Nokia N900: Linux ile lüksü yaşamak

Elveda Symbian. Nokia tozlanmış işletim sistemine sırtını dönüyor ve yeni cep telefonu N900'da Linux'u kullanıyor. CHIP Online multimedya canavarını önceden mercek altına alabildi.

Güçlü yanları
Yeni cep telefonu (N900'e akıllı telefon, tablet-PC, multimedya bilgisayarı da diyebilirsiniz) akla gelebilecek ger türlü uygulama, arayüz ve multimedya özellikleriyle tıka basa doldurulmuş. Örneğin yeni Linux amiral gemisi Maemo 5 işletim sisteminin yanında 3,5 inç (8,9 cm köşegen) büyüklüğünde, dirençli dokunmatik ekran, tam klavye, 32 GB dahili bellek (microSD ile 48 GB'a kadar genişletilebiliyor) ve süper hızlı UMTS veri aktarımı ile beraber geliyor. Maksimum 10 Mbit/s hızında (downlink) HSPA ve WLAN (802.11b/g) sayesinde dışarıda da internetten ayrılmıyorsunuz. Yaptığımız testlerde Maemo tarayıcı çok hızlı bir şekilde çalıştı ve CHIP ana sayfasını 3G üzerinden birkaç saniyede yükleyebildi. Bluetooth 2.1 ve USB 2.0 (Highspeed) ile veriler çabucak bilgisayara aktarılıyor. TV çıkışı sayesinde resimleri ve videoları direkt televizyonda izleyebiliyorsunuz. Bunun dışında N900, Push yetisine de sahip ve "Mail for Exchange" sayesinde firma ağlarına bağlanmaya elverişli. Diğer özellikler: Anında mesajlaşma ve VoIP desteği, USB üzerinden modem olarak kullanılabilme.

Zayıf yanları
Eksik bırakılan çoklu dokunmatik teknolojisi ve başlangıçta biraz idman gerektiren Maemo arabiriminin yeni fenotipi dışında ilk bakışta başka hiçbir zayıflık gözümüze çarpmadı. N900'ün pil süresini merakla bekliyoruz. Nokia henüz kesin bir üretici-verisi açıklamadı. CHIP Online test merkezinin batarya testi bu konuya açıklık getirecek.

Multimedya

Güçlü yanları
N900 bu konuda hiçbir isteği geri çevirmiyor. 800 x 480 piksellik 3,5 inç ekran, işini iyi yapan otomatik aydınlık uyarlaması ve düzgün kontrastı ile bizi ikna etti. Nokia kamerada da boş durmayıp Carl Zeiss objektif ve iki LED flaş ışığı kullandı. Yaptığımız ilk test çekimleri iyi bir izlenim bıraktı. Kamera 800 x 480 piksel ve 25 fps ile çekim yapabiliyor. Tümleşik GPS alıcı sayesinde çekilen resimlere otomatikman yer bilgisi eklenebiliyor (coğrafi etiketleme). Bunun dışında her resmi anahtar kelimelerle etiketleyerek daha sonra menüde kolay bir şekilde bulmak mümkün. N900, müzik severleri de yalnız bırakmıyor. MP3 çalar yaygın formatları destekliyor, ID3 bilgilerini okuyabiliyor ve albüm kapaklarını gösterebiliyor. Cihazla beraber verilen kulak-içi kulaklıkları deneyemedik. Fakat N900'ün standart kulaklıkları takmaya elverişli bir kulaklık girişi var. Tümleşik UKW mini gönderici, müziği araba radyosuna da iletebiliyor.

Zayıf yanları
İlk bakışta gözümüze herhangi bir can alıcı eksiklik çarpmadı. Sadece ön seri test cihazımızın kamerası birkaç problem çıkardı. Mesela N900, test çekimlerinden sonra donuyor ve ancak yeniden başlatılınca kendine geliyordu. Bunun dışında Nokia N900'ün stereo hoparlörleri tını bakımından pek hoşumuza gitmedi.

Kullanım

Güçlü yanları
111 x 59 x 18 mm ebatları ve 181 gram ağırlığı ile N900 kesinlikle cebe sığacak bir akıllı telefon değil. Elbette bu mini-bilgisayarın böyle bir niyeti de yok. Büyüklük ve ebatları açısından Nokia N97'yi andırıyor; fakat bizde daha saygın bir izlenim bıraktı. Maemo 5 işletim sistemi ve dört kişiselleştirilebilir ana ekrana sahip panorama masaüstü bariz bir PC hissi veriyor. Maemo 5 ve özellikleri hakkında daha fazla bilgiyi ilerleyen sayfalarda bulabilirsiniz. Kaydırılabilir klavye üç sıra tuşla beraber geliyor. İlk bakışta çok ufak gözükse de uygulamada hiçbir problem oluşturmuyor. Basınç noktaları son derece keskin ve düğmeler yeterince büyük.

