Koronavirüs'ün Yayılması, Sanılandan Biraz Daha Farklı Olabilir
Yeni bir araştırmaya göre Koronavirüs'ün yayılması, şu ana kadar tahmin edilene ya da öne sürülene göre biraz daha farklı bir yol takip ediyor.
Şu ana kadar yapılan Dünya'nın en büyük Covid-19 takip
araştırmasının sonuçları açıklandı ve hastalığın yayılma
şekli hakkında oldukça önemli bilgiler verdi. Bulguların belki de
en önemli önerisi, hastalığın bulaştığı insanların çoğunun
hastalığı temas ettikleri diğer kişilere bulaştırmıyor olması.
Ancak hasta olan ufak bir grup – "süper yayıcılar"
olarak adlandırılıyor – yeni enfeksiyonların büyük bir kısmından
sorumlu tutuluyorlar. Daha önceki araştırmaların aksine, çocukların
ve genç yetişkinlerin virüsü özellikle kendi evleri içerisinde
yayma konusunda da şaşırtıcı derecede önemli bir rol oynadıkları
gözüküyor.
ABD'li bir bilim insanı grubu, güney doğu Hint eyaletleri Tamil Nadu ve Andhra Pradesh kamu sağlığı yetkilileri ile beraber çalışarak, aralarında sadece 85.000'inin doğrulanmış Covid-19 vakası olduğu yarım milyondan fazla kişinin enfeksiyon yolları ve ölüm oranlarını takip ettiler. Science dergisinde yayımlanan araştırmada, enfekte olan kişilerin %71'inin virüsü kimseye bulaştırmadığını ve enfekte kişilerin sadece %8'inin yeni enfeksiyonların %60'ından sorumlu olduğunu buldular.
Araştırmada, Covid-19'lu bir kişinin yakın temas ile virüsü bulaştırma ihtimali toplum içerisinde %2,6'dan kendi evlerinde %9'a kadar çıkarken, yüksek riskli temaslar için (koruma önlemleri olmadan yakın sosyal temas veya direkt fiziksel temas) %10,7 olarak gözüküyordu. Ancak uzun bir otobüs yolculuğu gibi 6 saat boyunca aynı kapalı alan içerisinde olduklarında bu risk %79'a kadar çıkabilmekteydi.
Ancak görünene göre vakaların üçte birini oluşturan genç insanlar ve çocuklar, virüsün bulaşmasında ayrıca önemli bir rol oynamaktaydılar. Yapılan açıklamada belirtilene göre bildirilen vakalar ve ölümler daha çok genç insanlarla temaslar çevresinde yoğunlaşmaktaydı.
Araştırmanın bazı sınırlamaları da bulunmuyor değil. Vaka
çalışmasının sadece güney doğu Hindistan'da yapılmış olmasından
dolayı, bölgenin demografik durumu ve kültürü düşünülerek Dünya'nın
tamamı için doğruluk taşıdığını varsaymak mümkün olmayabilir.
Öncelikle Hindistan Dünya'nın en genç nüfuslarından birine sahip ve
bu da genç insanların virüsü yaymaları konusundaki yatkınlığını bir
miktar açıklayabilir. Ayrıca tek bir evde birden fazla neslin
yaşaması Hindistan'da oldukça yaygın bir uygulama ve evlerin üçte
birinde bir yaşlı ve bir genç kişi (dede ve torun gibi)
bulunuyor. Bu da genç insanların virüsün yayılmasındaki öne çıkan
rollerini açıklamak için faydalı olabilir.
Ancak bu araştırmanın sonucu benzersiz de değil. Örneğin daha önce Hong Kong'ta yapılan bir temas takip bildirimi de enfeksiyona sahip olan kişilerin sadece %20'sinin bildirilen iletimlerin %80'inden sorumlu olduğunu ve insanların %70'inin hastalığı kimseye bulaştırmadığını bildirmekteydi.
ABD Hastalık Kontrolü ve Önlenmesi Merkezleri tarafından Mayıs ayında açıklanan bir vaka araştırması da, bir koro çalışmasında tek bir süper yayıcı sebebiyle 52 kişiye hastalığın bulaştığını belirtmekteydi.