Nasıl bir fotoğrafçısınız?

15 bölümlük dijital fotoğraf kursumuzun tamamına ulaşmak için tıklayın...

PC'ler, cep telefonları ve otomobiller gibi, dijital fotoğraf makineleri de farklı ihtiyaçlara göre farklı kategorilerde, farklı özelliklerle ve farklı fiyat aralıklarıyla tüketicilere sunuluyor. Piyasada 200'ü aşkın model varken, memnun kalacağınız bir dijital fotoğraf makinesi seçmek de doğal olarak oldukça zorlu bir iş haline geliyor. Bir mağazada size yardımcı olmaya çalışan satıcılarla yapacağınız kısa görüşmeler yeterli gelmeyebilir. Veya arkadaşlarınızın öneride bulunmasını isteyebilirsiniz; ancak kendi makinelerinden son derece hoşnut kalsalar bile, sizin ihtiyaçlarınız farklı olabilir ve sürekli yeni modellerin çıktığı bu piyasada kendi makineleri üretimden kalkmış olabilir.

Pek çok amatör fotoğrafçı, yeni bir dijital fotoğraf makinesi almak istediğinde "en iyi makineyi" bulmaya çalışma yanılgısına düşer. Elbette piyasaya sürekli daha üstün özelliklere sahip, daha güçlü modeller çıkarken, "mükemmel dijital fotoğraf makinesi"ni bulmak sonu gelmez bir arayışa dönüşebilir. Ancak bunun ötesinde herkes için tek bir "mükemmel makine" yoktur; sizin için en iyi dijital fotoğraf makinesini bulmanız gerekir.

Yani, bir dijital fotoğraf makinesi seçerken, fotoğrafçı olarak kendi profilinizin ve kişisel ihtiyaçlarınızın en önemli faktör olduğunu söylemeye çalışıyoruz. Ve elbette bir dijital fotoğraf makinesi için ayırabileceğiniz bütçe de burada önemli bir rol oynuyor. Bu yüzden, dijital fotoğraf makineleri özelliklerine göre çeşitli kategoriler altında gruplandırılırken, bazen bu makinelerin temel kullanıcı tiplerine, ihtiyaçlarına ve becerilerine göre gruplandırıldığına da tanık oluruz. Öncelikle bu kategoriler hakkında bilgi edinmenizi; ardından görüntü kalitesi, performans, ergonomi gibi özelliklerde detaya inmenizi öneriyoruz.

Size uygun makine hangisi?

Size uygun makine hangisi?

Dijital fotoğraf makineleri genel bir sınıflandırmayla kompakt, ultrakompakt, süperzum, ileri seviye kompakt ve dijital SLR (DSLR) olarak farklı kategorilere ayrılabilirler.

* Kompakt dijital fotoğraf makineleri: Kompakt makineler en iyi, en hızlı, en şık, en küçük veya en esnek makineler değildir; ancak makul bir özellik setiyle makul fotoğraflar çekebilirler. Ayrıca genelde daha şık görünümlü, daha yüksek fiyatlı ultrakompakt makinelere kıyasla daha iyi performans sunarlar. Kompakt makineler ileri seviye makineler kadar zengin özellikler ve yüksek performans sunmasalar da, küçük bir çanta içinde veya büyük ceplerde taşınabilirler. Kompakt dijital fotoğraf makineleri özellikler, ergonomi ve fiyat açısından dengeli ve ortalama bir çizgi tutturmayı hedeflediklerinden, en popüler kategoriyi oluştururlar.

İleri seviyede bir fotoğrafçı değilseniz veya özellikle daha küçük bir makine aramıyorsanız, öncelikle bu kategoriyi dikkate almalısınız. Kompakt makineler genelde ödeyeceğiniz paranın karşılığını en iyi veren makinelerdir. Ancak beklentilerinizin karşılanması açısından, piyasadaki çok çeşitli kompakt model arasından iyi bir seçim yapmanız gerekir.

