Laptop'ları içini açmadan güçlendirin

Laptoplar yapı tarzları sebebiyle yükseltme konusunda biraz zorluk çıkarırlar. Ama ille de içini açarak yükseltme yapacaksınız diye bir kural yok. Sizlere harici eklentiler ile laptop'unuzdan nasıl daha fazlasını alabileceğinizi göstereceğiz.

Notebook'lar prensip gereği kapalı sistemlerdir. PC'lere ile karşılaştırıldığında yükseltme/parça değiştirme imkânı çok sınırlıdır. Buna rağmen laptop'lar ile yükseltme yapmanın yolunun tamamen kapalı olduğunu söyleyemeyiz. PC'lerdeki dâhili parça değiştirme esnekliği, laptoplar'da harici çözümler ile dengeleniyor. İster daha fazla depolama alanı, Blu-ray uyumluluğu, ister daha hızlı ağ bağlantısı veya harici TV/ses kartı olsun; hepsi için harici bir çözüm mevcut.

Sizlere laptop'larınızı nasıl teknolojinin en güncel düzeyine getirebileceğinizi anlatacağız. Hem de eliniz tornavidaya değmeden.

Daha fazla depolama: Harici sürücüler

Küçük bir depolama alanına sahip dâhili sabit disklerde harici sürücüler yardımcı oluyor. Artık sadece daha hızlı olmakla kalmıyorlar, aynı zamanda Blu-ray gibi modern formatlara erişim de sağlıyorlar.

Özellikle ufak ebatlı ve ucuz laptop'ların küçük sabit diskleri vardır. Uygun bir dâhili sabit disk düşünmeden önce en iyisi harici bir tane hazır edin. Böyle yaptığınızda hem var olan diskinizi kullanmaya devam edebilir hem de esnek ve taşınabilir bir yığın depolama alanınız olabilir.

Mega mobil disk: Harici 3,5 için diskler
Tek plakalı 3,5 inçlik üst model harici diskler, dâhili sabit diskler ile aynı kapasiteyi sunuyor ve hatta bunlardan daha hızlılar. 1000 GB'a kadar depolama alanı mümkün ki, tüm harici sürümler modern bağlantı arayüzlerinin hepsini (USB, Firewire, eSATA) destekliyorlar. Philips'in SPD5130CC'sini ve ucuz Western Digital MyBook Studio Edition 1 TB'ı (WDH1Q10000E) örnek verebiliriz. 3,5 inçlik modelleri büyüklüğü ve ağırlığı sebebiyle ancak sabit bir pozisyonda (mesela masada) kullanmanız şartıyla depolama eklentisi olarak tavsiye edebiliriz.

Daha ufak, daha pratik, daha zarif: 2,5 inçlik harici diskler
2,5 inçlik harici diskler dışarıda da büyük miktarda depolama alanına ihtiyaç duyan tüm laptop kullanıcıları için idealdir. Bu ufak modellerin genellikle şık bir tasarımı olur, 200 gram civarındadırlar ve 500 GB'a kadar olan tüm verilerinizi depolarlar. Fakat bu mini formattaki depolama-devleri 3,5 inçlik modellere göre daha pahalıdır. Mesela Buffalo MiniStation TurboUSB (HD-PS500U2) için yaklaşık 365 Dolar ödemek zorundasınız. Eğe 320 GB yeterliyse daha hızlı olan Plextor PX-PH320US'yi 190 Dolara (yurtdışı fiyatı) temin edebilirsiniz.

Hollywood disk modası: Optik sürücü
Laptop'lardaki optik sürücüyü teknolojik açıdan en güncel seviyede tutmak neredeyse imkânsız çünkü üreticiler neredeyse hiç firmware güncellemesi sunmuyor. Modüler yapısına rağmen değişim yapmak çok ender durumlarda mümkün oluyor, zira bu tip optik sürücüler son kullanıcı için sunulmuyor.

İşin teknolojik kısmını göz ardı edip hem DVD'lerini en yüksek hızda yazdırmak hem de Blu-ray disklerdeki filmleri seyretmek isteyenler harici optik sürücülere yönelecektir. Harici optik sürücü fiyatları 110 ila 320 Dolar arasında dolaşırken, Blu-ray sürücülerde fiyatlar 460 Dolardan başlıyor. Burada özellikle LG Super Multi Blue BE06LU10 çok ilgi çekici olabilir; cihaz CD, DVD ve Blu-ray'in yanında HD-DVD'yi de destekliyor ve fiyatı yaklaşık 460 Dolar (yurtdışı).

