İnsanlık Mars'a gitmek istiyor ama... Bizden daha iyi uyum sağlayabilecek olanlar var
Uzayın insanlar için koniler kurarkan karşımıza hiç beklemediğimiz bir tehdit çıkacak. Dünyadaki bazı patojenler yeni gezegenlere bizden daha iyi uyum sağlayabilir.
Oksijensiz atmosferi, radyasyona maruz kalması ve besin eksikliği nedeniyle Mars insan yaşamı için hiç de uygun bir yer değil. Ama aynı şeyi Mars'a kendimizle beraber götüreceğimiz mikroplar için söyleyemiyoruz. Toprağı zenginleştirecek, eko sistemi geliştirecek mikroplar sorun olmasa da, insanlar için zararlı olan sayısız mikrop için de Mars veya başka bir gezegen bir tür cennet olabilir.
Üç yıl önce astrobiyologlar göktaşlarında şekerin varlığını keşfetmiş ve bazı bakterilerin uzayda şeker diyetiyle beslendiklerinde büyüyebileceklerini ortaya koymuşlardı. Göktaşlarındaki diğer koşullar pek uygun olmadığı için üzerlerinde mikrop veya organizma yaşaması çok kolay olmuyor. Ama Mars için aynı yorumu yapamayız. Alman Havacılık ve Uzay Merkezi'nde yapılan bir araştırma bazı yerel mikropların simüle edilmiş bir Mars ortamında ne yapacağını araştırdı. Sonuçlar ise biraz korkutucu... Mikroplar bizden çok daha hızlı şekilde Mars'a adapte olacak gibi görünüyor. Dolayısıyla, başka dünyalara yapılacak görevlerde, yanımıza otostopçuları da alıp o gezegenlere taşıyacağız ve orada semirmelerini seyredeceğiz.
Astronotları ve uzay gemilerini dezenfekte ederek Mars'a gönderme fikri teorikte mümkün olsa da, pratikte o iş o kadar kolay değil. Zaten insanları mikroplardan ayırmak mümkün değil, öyle ki, bağırsaklarımızda yaşayan mikroplar olmasa, insanların yaşaması da mümkün olmuyor. Yani belli bir oranda mikroplara ihtiyaç duyuyoruz. Ancak Mars gibi ortamlarda bu mikroplar kontrolden çıkarsa, insanlara zarar veren bir atmosfer yaratmaları da büyük risk oluşturuyor.
Mars'ta dünyadan milyonlarca km uzaktayken bir astronotların dizanteriye yakalaması hem onların hayatına mal olacak ve hem de Mars kolonisinin çökmesi anlamına gelecek. Dolayısıyla, bu sorunu erkenden teşhis edip çözüm üretmek gerekiyor.
Araştırmacılar, dört bakteri örneğini (Burkholderia cepacia, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa ve Serratia marcescens) astronoMars'ta karşılaşacakları gibi hava, toprak kimyası ve UV radyasyonuna maruz kalan ortamlara yerleştirdiler.
Bu yeni koşullara bakterilerin tepkileri ise farklı olmuş. Örneğin, B. cepacian glikozla beslenmediği sürece Mars tuzlu sularında yaygın olarak bulunan sodyum perklorat varlığında büyüyemiyor. Öte yandan, sodyum perklorat K. pneumoniae'yi rahatsız etmiyor gibi görünüyor. Mars'taki tipik su eksikliğini simüle etmek için tekrarlanan kuruma, türlerin üremesini azalttı. Ama dört tür de günler veya haftalar boyunca (en azından bir dereceye kadar) hayatta kaldı. Üstelik taklit Mars toprağı ile beslendiklerinde, şekerle beslenmekten çok daha olumlu tepkiler verdiler. Yani Mars toprağı bakterilerin, mikropların üremesi için mükemmel bir ortam sunuyor.
Artık Elon Musk'ın önünde, çözmesi için bir sorun daha var.