza.

Özellikle oyuncuları hedefleyen kaliteli anakartların, overclock için dayanıklı parçalara sahip olduğunu, güç kaynaklarının yüksek kapasiteli olduğunu göz önüne alırsak, bu işin bir endüstri haline geldiğini de görebiliriz.

Overclock işlemi pırıl pırıl bakır ve metalik parçalar, neonlu renklerde sıvı soğutmalar, yükselen buharlar ve sıra dışı parçalar ile oldukça etkileyici bir görünüme sahip. Otomobil ve motorsiklette de ilgi çeken, sıradışı olan hot-rod ve chopperlar var. İşte bilgisayar dünyasında da kişiye özel canavar bilgisayarlar oluşturma arzusu var.

Ortalama kullanıcı ve ihtiyaçlar

Bütün bu gelişmeleri değerlendirdiğimizde görüyoruz ki sıradan ya da günlük ihtiyaçların ötesine geçmeyen, vakit ayırmayan ya da donanımla detaylı ilgilenmeyen kullanıcılar için overclock'un önemi azalmış durumda.

Yani bilgisayar kullanıcılarının çoğu, uygun fiyatlar ile ihtiyaçlarını fazlasıyla karşılayacak güçlü işlemcilere sahip olabiliyor. Pek çoğu hala pazarlamanın kurbanı olup, ihtiyaç duymadıkları işlemcilere para harcıyor ama durum bu. Uygulamaların ve oyunların büyük çoğunluğunu, ortalama bir bilgisayar alan kullanıcı rahatlıkla ve uzun süre kullanabiliyor, oynayabiliyor.

Otomatik overclock ve donanım ile birlikte gelen yazılımsal araçlar ile kolayca yapılabilen kısıtlı overclock, ortalama kullanıcının ve biraz daha yukarı bir kesimin ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli.

Bir overclock devrinin sonu...

Bununla birlikte daha ucuz bir işlemciyle çok daha fazla güç elde etme ve profesyonel işlerde fiyat performans sağlama ihtiyacı kolay kolay ortadan kalkmayacak.

Biraz daha ilgili kullanıcıların, yüzlerce dolar tasarruf yapması hala mümkün, ancak belirttiğimiz gibi buna ihtiyaç duyan kesim daralmış durumda. Bir de overclock'tan fiyat -performans verim veren uygun işlemci modellerinin az olması ve uygun anakartların pahalı olması durumu söz konusu.

Bir diğer dar kesim ise zorlukları yenme, farklı olma ve en güçlüsüne sahip olma arzusuyla çalışmaya devam ediyor. Günümüzde ve gelecekte overclock bir hobi olarak da daha güçlü bir şekilde varlığını koruyacak. Overclock bir süredir çok göze çarpmıyor ama kesinlikle tarihe karışmadı; overclock'un bir çağı kapandı, yeni bir çağı başladı...