Zayıf yanları
N900'ün dayanıklı ekranı ile Apple iPhone'un dirençli ekranını karşılaştırdığımızda şu ortaya çıkıyor: iPhone parmak dokunuşlarına ve kaydırmalara çok daha iyi tepki veriyor. Örneğin N900'ün ana ekranları arasında geçiş yapmak için biraz güç sarf etmemiz gerekti. Apple cep telefonunda bu hamle çok daha şık ve daha az çabayla gerçekleşiyor. İki cep telefonunun da parmak izlerine tepkisi aynı. Kısa bir zaman sonra bir şeyler görebilmek için N900'ün ekranını temizlemek zorunda kaldık.

Maemo 5: Daha fazlasını yapasınız geliyor

Nokia cep telefonu işletim sistemi konusunda ilk kez Symbian yerine Linux kullanıyor.

Linux tabanlı işletim sistemi Maemo 5, Nokia akıllı telefonlarında ilk kez karşılaşılan, tipik bir PC masaüstü arabirimi havası veriyor. Maemo 5 platformunun yüksek çalışma temposundan etkilendik. Programlar, menüler, web siteleri ve widget'ler saniye içinde açılıyordu: Bu konuda Apple iPhone 3GS ile aralarında hiçbir fark sezemedik. Birçok wigdet ile süslenebilen gösterge paneli (dashboard) masaüstünde derli toplu bir hava bırakıyordu. N900 toplamda dört ana ekran sunuyor. İstediğiniz arabirime parmak silme hareketiyle veya beraberinde verilen kalemle ulaşabiliyorsunuz.

Bu masaüstlerini kolayca birçok widget, web sitesi kısayolu, soysal ağ, chat penceresi, kişi bilgisi veya menü kısayolu ile donatabiliyorsunuz. İşin güzel tarafı ise N900'ün çoklu görev yürütmeyi (multitasking) destekliyor olması. Ön seri test cihazında bu özellik tabiri caizse "kaymak" gibi çalışıyordu. Açılan web siteleri ve hatta gösterge panelindeki pencerelerin ön izlemeleri bile sürekli güncelleniyordu. Anında mesajlaşma pencereleri veya Facebook widget'i için de aynı durum geçerli. Maemo 5'li N900 ile gerçekten de Nokia'nın dediği gibi her zaman çevrimiçisiniz ("always online").

Web tarayıcı ve Flash desteği

Mozilla tabanlı Maemo tarayıcı çok hoşumuza gitti. Aynı bilgisayarda olduğu gibi birden çok pencere açıp istediğiniz arasında keyfi geçişler yapabiliyorsunuz. Sayfaları büyütmek için iki imkanınız var: Ya ekrana çift tıklayarak, ya da dairesel zum tekniğini kullanarak. Dairesel zum tekniğinde parmağınızı hızlıca saat yönünde çevirdiğinizde alan büyütülüyor; aksi yöne çevirdiğinizde ise görünüm küçültülüyor. Testte iki zum tekniği de hiçbir sorun çıkarmadı. Nokia'ya göre dairesel zum ilerde farklı alanlarda da (mesela resim görünümünde) kullanılacak. Elimizde ön seri cihazla henüz bunu başaramadık. iPhone'dan tanınan çoklu dokunmatik teknolojisi N900'de kullanılmıyor.

Flash ve AJAX desteği hazır
Adobe Flash 9.4 ve AJAX sayesinde videoları ve oyunları evinizdeki PC'deymişsiniz gibi yaşayabiliyorsunuz. Meamo tarayıcı YouTube videolarını ek bir pencerede değil, direkt bağlı oldukları web sitesinde oynatabiliyor. Nokia kullanıcılarının çabucak yeni Linux işletim sistemine alışması için üretici, ana menüde tipik Symbian S60 tasarımını kullandı. Maemo 5 arabiriminde özlediğimiz tek şey gösterge paneline dönmemizi sağlayacak bir "geri" tuşu oldu. Nokia, gösterge panelinden diğer menülere geçişi sağlayan gizli çubuğu da daha belirgin yapmalıydı.