İnce ayar rehberi: PC'niz için daha fazla güç

İlle de her seferinde yeni PC almak zorunda değilsiniz: Birkaç müdahale ve bir iki yeni donanım ile eskimeye yüz tutmuş PC'nizi tekrar formuna döndürebilirsiniz. CHIP Online cebinizi fazlaca boşaltmadan PC'nizi nasıl en uygun şekilde yükselteceğinizi anlatıyor.

Yükseltme zaman alır ve stres katsayınızı arttırabilir; ama günün sonunda kârlı çıkmanızı sağlar. Yükseltme ifadesi ile anlatılmak istenen bir PC bileşenini değiştirmek veya yenisini eklemektir. Kasasını rahatlıkla açıp gerekli yuvaları bulabileceğiniz için bu iş en rahat masaüstü PC'lerde yapılır. Mesela işlemci bir soketin üzerine, ekran artı PCI-e slotuna, sistem belleği bir RAM bankasına sabit disk ise bir SATA portuna sabitlenmiştir.

Önemli: Hazırlık
Teknoloji mağazalarına gidip X donanımını almadan öne sisteminize neyin uyup uymadığını kontrol etmelisiniz: PC'niz DDR2'yi mi yoksa DDR3'ü mü destekliyor? PCI-e slotu mu yoksa AGP slotu mu kullanıyor? İşlemcisi ne marka? Yükseltme işleminin pürüzsüzce gerçekleşmesi için gerekli püf noktalar bu makalede sizi bekliyor.

Dikkat etmeniz gereken tek şey sadece mimari değildir. Mesela kasanızın ebatları yeni nesil bir Radeon ekran kartının içine sığıp sığmayacağını belirler. Bu kartların boyu çok uzundur; dolayısıyla ufak kasalara sığmazlar. Aynı şekilde güç kaynağınızın (PSU) performansı da belirleyici bir faktördür. Standart bir PC donanımından dört çekirdekli işlemcisi ve çift GPU'lu ekran kartı olan bir sisteme yükseltme yapmak isteyenlerin güç kaynağını da buna paralel olarak yükseltmesi gerekecektir.

CPU: Daha fazla çekirdek, daha fazla güç

Gigahertz yarışlarının yapıldığı zamanlar tarihe karıştı. Artık çekirdek sayısı belirleyici oluyor. Sürekli gelişen yazılımlar sayesinde her geçen gün bu işlemci çekirdekleri daha fazla kullanılıyor.

Yeni bir işlemci satın almak istiyorsanız öncelikle gerekli altyapıya sahip olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Altyapı demek anakart demektir; onu da minik CPU-Z aracı ile tanıyabilirsiniz. İlerleyen kısımlarda soket 775 (Intel Core 2 Duo ve üzeri) veya soket AM2+ (AMD Athlon 64 X2 veya üzeri) anakartınız olduğunu baz alarak tavsiyelerde bulunacağız. Bu ikisi şu sıralar en fazla kullanılan soketler olduğu için tercih edildi. Eğer daha eski bir anakart modeliniz varsa size direkt yeni bir PC satın almanızı öneriyoruz: Pentium 4 veya Athlon 64 işlemcileri yükseltmenin hiçbir getirisi yok.

Yükseltmeden önce, seçtiğiniz CPU'nun anakart tarafında desteklenip desteklenmediğini kontrol edin. Bu iş için anakart üreticisinin web sitesini ziyaret edin, modelinizi arayın ve uyumluluk listesine bakın. Birçok durumda BIOS güncellemesi yeni işlemciyi çalıştırmak için yeterli olacaktır.

Intel soket 775 için yükseltme
LGA775 soketli anakartlar çok yaygın. Core 2 serisinin tüm modelleri bu soketi kullanıyor. Hâlihazırda hızlı bir Core 2 Duo veya Core 2 Quad işlemciye sahip olanların yükseltmeye ihtiyacı yok. Lakin birçok komple-PC, Celeron veya Pentium Dual-Core işlemcilerle donatıldı. Bu durumda yükseltme yapmak belirgin derecede daha fazla performans getirir. Şu sıralar yükseltme yapmayı düşünüyorsanız seçiminizi Intel Core 2 Quad Q9400'den yana kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Dört çekirdekli işlemcinin 6 MB L2 önbelleği var ve çekirdekleri 2,66 GHz saat hızında çalışıyor. İster yüksek işlem gücü gerektiren oyunlar oynayın, ister kompleks uygulamalarla uğraşın Core 2 Quad 9400, sizi asla yarı yolda bırakmayacaktır.

