Hubble Uzay Teleskobu'na Dünya'dan Rakip Geliyor: SuperBIT!
Bir teleskobu taşımak için çok kırılgan gibi görünse de, yapılan testlerde balonla havalandırılan bir teleskop ile aylarca çok iyi gözlem yapılabileceği kanıtlandı!
Hubble Uzay Teleskobu'na tahminen 10 milyar dolar ve 25 yıl
yatırım yapmış olan NASA, teleskopları atmosferin üstüne çıkarmanın
çok daha ucuz bir yolunu bulmuş olabilir. NASA'nın
yeni uçan teleskop projesi, Nisan 2022'de
başlayacak. SuperBIT olarak adlandırılan yeni
teleskop projesi ilk seferinde mükemmel çalışmasa bile, geliştirmek
için birçok imkana sahip.
Çapı 2,4 metre olan Hubble Uzay Teleskobu'nun birincil aynası, Dünya tabanlı büyük teleskoplardan çok daha küçük olmasına rağmen, atmosferik bozulmalar olmadığı için çok daha net bir görüntü sağlıyor. Ancak uzay tabanlı teleskoplar hem çok yüksek maliyetli, hem de bozulduklarında tamiri son derece zor ve pahalıya geliyor. Bu yüzden her şeyin ilk seferde mükemmel bir şekilde çalışması gerekiyor. Ama SuperBIT projesinde maliyetler çok daha düşük ve hataya çok daha fazla tolerans gösterilebiliyor.
SuperBIT teleskoplarının mantığı, onları balonlarla uçurmak. Balonlar, Dünya atmosferinin yüzde 99,5'inin üzerine çıkabiliyor ve teleskoplara neredeyse Hubble kadar net bir görüş sağlıyor. Bununla birlikte, önlerinde iki büyük engel var. RAS Ulusal Astronomi Toplantısı'nda bir bildiri sunacak olan Toronto Üniversitesi'nden doktora öğrencisi Mohamed Shaaban, bunların üstesinden gelindiğine dair kanıtlar olduğunu ve yeni bir astronomik çağın açılmak üzere olduğunu söylüyor.
İlk sorun rüzgar... Rüzgarlar balonları çok fazla etkiliyor ve görüntülerin netliğini bozacak sarsıntılara neden oluyor. Bununla birlikte, 2019'da yapılan bir test uçuşunda, 50 santimetrelik bir aynanın, bir saat boyunca bir derecenin otuz altı binde birinden daha az hata ile sabit tutulması mümkün oldu. Sonuçta da ortaya aşağıdaki gibi gayet kaliteli bir görüntü çıktı:
İkinci sorun ise şu: Ne yazık ki, helyum balonları basınç kaybediyor ve sadece birkaç gece süren uçuşlar mümkün oluyor. Yeni geliştirilen SuperBIT balonu ise havada aylarca asılı kalabiliyor. SuperBIT, Wanaka Yeni Zelanda'dan fırlatılacak ve 40 kilometre yükseklikten Dünya çevresinde birkaç tur atabilecek.
Pillerini gündüz güneş panelleri ile şarj edecek ve bütün gece fotoğraf çekecek. 5 milyon dolarlık görev maliyeti, geniş alan görüntüleme gibi farklı kullanımlar için optimize edilmiş birden çok sürüme sahip olma seçeneğini de beraberinde getiriyor. Balonla gönderilen teleskopların tek eksik noktası ise, Dünya ısısından dolayı kızılötesi görüntüleme yeteneğine sahip olmamaları.