Ölen yapraklarını tekrar canlandıran "zombi" ağaç, bilim insanlarını şaşırttı
Ölen yapraklarını tekrar diriltme özelliğine sahip olan eğrelti ağacı, bu özelliğiyle başka hiç bir ağaca benzemiyor ve bilim insanlarını şaşırtmaya devam ediyor.
Bitkilerin pek çok farklı tuhaf davranışları olabiliyor ve bunlara şimdi de bir eğrelti ağacı türü (Cyathea rojasiana) eklendi. Ağacın bu listeye eklenmesinin nedeni ise, ölmüş yapraklarını tekrar hayata döndürebiliyor olması.
Cyathea rojasiana, batı Panama ormanlarında bulunan bir eğrelti ağacı türü. Araştırmacılar, yeni keşiflerinde, eğrelti ağacının kendi ölü yapraklarını yeniden canlandırabildiğini ve daha sonra topraktan nitrojen (azot) çekerek ana bitkiyi beslemeye devam eden kökler oluşturabildiğini keşfetti.
Yaşlanan yapraklar canlıyken aşağı doğru eğilir ve “yaprak sapı” olarak bilinen orta kısmı yere değebilir. Yaprak ölmeye başlarken, yaprak sapı içinde bulunan ve eskiden suyu canlı yaprak kısımlarına taşıyan yapılar değişir ve canlı kökler haline gelir. Bu yeni canlı kökler toprağın derinlerine ulaşarak bitkinin geri kalanına besin sağlamaya devam eder.
Çalışmanın başyazarı Profesör James Dalling, yaptığı basın açıklamasında “Bu gerçekten yeni bir doku yeniden kullanımıdır. Ve bu diğer eğrelti türlerinin yaptığını bildiğimiz şeylerden farklı” dedi.
Eğrelti ağacının yaprakları, köke dönüşüm süreci gerçekleşirken bile sadece çürüyen bitki maddesi gibi görünüyor. Ekip bunun, bir eğrelti türünün bir bitkinin yapraklarını bu şekilde kendini besleyecek şekilde yeniden kullanabildiği ilk vaka olduğunu düşünüyor.
Bitkinin bunu yapma sebebi ise jeolojik zamanlara kadar uzanıyor. Bitki, Jura dönemine kadar uzanan eski bir eğrelti ağacı soyunun üyesi. Ölü yapraklardan gelişen köklerin, besin açısından zengin olmayan volkanik topraklardan daha fazla besin çekecek şekilde evrimleştiği düşünülüyor.
Dalling, “Panama, Kuzey ve Güney Amerika arasında 7 milyon yıl önce takımadalardan oluşan bir kara köprüsüdür ve bu adalar geçmişteki volkanik faaliyetlerin sonucunda ortaya çıkmıştır” diyor ve devam ediyor: “Keşfettiğimiz bir bölgede, metrelerce derinliğe sahip bir volkanik kül tabakası, kumsalda kazıp çıkarabileceğiniz kuma benziyordu. Orada yetişen bitkiler, orman rezervinin başka yerlerinde bulduğumuz bitkilerden farklı.”
Eğrelti ağacı çok yavaş büyüyor ve en başta yapraklarını büyütmek için çok fazla enerji harcaması gerekiyor. Yalnızca 2 metre uzunluğa kadar büyümeleri, yaprakların yaşlanıp sarkmaya başladığında her zaman yere temas etmelerini sağlamaya yardımcı oluyor.
Çalışma, Ecology üzerinde yayınlandı.