* Ultrakompakt dijital fotoğraf makineleri: Ultrakompakt makineler avucunuzun içine sığacak kadar küçüktür ve genelde gören herkesi kendilerine hayran bırakacak kadar şıktır. Piyasada çok basit modellerini de, yüksek çözünürlüklü modellerini de bulabilirsiniz. Ancak genelde bu makinelerde taşınabilirlik performansın, özelliklerin ve görüntü kalitesinin önüne geçtiği için, gittikleri her yerde yanlarında bir fotoğraf makinesi olsun isteyen amatör fotoğrafçılar veya aynı amaçla ikinci bir makine düşünen ileri seviye fotoğrafçılar tarafından tercih edilirler.

* İleri seviye dijital fotoğraf makineleri: İleri seviye kompakt makineler biraz daha büyük ve daha pahalı modellerdir. Daha detaylı ayarlar, daha iyi objektifler ve daha fazla özellik sunarlar. Daha da önemlisi, büyük baskılar için uygun, kaliteli görüntüler verirler. Daha iyi zum yapabilen objektifler, daha yüksek performans, histogram, adımlı pozlama (exposure bracketing), yüksek çözünürlük, manuel enstantane ve odak açıklığı ayarları ve detaylı beyaz dengesi bu modellerin özellikleri arasında yer alır.

Bütçe problemleri veya tüm lens setini taşıma zorluğu nedeniyle DSLR makine almak istemeyen, ancak yine de bir dijital fotoğraf makinesinde her türlü ayarın bulunmasını, hızlı ve etkili bir kullanımı bekleyen fotoğrafçılar bu makinelere yönelirler. Dikkat çekmeden fotoğraf çekmek isteyen profesyoneller arasında bile bu makineleri tercih edenler vardır.

DSLR bilmecesi

* Süperzum makineler: 10x veya daha üzeri optik zum sunan süperzum makineler aslında ileri seviye dijital fotoğraf makinelerinin bir alt kategorisidir. Büyük objektifleri nedeniyle boyutları büyüktür, ancak fiyatları genelde kompakt modellerle ileri seviye modeller arasındadır. Bazı süperzumların ileri seviye özellikleri bulunmakla birlikte, kullanıcıları genelde otomatik ayarları yeğlerler. Yüksek zum aralığında el titremesi fotoğrafı daha çok etkilediği için, bazılarında el titremelerine karşı stabilizasyon sağlayan özel bir mekanizma bulunur.

* DSLR'ler: DSLR'ler, görüntüyü objektiften doğrudan vizöre veren tasarımları, değiştirilebilen objektifleri, eksiksiz pozlama ve görüntü ayarları ve zengin aksesuar seçenekleriyle dijital fotoğraf makinelerinin en üst grubunu oluştururlar. Profesyonel özelliklerinin yanında, 35mm filmli fotoğraf makinelerine benzer bir performans gösterirler. Daha da önemlisi, iyi kalite objektiflerle kullanıldıklarında, görüntü kaliteleri diğer tüm dijital fotoğraf makinelerinden daha iyidir. DSLR makinelerde genelde tam otomatik çekim ayarı da vardır, ancak verdiğiniz paranın hakkını alabilmek için manuel ayarları öğrenmeniz ve makineyi bilinçli bir şekilde kullanmanız gerekir. İleri seviye amatörler, yarı-profesyoneller, profesyoneller ve maliyeti ne olursa olsun en üst seviye makineleri isteyenler DSLR'leri tercih eder.

Hangi grupta yer alıyorsunuz?

Hangi gruba dahilsiniz?

Yukarıda dijital fotoğraf makinelerini kategorilere ayırırken, bu makinelere ihtiyaç duyabilecek kullanıcı türlerine de biraz değindik. Ancak bu kategoriler arasında keskin bir çizgi olmadığı, türlerin birbirinin içine geçtiği unutulmamalıdır. Dolayısıyla, örneğin bir yarı-profesyonel ile amatör bir kullanıcı aynı modeli seçebilir. Daha da önemlisi, belirli bir fotoğraf türüne (doğa, makro, portre gibi) özel ilgi gösteriyorsanız, makinelerin detay özelliklerine de önem vermeniz gerekir.

