NASA, Mars üzerinde oksijen üretmeyi başardığını duyurdu
NASA, Mars'ta yaptığı iki yıllık bir çalışmanın ardından küçük bir köpeğin 10 saat boyunca nefes almasına yetecek kadar oksijen üretmeyi başardığını duyurdu. Peki bu başarı, insanların Mars'ta yaşamaya başlayabileceği anlamına mı geliyor?
NASA’nın Perseverance keşif aracı 2021’den bu yana Mars’ın yüzeyinde dolaşıyor, örnekler topluyor ve antik mikrobiyal yaşamın belirtileri için bölgeyi araştırıyor.
Hatta, MOXIE (Mars Oksijen Yerinde Kaynak Kullanımı Deneyi) adlı yerleşik bilimsel araçlarından biri sayesinde, gezegenin ince atmosferinden bir miktar solunabilir oksijen bile üretmeyi başardı. Bu, Kızıl Gezegeni kolonileştirmeye yönelik gelecekteki çabaların temelini oluşturabilecek bir kavram kanıtı olarak görülüyor.
Ancak böyle bir cihazın tüm koloniye yetecek kadar hava üretebilecek seviyeye ulaşmasından önce uzay ajansının kat etmesi gereken uzun bir yol bulunuyor. MOXIE, 2021 yılında gezegene inişinden bu yana yalnızca 122 gram oksijen üretti. Başarıyla ilgili bir NASA tanıtım yazısına göre bu, kabaca küçük bir köpeğin on saat boyunca nefes almasına yetecek bir miktara denk geliyor.
Bu miktar pek umut verici gözükmese de, Dünya’dan milyonlarca kilometre uzakta gerçekleştirildiği düşünülürse inanılmaz bir bilimsel başarı olduğu rahatlıkla söylenebilir.
NASA Yönetici Yardımcısı Pam Melroy tanıtım yazısında “Ay ve Mars'taki kaynakları kullanmamıza olanak tanıyan teknolojiler geliştirmek, Ay’da uzun vadeli bir varlık oluşturmak, sağlam bir Ay ekonomisi yaratmak ve Mars’a yönelik ilk insanlı keşif kampanyasını desteklememize olanak sağlamak açısından kritik öneme sahiptir” dedi.
MOXIE’nin performansı beklentileri fazlasıyla aştı ve NASA’nın beklediğinin iki katı kadar oksijen üretildiği bildiriliyor. Ayrıca, Mars yılı boyunca çok değişen koşullara rağmen üretime devam edebildi.
Cihaz, Mars atmosferinden çekilen her karbondioksit atomundan karmaşık bir elektrokimyasal süreç yoluyla bir oksijen atomunu ayırarak çalışıyor. Toplanan bu oksijen, yalnızca gelecekteki astronotlar için solunabilir hava görevi görmekle kalmayacak, aynı zamanda roket yakıtı üretmek için de kullanılabilir. Bu, Dünya’dan roket ile taşınması gereken yakıt miktarını büyük ölçüde azaltabileceği için Kızıl Gezegene gelecekte yapılacak gezileri çok daha uygun hale getirebilir.
Araştırmacılar, oksijeni toplayıp depolama için sıvılaştırabilen MOXIE 2.0 görevi ile çalışmalarına devam etmek için heyecan duyuyor. Ancak böyle bir deneyin Mars’a ne zaman ulaşabileceği henüz belli değil.
NASA’nın Uzay Teknolojisi Misyon Müdürlüğü teknoloji gösterimleri direktörü Trudy Kortes, yaptığı açıklamada “Bu teknolojiyi gerçek dünya koşullarında kanıtlayarak, astronotların Kızıl Gezegen’de ‘karadan geçindikleri’ bir geleceğe bir adım daha yaklaştık” dedi.