Kanlı ay tutulması nedir? Saat kaçta? Ay tutulmasını CANLI İZLE... İşte bazı alternatif adresler...
Bu yılın son Ay tutulması 8 Kasım'da gerçekleşiyor. Peki, Ay tutulması ne zaman, saat kaçta başlayacak, Türkiye’den izlenebilecek mi? Neden kanlı ay tutulması adı veriliyor? İşte 8 Kasım'da gerçekleşecek tam ay tutulması ile ilgili bilinenler...
Güneş tutulmasının ardından bu kez sırada ay tutulması var... Üç yıllık son tam ay tutulması 8 Kasım 2022'de gerçekleşiyor. Bir sonraki tam ay tutulması 14 Mart 2025'te olacak. Ancak bu süre zarfında kısmi ve yarı gölgeli ay tutulmaları görmeye devam edeceğiz. 8 Kasım'da ay dolunay evresinde ve tam ay tutulması yaşanacak.
AY TUTULMASI NEDİR?
Güneş ve Ay tutulmaları önemli gök olayları arasında. Bu çarpıcı gök olayları aynı zamanda tüm dünyanın ilgisini aynı günlerde gökyüzüne çeviriyor. Bu kez bir tam ay tutulmasına tanıklık edeceğiz. En özetle Dünya Ay’ın gölgesine girdiğinde Güneş tutulması, Ay Dünya’nın gölgesine girdiğinde ise Ay tutulması gerçekleşir. TÜBİTAK'ın aktardığı gibi bir yıl içinde en az iki tutulma (her ikisi de Güneş tutulması), en fazla ise yedi tutulma gerçekleşebilir (dört Güneş, üç Ay veya beş Güneş, iki Ay tutulması). 3 tür ay tutulması vardır: Tam ay tutulması, parçalı ay tutulması ve yarı gölge tutulması. 8 Kasım'da ise tam ay tutulması var.
TAM AY TUTULMASI NEDİR? NEDEN KANLI AY DENİYOR?
Ay, Dünya'nın gölgesinden geçecek şekilde Güneş, Dünya ve Ay aynı hizaya geldiğinde bir ay tutulması meydana gelir. Tam bir ay tutulmasında, Ay'ın tamamı, Dünya'nın 'umbra' adı verilen gölgesinin en karanlık kısmı içine düşer.
Peki, neden Kanlı Ay tutulması adı veriliyor?
Ay tam gölgedeyken kırmızımsı bir renk alır. Bu fenomen nedeniyle Ay tutulmalarına bazen “Kanlı Ay” denir. NASA da bu durumu ve tam ay tutulmasını şöyle özetliyor: "Ay, Dünya'nın gölgesinin veya umbranın iç kısmına doğru hareket eder. Dünya atmosferinden geçen güneş ışığının bir kısmı Ay'ın yüzeyine ulaşarak onu loş bir şekilde aydınlatır. Daha kısa dalga boylarına sahip renkler -maviler ve menekşeler - kırmızı ve turuncu gibi daha uzun dalga boylarına sahip renklerden daha kolay dağılır. Bu daha uzun dalga boyları Dünya atmosferinden geçtiğinden ve daha kısa dalga boyları dağıldığından, Ay tutulması sırasında Ay turuncumsu veya kırmızımsı görünür"
Yani ay NASA'nın üstte paylaştığı gibi dünyanın gölgesinde kalsa da bir miktar güneş ışığı aya ulaşıyor. Dünyanın atmosferinden geçerken, mavi gibi renklerin büyük kısmı atmosfer tarafından filtreleniyor ve Ay kırmızı görünüyor.
Bu arada bu renkle ilgili önemli bir detay var: Tutulma sırasında Dünya atmosferinde ne kadar çok toz veya bulut varsa, Ay o kadar kırmızı görünür.
Meteoroloji de bu kırmızı rengin nedenini şöyle paylaşıyor: Güneş ile Dünya’nın arasına Ay girerse Güneş Tutulması; Güneş ile Ay arasına Dünya girerse Ay Tutulması meydana gelir. Güneş ışınları atmosferden geçerken kısa dalga boyları mavi renkte ışık dağılımı gösterir ki bazen Mavi Yeni Ay veya Mavi Dolunay meydana gelir. Uzun dalga boyundaki kırmızı ışık atmosferde dağılmadan ilerler. Bu yüzden de aslında gün içinde gökyüzünü masmavi görürken gün doğarken ve batarken kızıla çalan bir renge bürünür. Tutulma esnasında da Ay’ı bu kızıl dalga boyları aydınlattığından dolayı kızıla çalan- kırmızı- kan renginde bir renkte görürüz. Bu yüzden de “Kanlı Ay Tutulması” denir.
NEDEN KUNDUZ AYI ADI DA VERİLİYOR?
Kasım dolunayı, kunduzların bu ayda kış hazırlığı yapmasından dolayı Kızılderili almanağında "Kunduz ayı" olarak biliniyor. NASA'ya göre Ay tutulmasını gözlemlemek için herhangi bir özel ekipmana ihtiyacınız yoktur, ancak dürbün veya teleskop görünümü ve kırmızı rengi iyileştirecektir. Parlak ışıklardan uzak karanlık bir ortam, en iyi izleme koşullarını sağlar.
AY TUTULMASI SAAT KAÇTA?
Ay tutulması Türkiye saati ile 11.02'de Ay'ın Dünya'nın yarı gölgesine girmesiyle başlayacak. Dünya'nın gölge konisine saat 12.09'da girmeye başlayacak, saat 13.17'de tamamıyla girecek olan Ay, saat 13.59'da tutulma ortasına ulaşıp bakır renginde görülecek.
Tam tutulma, saat 14.41'de tamamlanacak. Ay, saat 15.52'de yarı gölgeden çıkacak ve tutulma sonlanacak.
NASA'lı bilim adamlarına göre, ay Dünya'dan 242.740 mil (390.553km) uzakta olacak.
AY TUTULMASI TÜRKİYE'DEN İZLENEBİLECEK Mİ?
Tam ay tutulması Türkiye'den gözlenemeyecek. NASA'ya göre fenomenin en azından bir kısmı Doğu Asya, Avustralya, Pasifik, Kuzey Amerika ve Orta Amerika'da görülebilecek. Tam ay tutulmasının izlenebileceği adreslere buradan bakabilirsiniz: TimeandDate
AY TUTULMASI CANLI İZLE
Tam ay tutulmasının süresi 85 dakika olacak. Bu adreslerden ay tutulmasını canlı olarak da izleyebilirsiniz:
Astrofizikçi Gianluca Masi tarafından yürütülen çevrimiçi Sanal Teleskop Projesi ay tutulmasının canlı akışını sunacak.
TimeandDate 8 Kasım'da tam ay tutulması için canlı yayın yapacak.
Arizona, Flagstaff'taki Lowell Gözlemevi de ay tutulmasının canlı akışını sunacak .
California, Los Angeles'taki ünlü Griffith Gözlemevi, ay tutulmasıyla ilgili kendi canlı yayınını sunacak.
AYIN ŞEKLİ NASILDIR?
NASA'nın belirttiği gibi Ay, kusurlu bir küre şeklindedir. Uzaktan bakıldığında neredeyse yuvarlak görünüyor. Yakından bakıldığında, Ay'ın yüzeyi dağlar, vadiler ve kraterlerden oluşan üç boyutlu bir manzaraya sahip. Eğer aya yakından bakmak istiyorsanız bu 3B haritayı inceleyebilirsiniz.