İletişim severlik: Bağlantı arayüzleri

Özellikle çok ucuz veya ufak laptop'larda bağlantı arayüzleri çok kıt oluyor. Uygun harici port çoğaltıcılar veya arayüz kartları ile laptop'unuza performans isteyen ekstra cihazlar bağlayabilirsiniz.

Çoğu laptop en az iki USB portuna ve bir PC-Card slotuna sahiptir. Fakat sabit disk, yazıcı veya webcam gibi birçok harici cihaz kullanıldığında bunlar hemen dolar ve sürekli çıkarıp takmak sinir bozmaya başlar.

Uzmanlar: Docking istasyonları ve port çoğaltıcılar
Sabit yerde çalışma için Docking istasyonları, mobil çalışma içinse ince port çoğaltıcılar uygundur. İki cihaz da laptop tipine veya serisine özel olarak üretilir çünkü bunların kendilerine has bir arayüzüne bağlanırlar. Ucuz modeller 60 Dolardan başlar ve laptop'u USB, seri ve paralel bağlantılar ile donatırlar. Daha pahalı modeller 110 Dolardan başlar ve Firewire, dijital ses ve video arayüzleri de sunarlar.

Evrensel: Kartlar ve harici arayüz kutuları
Arayüz kartlarının (PC-Card, PCMCIA, Card-Bus, ExpressCard) en büyük avantajları ucuz fiyat, değiştirilebilirlik ve güncelliktir. İster USB, Firewire800, ister RAID fonksiyonlu eSATA olsun: Her veri arayüzü standardı için bir PC-Card vardır. Dezavantaj: Hibrit bağlantı (Combo-Cards) sunan kart neredeyse yoktur ve bu yüzden tek bir arayüz tipi seçmek zorunda kalırsınız.

Ucuz USB ve Firewire PC-Card'ları 20 Dolardan itibaren bulmanız mümkün. eSATA ve Firewire800 sunan modeller 45 Dolardan başlar.

Ses düzelticileri: Ses kartları ve kulaklıklar

Laptop'ların çoğunluğu ne iyi bir ses çözümü ne de kulak dostu bir hoparlör sunar. Laptopunu müzik seti, mini sinema veya oyunlar için kullananlar daha iyisine ihtiyaç duyacaktır.

Notebook'larda mevcut olan ses-yongası genellikle vasat bir ses sunar. Diğer bileşenlerden gelen karışma-sinyalleri, ses yongasından çıkan sinyalleri öyle berbat eder ki, sonunda stereo hoparlörlerden bozuk ve hışırtılı bir ses çıkar. Bu, bir müzik setinden çok mutfak radyosunu hatırlatıyor.

Harici ses kartları
PC'lerden tanıdığınız birçok ses kartını laptop'lar için bulamazsınız. PC-Card slotuna takmak için Creative Labs Soundblaster X-Fi Xtreme Audio Notebook gibi birkaç model mevcut ama bunlar güncel teknolojinin gerisindeler. Burada en iyi çözümü USB arayüzünü kullanan harici ses kartları sunuyor. Bunlar sesi laptop'un içindeki gürültü kaynaklarından bağımsız olarak işlerler, daha performanslı bir güçlendiriciye sahiptirler ve ses sinyallerini analog veya dijital olarak sekiz kanala dağıtabilirler.

30 ila 310 Dolar arasında fiyatlandırılırlar ama en ucuz modelleri bile ses kalitesini belirgin derecede arttırır. Ses kalitesi belli bir fiyat seviyesinden sonra belirgin derecede artmaz, bunun yerine daha fazla arayüz desteğine (5.1 veya 7.1) sahip olursunuz ve yüksek kaliteli ses standartları için verilen destek artar.

TerraTec Aureon Dual USB iyi bir örnek olabilir. Ufak USB-aygıtı şeklinde olan cihazın fiyatı yaklaşık 30 Dolar, analog stereo çıkışa, mikrofon girişine ve dijital çıkışa (optik) sahip. İşin güzel tarafı ise Aureon Dual USB Windows (98SE'den XP'ye kadar), Mac OS 9 ve X altında sürücüye ihtiyaç duymuyor. Sadece takın ve sevdiğiniz müziğin sesi çok daha iyi çıksın.

Kulaklık ve hoparlör
Laptop'lar için ufak ebatlarda ve ekstra güç kaynağına ihtiyaç duymayan veya pil ile çalışan özel hoparlörler var. Çoğu durumda bu hoparlörler laptop'un yerleşik sisteminden daha iyidir. Creative Labs TravelSound gibi iyi kalitede laptop hoparlörlerini 60 Dolardan itibaren bulabilirsiniz.