Ortalama piyasa fiyatı: 220 Dolar + KDV

Soket AM2+ için yükseltme
Her ne kadar AMD, popüler AM2+ soketini yavaş yavaş yetim bırakmaya başlasa da bu soket için hala birçok ilginç işlemci var. AM3 soketi ile karşılaştırıldığında AM2+, DDR3 RAM'leri desteklemiyor ve üst seviye Athlon ve Phenom modellerinin gücünü tam anlamıyla kullanamıyor. Özellikle tek çekirdekli, eski bir AMD Athlon 64 işlemci kullanıyorsanız dört çekirdekli, 2 MB L2 ve 6 MB L3 önbellekli, 2.8 GHz saat hızında çalışan Phenom II X4 920 tam size göre bir seçim olacaktır. CPU'nun ortalama piyasa fiyatı 238 Dolar + KDV ve dört çekirdeğin gücünü kullanmak isteyen tüm kullanıcılara hitap ediyor. Eğer hâlihazırdaki işlemciniz bir Athlon 64 X2 veya daha üzeri bir modelse yükseltme yapmanızı tavsiye etmiyoruz; zira elde edilecek performans artışı düşük seviyede olacak.

Ortalama piyasa fiyatı: 238 Dolar + KDV

GPU: Pürüzsüz HD filmler ve olağanüstü grafik

Birçok hazır PC'de ekran kartından tasarruf yapılır. Dört çekirdekli CPU ve 4 GB RAM'e rağmen birçok üretici sadece giriş seviyesi bir ekran kartı kullanır. Daha fazlasını talep edebilirsiniz.

Güncel ekran kartları PCI-Express slotuyla uyumludur. Artık miladını doldurmuş selefi AGP, arada sırada takviye alsa da en fazla orta seviye ekran kartlarıyla güncellenebiliyor. Dolayısıyla bu makalede güncel PCIe standardını dikkate alacağız. Hala AGP sisteme sahip olanlar en kısa zamanda sistemini baştan aşağı yenilemeyi düşünmeli.

Büyük ekran kartı üreticileri - Nvidia ve AMD - şu sıralar çok ilginç ekran kartları sunuyor: Özellikle oyunculara ve özel ihtiyaçları olan kullanıcılara şu anda ATI Radeon'ları tavsiye ediyoruz. Nvidia Geforce'lar orta ve giriş seviyesi segmentine hitap ediyor. Eğer tümleşik grafik yongası veya çok zayıf ekran kartı kullanan kişiler varsa en kısa zamanda yükseltme yapmalı.

Gigabyte Radeon HD 5770
Oyun oynama elverişli uygun fiyatlı bir ekran kartı mı istiyorsunuz? O zaman güncel tavsiyemiz Radeon HD 5770'den yana olacak. AMD'nin güncel DirectX 11 serisine ait kart, mükemmel bir fiyat performans oranı sunuyor. Grafik yongası 1,04 milyar transistöre sahip, 850 MHz hızında çalışıyor ve oyunculara her biri yine 850 MHz hızında çalışan 800 kaplama işlemcisi sunuyor. GDDR5 bellek 1 GB büyüklüğünde ve 2400 MHz hızında çalışıyor. AMD maksimum güç tüketimini önceki nesle göre belirgin derecede düşürmeyi başardı: Boştayken 18 Watt harcayan kart, tam yük altında 108 Watt güç çekiyor. HD 5770 performans konusunda AMD'nin selef serisindeki en hızlı ikinci tek GPU çözümü olan HD 4870'in seviyesinde. Böylece kart, özellikle üst seviye kullanıcılar için tavsiye niteliğinde oluyor.

Ortalama piyasa fiyatı: 195 Dolar + KDV

Palit Geforce GT220
Nvidia Geforce GT220'nin fiyatı çok daha düşük. Bu grafik yongası giriş seviyesi segmentinde yer alıyor ve Geforce 9500 GT'nin seviyesinde bir hesaplama gücü sunuyor. GPU 48 kaplama birimi (1360 MHz shader saat hızı) sunuyor ve 625 MHz hızında çalışıyor; 1 GB büyüklüğündeki DDR2-VRAM ise 400 MHz ile çalışıyor. Kart Microsoft'un DirectX 10.1 arayüzünü ve dolayısıyla Shader Model 4.1'i destekliyor; fakat birçok oyuncunun gözünde çok yavaş olduğu için bu özelliğin pek bir anlamı yok. Palit Geforce GT220 öncelikle bilgisayarlarını TV ile bağlamak isteyen multimedya kullanıcılarına hitap ediyor. Bağlantı arabirimi olarak VGA, DVI ve HDMI sunuluyor. Bu arabirimler sayesinde kartı neredeyse her çıkış cihazına bağlayabilirsiniz.

Ortalama piyasa fiyatı: 85 Dolar + KDV

Sabit disk: Müzik ve filmler için daha fazla yer

Sabit disklerde büyüklük elbette önemli bir argüman; ama tek argüman değil. Mesela hızlı bir SSD'ye ne dersiniz? Ses üretmeyen Flash diskler en hızlı SATA sabit disklerden iki kat daha hızlılar ve mikro saniye bazındaki erişim hızlarıyla sabit disklerin ulaşamayacağı bir bölgedeler. Bu sebeple size devasa bir sabit disk ve şimşek gibi hızlı bir SSD kullanmanızı tavsiye ediyoruz. En iyisi bu ikisini aynı anda satın alın; zira bu kombinasyonun geleceği son derece parlak.

Günümüzde sabit diskler SATA arabirimi üzerinden PC'ye bağlanıyor. Eski IDE diskler neredeyse raflardan silinmiş durumda ve çok ender üretiliyorlar. Eğer SATA modelleri kullanamayan bir sisteminiz varsa yeni bir IDE disk almak yerine yeni bir anakart almanızı tavsiye ediyoruz.