Ancak yine yol gösterici bir bilgi olarak genel bir kullanıcı sınıflandırmasından bahsedebiliriz. Böyle bir sınıflandırmayla kullanıcıları bas-çek fotoğrafçı, başlangıç seviyesi fotoğrafçı, ciddi fotoğrafçı, ileri seviye / yarıprofesyonel fotoğrafçı ve profesyonel fotoğrafçı olarak gruplandırabiliriz.

* Bas-çek: Bas-çek fotoğrafçılar tüm ayarları fotoğraf makinesine bırakırlar. Bu tür fotoğrafçılar makinenin imkanlarını kullanarak en etkileyici görüntüyü yakalamakla değil, estetik değeri ne olursa olsun bir anı kaydetmekle ilgilenirler. Bu sizi tatmin ediyorsa, neden olmasın? Günümüzde artık tüm fotoğraf makinelerinin, çekilen sahnedeki ışık durumuna göre ayarları otomatik yapan A (Automatic) veya P (Program) modu bulunduğu için, hemen her tür makine basçek için kullanılabilir. Öte yandan, üzerinde her türlü ayarı barındıran, üstelik bu ayarların kolay kullanım için ergonomik şekilde yerleştirildiği pahalı gelişmiş makineler elbette bu tür kullanıcılar için gereksiz yatırım olacaktır.

Piyasadaki kompakt ve ultrakompakt makineler içinde bütçenize uygun olan, bu türde pek çok model bulabilirsiniz. Yine de bu makinelerde doğru bir Beyaz Dengesi (White Balance), nispeten düşük gren seviyesi ve fotoğraflarınızı bastıracaksanız yüksek çözünürlük aramanız yararınıza olacaktır.

* Başlangıç seviyesi: Fotoğrafçılığa ilk kez adım atıyorsunuz ve belki de ilk kez bir dijital fotoğraf makinesine sahip olacaksınız. Henüz ileride fotoğrafçılıkla ciddi şekilde ilgilenip ilgilenmeyeceğinizi bilmiyorsunuz bile... Bu yüzden işe kullanımı kolay, ama çok fazla zaman ayırmadan birkaç ayarı da deneyebileceğiniz bir makine ile başlamak istiyorsunuz. Bu durumda üzerinde Automatic veya Program modunun yanı sıra bir kısım manuel ayarların da bulunduğu bir makine almalısınız.

* Geleceği fazla dert etmeyin: Dijital fotoğraf makinesi teknolojileri ve modelleri bu kadar hızlı yenilenirken, yapacağınız seçim muhtemelen ilk ve son makineniz olmayacak. Şimdilik ekstra ayarlarla birkaç küçük deneme yapmaya ve işin keyfini çıkarmaya bakın. Yine enstantane (S – Shutter speed) ve odak açık lığı (A - Aperture) önceliği bulunan, doğru bir beyaz dengesi, düşük bir gren seviyesi, yüksek çözünürlük sunan bir makine seçebilirsiniz. Bu makinelerde yaratıcı çekimler için bazı otomatik modlar (portre çekimi, makro, gece çekimi gibi) da bulunur. Bütçeniz kısıtlıysa, ucuz modellerde bu ayarların bazılarının makine üzerindeki kolay erişilebilir düğmelerden değil, makinenin menülerinden yapılması gerektiğini de unutmayın. Aradığınız modeli, kompakt ve ultrakompakt dijital fotoğraf makinesi gruplarında bulabilirsiniz.

Gruba göre fotoğraf makinesi seçimi

* Ciddi fotoğrafçı: Ciddi fotoğrafçı derken, fotoğraf çekmekle ciddi şekilde ilgilenen, fotoğrafçılığı ciddi bir hobi olarak benimseyip geliştirmek isteyen, yeni ufuklara ve çektikleri fotoğrafların estetik değerini artırmaya açık amatörleri kastediyoruz. Artık f-stop (odak açıklığı), enstantane, alan derinliği, kısa pozlamayla hareketi dondurma, uzun pozlamayla hareketi vurgulayan etkileyici görüntüler yaratma, ışığın yetersiz olduğu durumlarda tripod kullanma gibi kavramlara aşina olmalısınız.