Buna karşın çevresindekileri rahatsız etmek istemeyenler özel laptop kulaklıklarına yönelmeli. Normal kulaklıklara nazaran bu kulaklıklar rahatlıkla katlanabilir ve etraftaki gürültüyü temizleyen bir filtreleri vardır. Creative Labs Aurvana X-Fi veya Sony MDR-NC6 gibi modeller pek de ucuz değildir ama ödediğiniz paranın hakkını verirler.

Hiçbir şeyi kaçırmayın: TV-çözümleri

Laptop'lar için TV çözümleri farklı biçimlerde sunuluyor: USB-aygıtı olarak takılanlar, kutu şeklinde olanlar, dahili CardBus için olanlar ve ExpressCard olarak kullanılanlar. Birkaç istisna dışında TV-yayınlarını analog veya dijital DVB-T sinyalleri şeklinde alırsınız. Hatta kaliteli modeller her ikisini birden yapabiliyor.

Bulunduğunuz yerden bağımsız olarak çalışan TV-alıcıları daha da ucuzdur. TerraTec Cinergy T USB XE gibi ufak DVB-T aygıtlarını 30 Dolardan itibaren bulmak mümkün. Eğer trende veya arabada da iyi bir alım gücü istiyorsanız biraz daha fazlasını vermek zorundasınız. Pinnacle DVB-T Dual Diversity 2000e daha iyi alım kalitesi için birden çok antene sahip. Gerçi fiyatı 120 Dolar ama karşılığında mükemmel bir görüntü sunuyor.

Komut vericiler: Fare ve klavye

Özellikle 15,4 inçlik ucuz laptop'larda uzun süreli klavye işleri insanı sinirlendirir. Çok ufak, çok yumuşak ve ergonomik olmayan tuş alanı kritik noktaları oluşturur. Bazı klavye üreticileri entegre olanlara alternatif olarak kompakt klavyeler sunar.

Cherry G84-4100 bu kompakt sürümlerden bir tanesi. 15,4 inç laptop'lardaki kadar geniş, düz, dayanıklı ve yazarken çok daha iyi bir his veriyor. 70 Dolarlık fiyatına değecek bir donanım. Eğer harici bir yazım aleti için bu kadar para veremem diyorsanız, Keysonic ACK-595 Mini'ye (30 Dolar) göz atabilirsiniz.

Seyahat-fareleri: Pratik ve ergonomik
Neredeyse tüm notebook-faresi üreticileri bu masaüstü kemirgenini ergonomiden ve fonksiyonellikten feragat etmeden ufak ebatlara indirgemeyi başarıyor. Her durumda notebook-fareleri ile notebook'unuzu touchpad veya trackpoint'ten daha verimli kullanabilirsiniz. Logitech VX Revolution veya Microsoft Mobile Memory Mouse 8000 gibi biraz tuzlu ama kaliteli alternatifler mevcut. Son bahsedilenin içinde bir de 1 GB USB bellek var.

En iyi bağlantı: Kablosuz Ağlar

Birçok kişi WLAN'ın rahatlığını bilir ama düşük transfer oranlarından haberdar değildir. Laptop'ların çoğu 54 MBit WLAN destekler ki, bu da eski kablolu 100 MBit LAN'ın yarısına bile ulaşmaz. O yüzden burada 802.11nPre kablosuz standardını WLAN-CardBus-Kartı, ExpressCard veya USB aygıtı olarak eklemek mantıklı olacaktır. Bu sayede şu an için 300 MBit aktarım yapabilirsiniz; hatta bir sonraki teknoloji-güncellemesi ile 450 MBit'e çıkabilirsiniz. Örnekler: Conceptronic C300RC veya Netgear RangeMax NEXT WN711.

Laptop araçları: Cool eklentiler

Webcam üzerinden arkadaşlarla Vis-a-vis-Chat yapmayı her laptop desteklemiyor. Özellikle iş odaklı laptop'larda ve ucuz cihazlarda bu özellik eksik. Özel olarak notebook'lar için üretilmiş kompakt webcam'ler bu açığı kapatıyor.

Gerek Microsoft'un LifeCam NX serisi gerekse Logitech'in QuickCam Pro for Notebooks modeli bir rujdan biraz daha kalın, 2 Megapiksel yerel sensora ve bir mikrofona sahip. Microsoft'un daha kompakt olan kamerası serisi LifeCam NX'i 40 Dolardan itibaren bulmak mümkün iken, Logitech Quickcam Pro for Notebooks için iki katını vermek zorundasınız.

Şarj edin ve soğutun
Kensington USB Power Tip-Pack ile notebook'unuzu neredeyse her cep telefonuna uyan bir şarj istasyonuna dönüştürebilirsiniz. Ufak adaptörler cep telefonunuzu enerji ile besler ve yakınlarda bir priz olmasa dahi telefonunuzun çalışma süresini arttırırlar.