NASA, sessiz çalışan süpersonik uçağı X-59'u test ediyor
Efsanevi Concorde gibi süpersonik uçaklar rahatsız, edici ses patlamaları nedeniyle uzun zamandır yolcu uçağı olarak kullanılmıyor. Peki NASA'nın yeni sessiz süpersonik uçağı X59 bu durumu değiştirebilir mi?
İngilizlerin ve Fransızların 1969 yılında, Atlantik Okyanusu'nu daha hızlı geçerek ABD'ye ulaşacak bir yolcu uçağı ihtiyacını karşılamak için ürettikleri süpersonik Concorde, hala dünya havacılık tarihindeki en ilginç öykülerden biridir.
Öndeki sivri burnu iniş ve kalkışlarda katlanabilen bu sesten hızlı uçabilen uçaklar, ne var ki, çok uzun ömürlü olamadılar ve 2003 yılına geldiğimizde artık bu uçakların inip kalktıkları şehirlerden gelen yoğun şikayet nedeniyle kullanımdan kaldırıldı. Aslında 10 saate varan Atlantik yolculuğunu 5 saatin altına indirebilen bu uçaklar hava taşımacılığında bir devrime neden olabilirdi ancak yarattıkları sonik patlamalar uçtukları şehirlerdeki insanlar için ciddi bir rahatsızlık haline gelmeye başlamıştı. 2001 yılında yaşanan bir kazada uçağın düşmesi ve içindeki herkesin ölmesi sonrasında ise ABD, İngiltere ve Fransa, herkesin şikayet ettiği bu uçakları artık daha fazla kullanmama kararı alarak 2003 yılında görevden kaldırdı. O günden beri de ticari / sivil havacılık yolcuları, sesten hızlı uçabilme imkanlarını kaybettiler.
Şimdi NASA, sonik patlama sorununu minimuma indiren bir teknoloji üzerine çalışıyor. X-59 adını verdiği prototip uçak, test uçuşunda, alışılmıştan çok daha sessiz şekilde ses hızını aşmayı başardı.
Gürültüsü seyreltilmiş sesten hızlı uçak
Aslında X-59 sonik patlamaları yok edemiyor ama bu sesin yönünü değiştirebiliyor. Böylece Concorde veya diğer süper sonik savaş uçakları 100 desibelin üzerinde bir patlama sesi yaratırken, X-59'un sonik patlaması 75 desibelin altında kalabiliyor. Bu ses seviyesi de aslında içinde elektrikli süpürge çalıştırılan bir evin gürültüsüne eş değer bir seviye. Concorde'ların yarattığı gürültü ise insanların kulaklarını rahatsız edecek ve hatta psikolojik sorunlara yol açabilecek bir seviye olarak tanımlanıyor.
NASA henüz X-59 ile çalışmasını bitirmedi. Ancak bu teknoloji üzerinde çalışmaya devam ederek ses seviyesini daha da aşağı çekmesi mümkün olabilir. Elbette bu teknoloji, sivil uçuşlardan önce askeri uçaklarda kullanılacaktır. Ama Elon Musk, insanları şehirden şehre taşıyacak uzay gemileri üretmeden önce, NASA'nın yeni teknolojisiyle üretilecek süpersonik uçaklar bir gün İstanbul Ankara uçuşlarını 15 dakikaya indirebilir. Ama o güne daha çok zaman var.