Tabii dijital fotoğraf makinenizi de buna uygun olarak seçmelisiniz. Seçeceğiniz makine fotoğrafçılığın detaylarını öğrenmenize, hayal gücünüzü ve yaratıcılığınızı konuşturmanıza izin vermeli. Örneğin fotoğrafçılık okuluna yeni başlayanlardan enstantane hızı 1/4.000 sn'ye ulaşan, gerekli uzun pozlama ayarlarına sahip (30 sn'ye kadar pozlama ve bulb modu bulunan) bir model almaları istenir. İleri seviye kompakt modeller, bazı süperzum makineler ve DSLR'ler size bu imkanı tanıyacaktır. DSLR'ler geçmişte sadece profesyoneller için piyasaya çıkarılsa da, artık 1000 doların altına inen fiyatları ve zengin seçenekleriyle ciddi fotoğrafçılara hitap ediyorlar. Hatta o kadar büyük bir rağbet görüyorlar ki, ucuz DSLR'ler "Aile DSLR'si" adıyla yeni bir kategoride değerlendirilmeye başlandı.

* İleri seviye amatörler: Fotoğrafçılıkla birkaç yıldır ciddi şekilde ilgilenen, kişisel sınırlarının ve tercihlerinin farkında olan bir fotoğrafçısınız; tabii dijital fotoğraf makinelerinin sınırlarını ve güçlü yönlerini de artık öğrenmiş olmalısınız. Bu kategorideki fotoğrafçılar yeni bir makine seçerken iki farklı şekilde düşünebilir: Bir yandan becerileri ve fotoğraf bilgileri arttığı için makinenin teknik sınırlamalarını aşabilirler (makine artık sadece bir araçtır; aslolan fotoğrafçının becerisidir); diğer yandan fotoğrafçılık artık ciddi bir tutku olduğu için en gelişmiş ayarları sunan, görüntü kalitesi, kullanım kolaylığı ve performans açısından kendilerini herhangi bir şekilde sınırlamayacak modellere de büyük ilgi duyarlar. DSLR'ler gelişmiş ayarları, değiştirilebilen objektifleri ve zengin aksesuarlarıyla bu seviyedeki kullanıcılara en çok hitap eden makinelerdir.

Ancak cep telefonlarına entegre basit dijital fotoğraf makineleriyle bile becerilerini, estetik anlayışlarını ve bakışlarını yansıtabilirler. Bu kategorideki fotoğrafçılar ileri seviye makineler başta olmak üzere her tür makineye ilgi gösterirlerken, böyle bir satın alma kılavuzunu ve ürün incelemelerini yeni modeller hakkında bilgi edinmek için kullanabilirler.

Profesyonelliğe giden yol!

* Profesyoneller: Artık müşteri memnuniyeti de işin içine girdiği için, profesyoneller en iyisini isterler ve fotoğrafçılık setlerine sürekli yatırım yaparlar. Baskı kalitesi ve baskı boyutu büyük önem taşıdığı için makinelerinden en yüksek çözünürlüğü isterler. Bazı belgesel fotoğrafçıları küçük boyutlarıyla fazla dikkat çekmediği için kompakt modelleri ikinci makine olarak tercih etseler de, profesyoneller ağırlıklı olarak DSLR'lere yönelirler.

Ayrıca kaliteli ve pahalı bir objektif setine, çektikleri fotoğraf türüne göre (sanat fotoğrafçılığı, belgesel, stüdyo fotoğrafçılığı gibi) zengin bir aksesuara (flash seti, stüdyo tipi ışık sistemleri, filtreler, tripodlar, perdeler ve arka planlar, stil-life masaları gibi) sahiptirler. Bu gruptaki kullanıcılar da böyle bir satın alma kılavuzunu ve ürün incelemelerini yeni modeller hakkında bilgi edinmek için kullanabilirler.

Tüm bu kullanıcı grupları arasında keskin bir ayırım olmadığını tekrar hatırlatalım. Örneğin ileri seviye bir amatör fırsat bulduğunda profesyonel, yani para karşılığı bir iş de yapabilir. Veya çektiği fotoğraflarla bir sergi açmayı ve fotoğraflarını satmayı da düşünebilir.