Samsung Spinpoint F3 (1 TB)
Hız konusunda tatmin edici değerler sunan Samung Spinpoint F3'ü (1 TB) şu sıralar 97 Dolar + KDV'ye bulmanız mümkün. Sabit disk veri transfer oranı konusunda birçok rekora imza atıyor: Ortalama okuma hızı 111,3 MB/s ve ortalama yazma hızı 110,8 MB/s. Bu değerler rakip disklerle karşılaştırıldığında mükemmel seviyede. Samsung disk gürültü konusunda çok iyi bir değere imza atıyor: Çalışırken 1,6 sone, boştayken 0,8 sone ses çıkaran ürün "baş ağartmayan disk" kategorisine rahatlıkla giriyor. Sonuç olarak Samsung Spinpoint F3, mevcut diskinizi genişletme veya değiştirme söz konusu olduğunda ideal bir alternatif oluyor.

Ortalama piyasa fiyatı: 97 Dolar + KDV

Intel X-25M Postville SSD (80 GB)
Intel SSD performans ve hızdan oluşan iyi bir kombinasyon sunuyor. Ama normal disklere göre çok pahalı olmalarına rağmen neden SSD alınmalı ki? Can alıcı nokta hız oluyor: SSD'ler Flash bellekleri (geleneksel sabit disklerdeki hareketli parçalar söz konusu değil) baz aldığı için çok daha hızlı erişim süreleri sunuyorlar. Bu performans ötelemesi daha Windows açılırken kendini belli ediyor; zira Windows, SSD'lerde çok daha hızlı önyükleme yapıyor. Keza program ve oyunların açılma hızı da şaşırtıcı derecede yüksek. Özellikle işletim sistemi ve kurulu programlar bu tip bir diskin avantajlarından faydalanabileceği için 80 GB yeterli. Müzik ve film arşivi gibi dev dosya yığınlarını geleneksel sabit disklerde çok daha ucuza depolamaya devam edebilirsiniz.

Yurtdışı fiyatı: 200 Euro

RAM: Windows, Photoshop vb.ne teşekkür

Sistem belleği her PC'de merkezi bir öğedir. Günümüz şartları altında minimum 2 GB RAM kullanmanızı öneriyoruz. Bu miktar tüm ilgili programları beslemeye yetecektir; aynı zamanda birçok uygulama sabit diske yük bindirmeden paralel olarak çalışacaktır. Yine de üzerinde oyun da oynayacağınız güncel bir sistem için 4 GB kullanmanız daha iyi olacaktır.

RAM takviyesi yapmadan önce sisteminizin hangi tip belleği desteklediğini öğrenmelisiniz. CPU-Z aracını açtığınızda karşınıza çıkan "Memory" sekmesinde bellek tipini (örn: DDR2) ve saat hızını (örn: 400 MHz) görebilirsiniz. Buradaki bilgilere paralel olarak yeni RAM'i seçmelisiniz.

4 GB veya daha fazla RAM mi kullanmak istiyorsunuz? O zaman tüm bellek miktarının adreslenebilmesi için 64-bit işletim sistemi de kullanmanız gerekiyor.

DDR2 yükseltme
DDR2 kullanan birçok sistemde RAM'ler 800 MHz hızında çalışır (CPU-Z bunu 400 MHz olarak gösterir). Bu tip bir yapılandırma için Kingston'ı tavsiye ediyoruz. 2 GB'lık kit, iki adet 1 GB RAM ile beraber geliyor ve ismi HyperX. Kingston, RAM yongalarını fansız pasif soğutma kaplıyor. Bu modelde bellek zamanlamaları 6-6-6-24 şeklinde; yani CL5 modellerden biraz daha yavaşlar. Fakat bu kriter pratikte neredeyse hiçbir rol oynamaz. DDR2 bellekler son zamanlarda görece daha pahalı hale geldiği için 64 Dolar + KDV'yi gözden çıkarmanız gerekiyor. 4 GB'a yükseltme yapmak veya direkt dört GB'lık bir set almak bunun iki katı civarında bir maliyete denk gelecektir.

Ortalama piyasa fiyatı: 64 Dolar + KDV

DDR3 yükseltme
DDR3 tabanlı yeni bir sisteme sahip olanlar her halükarda en az 4 GB RAM kullanmalı. Kural olarak bu güçlü bellekler dört çekirdekli işlemciye sahip bilgisayarlarda kullanılıyor. Bunu göz önüne alınca 8 GB RAM bile abartı olmuyor. 2 GB'lık iki modül kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Örnek olarak DDR3-1333 bellekleri kullanmanızı öneriyoruz; çünkü bu hızdaki bellekler diğerlerine göre daha yaygın. Kingston bu kriterlere uygun bir ValueRAM sunuyor. Bellek CL9-9-9-24 zamanlaması ile çalışıyor ve sistemlerin geneline en iyi şekilde uyuyor.

Ortalama piyasaya fiyatı: 110 Dolar + KDV (2 x 2 GB)